Integriteitskwesties dreigen te ontaarden in juridische haarkloverij
Het LOWI waarschuwt dat integriteitskwesties steeds vaker ontaarden in juridische haarkloverij en dat is geen goede ontwikkeling. De aanleiding om deze uitspraak te doen komt door een zaak bij de TU Delft; daar is een klacht ingediend bij het LOWI een schending van de wetenschappelijke integriteit. Wetenschappers werden door de Commissie Wetenschappelijke Integriteit (CWI) van de TU Delft beschuldigd, omdat ze bij een publicatie negatieve data achterhielden. Het bestuur van de TU Delft had dit advies van het CWI overgenomen. De beschuldigde onderzoekers waren het niet eens met dit oordeel en zijn naar het Landelijk Orgaan Wetenschappelijke Integriteit gestapt.
Advocaten hebben het gesprek overgenomen
De desbetreffende onderzoekers deden tijdens de hoorzitting bij het LOWI hun beklag deze zaak geen dialoog meer is tussen wetenschappers, maar dat advocaten het gesprek hebben overgenomen. Die kritiek lijkt het LOWI te delen. Het reglement dat is opgesteld door NWO, KNAW, de Universiteiten van Nederland, NFU en de Vereniging Hogescholen is meer dan een gesprek tussen wetenschappers, stelt het LOWI.
In het reglement worden wezenlijke vragen gesteld over aan welke normen van wetenschappelijke integriteit een wetenschapper moet voldoen. Niet alleen ten behoeve van de betrokken partijen die bij een mogelijke schending betrokken zijn; het LOWI doet dat ook ten behoeve van de wetenschappelijke gemeenschap als geheel.
De kern van een integriteitsprocedure komt in gevaar
Het debat over normen van wetenschappelijke integriteit lijkt steeds meer op een juridische procedure waarin advocaten of andere rechtshulpverleners in de plaats treden van de primaire actoren, namelijk de wetenschappers of de instelling in kwestie. Steeds vaker worden de verweren met uitvoerige juridische argumenten onderbouwd en verdedigd.
Daarmee komt de kern van waar een integriteitsprocedure over dient te gaan in gevaar. In het geval van het LOWI is dat het verzamelen van alle relevante informatie die nodig is om tot een advies te komen aan het bestuur van de een instelling. De kern van die opdracht staat echter te zeer onder druk en dat is geen gelukkige ontwikkeling.
De procedure bij een rechter
Meer en meer komt daarmee ook een andere kernvraag onder druk waar het in een LOWI-procedure om gaat: is de handelswijze van de wetenschapper in strijd met de normen voor wetenschappelijke integriteit? De procedure bij het LOWI heeft steeds meer kenmerken van een procedure bij de rechter.
In de zaak van de TU Delft komt het LOWI wel tot het oordeel dat de Commissie Wetenschappelijke Integriteit van de instelling zorgvuldig heeft gehandeld. De onderzoekers waren verwijtbaar onzorgvuldig in het niet presenteren van wel aanwezige data.
