Promovendi in een precaire positie
Uit een recente literatuurstudie blijkt dat het Europese promovendi zich in een precaire positie bevinden. Het doctoraat is voornamelijk toegankelijk voor witte promovendi, er promoveren meer mensen dan dat er academische posities beschikbaar zijn en promovendi met mentale problemen worden niet altijd gezien of adequaat geholpen. Volgens Deem, van de University of London, is een holistische aanpak nodig.
Minder vaak aanwezig
Promovendi zijn minder zichtbaar dan bachelor- en master-studenten, wat gevolgen heeft voor hun sociale en juridische positie, schrijft de onderzoeker. Deze onzichtbaarheid zorgt er ook voor dat de werkomstandigheden van deze groep weinig aandacht krijgen, waardoor er weinig kans is op kritische reflectie en eventuele verbeteringen.
De zichtbaarheid van deze groep verschilt per individu. Parttime-, buitenpromovendi en promovendi die (deels) online werken, zijn minder zichtbaar dan fulltime promovendi, simpelweg omdat ze minder vaak fysiek aanwezig zijn. Daarnaast kunnen zij lang buiten het zicht van hun supervisors blijven tijdens periodes waarin ze data verzamelen en analyseren en wanneer ze aan het schrijven zijn. Daarnaast heeft de vorm van de begeleiding – een-op-een of in groepen – ook invloed op de zichtbaarheid en veiligheid van promovendi.
Particuliere werkgevers ontevreden over promovendi
In recente literatuur komen een aantal kritiekpunten naar voren over promovendi in Europa. Ten eerste is het doctoraat niet voor iedereen toegankelijk. Hoewel veel Europese universiteiten beweren dat diversiteit en inclusiviteit hoog op de agenda staat, zijn promovendi in veel disciplines overwegend wit. De procedures voor het aannemen van kandidaten varieert van informeel tot extreem formeel. Zeker bij formele selecties worden mensen met minder sociaal kapitaal benadeeld, omdat zij minder zichtbaar zijn voor de selectiecommissies, aldus Deem.
De nieuwsbrief is exclusief toegankelijk voor medewerkers van onze partners.
Een ander breed gedragen kritiekpunt is dat er te veel mensen promoveren terwijl er maar een beperkt aantal academische posities beschikbaar zijn. Ook in de podcast ‘Het Redelijke Midden’ kwam dit naar voren. Promovendi kiezen daarom uiteindelijk vaak voor een niet academische-baan met meer zekerheden. Dit gegeven versterkt ook ongelijkheid, omdat in de praktijk vrouwen vaker de academische wereld verlaten.
Toch zijn ze vaak niet goed voorbereid op een niet-academische baan. Uit een Belgisch onderzoek blijkt dat private werkgevers ontevreden zijn over de professionele vaardigheden van promovendi, verklaart Deem.
Verdediging achter gesloten deuren
Andere kritieken betreffen de mentale gezondheid van promovendi en de moeite die een deel van hen heeft met het op tijd afronden van hun onderzoek. Begeleiders hebben in sommige gevallen maar sporadisch contact, waardoor mentale problemen niet goed opvallen, of ze bezitten niet de juiste vaardigheden om de persoon in kwestie te helpen. Uit een studie van de European University Association blijkt dat meer dan dertig procent moeite heeft om het onderzoek binnen zes jaar af te ronden.
Tot slot is de manier waarop het onderzoek wordt beoordeeld vaak niet transparant. In sommige gevallen vindt de verdediging achter gesloten deuren plaats, zodat er geen ruimte is voor publieke controle. Openbare verdedigingen zouden daarbij kunnen helpen, maar dat kan intimiderend zijn voor sommige kandidaten.
Theoretische kennis is superieur
Er zijn bewegingen gaande om het systeem van het doctoraat te verbeteren, schrijft Deem. In 2019 vond een internationale bijeenkomst plaats in Hannover waarna een verklaring naar buiten kwam met richtlijnen voor hoe een doctoraat vormgegeven moet worden. Deze richtlijnen liepen uiteen van algemene punten over inclusiviteit tot de doelstelling om promovendi op te leiden tot kritische, autonome en ethische denkers. Volgens Deem is deze verklaring echter niet genoeg als het gaat om onzichtbaarheid.
Om het systeem echt te verbeteren is een holistische aanpak nodig en moeten de promovendi zelf betrokken worden bij de hervormingen. Daar hoort ook bij dat het doctoraat toegankelijker wordt, door open te zijn voor meer soorten kennis. Bij veel disciplines zien theoretische kennis als superieur, terwijl uit studies blijkt dat onderzoek dat direct toepasbaar is in de praktijk erg waardevol is.
Een ‘covid-PhD’
Daarnaast is het belangrijk om de juridische positie te verbeteren. In niet alle Europese hoger onderwijssystemen worden promovendi aangenomen als medewerkers. In Nederland werd onlangs een experiment met studentpromovendi afgerond. Een medewerkersstatus versterkt de positie van promovendi bij eventuele conflicten of als ze ondersteuning nodig hebben.
Ook moeten universiteiten af van de vele onzichtbare machtsstructuren en meer aandacht hebben voor het welzijn van de promovendi, in plaats van academische status. In een enquête onder Europese universiteiten zei 82 procent dat ze gelijkheid en diversiteit prioriteren, maar in de praktijk kunnen ze vaak niet aantonen dat hun maatregelen op dit gebied werken.
Tot slot kan Erkennen en Waarderen veel betekenen voor promovendi. Doormiddel van Open Science is het voor hen mogelijk om data, methoden en verslagen met elkaar te delen zonder dat ze hoeven te betalen voor een publicatie. Daarnaast heeft de coronapandemie een flinke impact op het doctoraat gehad en zijn sommigen bang dat hun promotie altijd als een minderwaardige ‘covid-PhD’ wordt gezien. Volgens de Deem moeten universiteiten er alles aan doen om dit te voorkomen.
