‘Als de UvA een quotum instelt voor internationale studenten, grijpt de Inspectie in’
Deze week was er opnieuw veel ophef over de problemen rondom de toestroom van internationale studenten. De UvA wil zelf een quotum instellen om grip te krijgen op de onbeheersbare groei van het aantal internationale studenten. Alleen zijn niet alle universiteiten blij met de retoriek van de UvA. Zo zegt de voorzitter van de Universiteit Maastricht Rianne Letschert dat Nederland zich weer achter de bekende dijken verschuilt met de roep om internationale studenten te weren.
De wekelijkse nieuwsbrief is nog korte tijd gratis te ontvangen. De voorwaarden vindt u hier.
Aan het begin van het parlementaire jaar heeft de Tweede Kamer zich wederom uitgesproken over deze problematiek. Kamerlid Hatte van der Woude (VVD), die al langer aandringt op maatregelen om de internationale instroom te beheersen, vroeg in het wekelijkse vragenuur de minister om tekst en uitleg. Dijkgraaf zelf kon niet naar de kamer komen; die is met koningen Máxima op werkbezoek in Amerika. Hij werd vervangen door minister Dennis Wiersma.
Wij zijn niet tegen internationale studenten
Verschillende instellingen vragen nu al jaren om hulp, Van der Woude. “Nu is het wachten kennelijk te veel geworden en dus kondigt de UvA een quotum voor buitenlandse studenten aan, iets wat eigenlijk nog geen wettelijke basis heeft. Ik snap dat wel. Het is geen geheim dat de VVD universiteiten instrumenten wil geven om de instroom te beheersen. Wij zijn niet tegen internationalisering; wij zijn alleen tegen onbeheersbare en ongerichte internationalisering. We hoeven geen honderden buitenlandse psychologen die na het volgen van een door de Nederlandse overheid betaalde opleiding het land direct weer verlaten.”
Wiersma is het met Van der Woude eens dat internationale studenten welkom zijn maar dat ze wel iets moeten toevoegen. “Natuurlijk moeten we kijken wat we in Nederland nodig hebben aan talent, wie we daarvoor nodig hebben, hoe wij die mensen hier kunnen helpen en daarna ook kunnen behouden. Dat betekent niet dat dat zomaar ten koste mag gaan van de Nederlandse studenten, zeker als die internationale studenten in aantallen toenemen.”
VVD vraagt om Amsterdams gedoogbeleid
Vervolgens liet Wiersma weten dat de minister de Wet Taal en Toegankelijkheid in de koelkast heeft gezet, omdat hij zich bezint op betere maatregelen om de internationale instroom te kunnen beheersen. De wet wordt begin volgend jaar verwacht. Van der Woude vreest dat dit niet op tijd zal zijn en vroeg aan de Wiersma of een quotum zoals de UvA aankondigde gedoogd gaat worden als de wettelijke basis daar nog niet voor is.
Daar was de OCW-minister helder in. “Als de wettelijke basis ergens niet is, dan mag het niet en dan kan het dus niet. Dan hebben we de Inspectie die we kunnen vragen om daarop toe te zien.”
Vanuit de Kamer kwamen vervolgens tal van voorstellen om nu al in te grijpen. Harm Beertema van de PVV zei dat OCW de wet moest handhaven dat Engels als instructietaal alleen in uitzonderlijke gevallen gebruikt mag worden. Dit wetsartikel wordt op brede schaal overtreden volgens Beertema.
Heel de wereld komt naar Nederland
Harry van der Molen van het CDA is het eens dat er een probleem is, maar zei dat universiteiten dit aan zichzelf te danken hebben. “Elke keer na de zomer staan we hier in de Kamer om over hetzelfde probleem te praten. Waar deze universiteiten terecht een probleem zien, hebben ze ook een enorm pak boter op hun hoofd. Ze hebben zelf de opleidingen geheel Engels gemaakt, en komen er nu achter dat dan niet alleen Nederlanders naar die opleiding kunnen komen, maar de hele wereld, en zitten dan ineens met een capaciteitsprobleem.”
Van der Molen wees er ook op dat de minister nog eens langs de UvA kan gaan om ze opnieuw te laten onderbouwen waarom opleidingen in het Engels zijn. Ook kan de minister een numerus fixus instellen.
Het heeft wel iets koddigs
Peter Kwint van de SP bezag de kwestie toch met enige ironie. “Het heeft wel iets koddigs dat een VVD-Kamerfractie en een VVD-bewindspersoon verbijsterd toekijken nu ze zien wat de consequenties zijn geweest van hun eigen beleidskeuzes. Er is jarenlang niks gedaan aan het handhaven van de taaleis. Er is geen enkele reden waarom een hele hoop opleidingen in het buitenlands moeten plaatsvinden, vaak in het Engels.”
Kwint stelde net als Beertema dat de minister de wet moet handhaven en dat universiteiten beter moeten onderbouwen waarom een opleiding in het Engels moet.
Deze boodschap zit tussen de oren van de instellingen
Volgens Wiersma zijn universiteiten zelf ook al aan de slag gegaan op dit gebied. Ze zijn terughoudend geworden met het aanbieden van Engelstalige opleidingen. “Deze boodschap zit inmiddels ook tussen de oren van de instellingen. Er zijn afspraken gemaakt waar we elkaar aan gaan houden. Daarbij hebben we ook afgesproken dat ze terughoudend zijn met internationale werving, maar ook met het wijzigen van de onderwijstaal naar het Engels.”
Die laatste toezegging moet nog blijken, want van alle negentien nieuwe bachelor- en master-opleidingen die universiteiten in 2022 willen starten, was 85 procent Engelstalig. Zo waren er aanvragen voor zestien Engelstalige en drie Nederlandstalige opleidingen, waar van de Nederlandse opleidingen het twee lerarenopleidingen betrof en een opleiding aan de Open Universiteit. Zo blijkt uit een overzicht van de Commissie Doelmatigheid Hoger Onderwijs (CDHO).
