Krijgt ‘Russische ideologie’ vaste plaats in curricula Russisch hoger onderwijs?

Nieuws | de redactie
27 oktober 2022 | Vanaf komend academisch jaar moet het vak ‘Russische ideologie’ vast onderdeel zijn van curricula in het hoger onderwijs, schrijft platform Meduza. Studenten in de STEM-sectoren krijgen het een jaar lang, geschiedenis- en politicologiestudenten krijgen het gedurende hun hele studie.
Beeld: Vyacheslav Argenberg

De curricula in het Russisch hoger onderwijs lijken vanaf komend academisch jaar te worden uitgebreid met niets minder dan ‘ideologisch onderwijs’. Dat schrijft nieuwsplatform Meduza na gesprekken met Russische bronnen uit het Kremlin. 

Russische ideologie 

Het Russisch middelbaar onderwijs kent al een ideologische module, vrij vertaald ‘Gesprekken die ertoe doen’. Ook in het hoger onderwijs lijkt het Kremlin nu ideologisch onderwijs te gaan verplichten. Studenten in de STEM-sectoren zouden er een jaar lang mee te maken krijgen; studenten in de geesteswetenschappen zouden een paar jaar lang ‘Russische ideologie’ krijgen en geschiedenis- en politicologiestudenten zelfs gedurende hun gehele studie. De sociale en geesteswetenschappen liggen in illiberale landen sowieso vaker aan banden, bleek uit Amerikaans onderzoek

Het ideologisch curriculum zal uit grofweg vier onderdelen bestaan, schrijft Meduza op basis van de gesprekken: de hoofdmoot is een module ‘geschiedenis’, aangevuld met de modules ‘culturele normen’, ‘Rusland in de wereld’ en ‘de toekomst verbeelden’.  

De boodschap van de modules zal erop neerkomen dat het Westen Rusland altijd heeft gehaat maar nu in verval is. Rusland, daarentegen, moet van die crisis gebruikmaken, want Rusland heeft een rijke historie, een rijke cultuur en een schitterende toekomst. 

Rusland, haar geschiedenis en haar toekomst 

Deze modules moeten worden vormgegeven onder leiding van bekende namen. Zo zou Vladimir Medinsky, voormalig minister van Cultuur en huidig assistent van Poetin, verantwoordelijk zijn voor de module ‘geschiedenis’. Politicoloog Sergey Karaganov, die de aanval op Oekraïne als het lot van Rusland als avant-garde macht ziet, zou over de module ‘Rusland in de wereld’ gaan en Sergey Kiriyenko,  ambtelijk hoofd van het Kremlin, moet leidinggeven aan het geheel. 

De inbedding in het curriculum zou worden verzorgd door onderwijsapparaat Znanie. De president-commissaris van Znanie is overigens niemand minder dan Sergey Kiriyenko.  

Bij inschrijving ga je akkoord met onze privacy-voorwaarden. Deze voorwaarden zijn hier te lezen.

De voorwaarden vindt u hier.

Momenteel houdt Znanie een conferentie waarop reeds werd gesproken over nieuwe onderwijsmodules. Zo sprak Alexander Kharichev, een hoge stafambtenaar in de regering van Poetin, over de “ontwikkeling van de educatieve en methodologische cursus ‘Basis van de Russische Soevereiniteit’.” Die cursus moet van burgers actieve patriotten maken die vertrouwen in de autoriteiten en gericht zijn op schepping, het gezin en de eenheid in de samenleving, aldus Kharichev. 

Ook Vardan Baghdasaryan, hoogleraar staatsbeleid bij de faculteit Politieke Wetenschappen van de Staatsuniversiteit van Moskou, bepleitte een andere koers. Voor het verslaan van de vijand is “een nieuwe, identieke Russische ideologie nodig, anders, gebaseerd op andere waarden”, zo luidde de enigmatische boodschap van Baghdasaryan. 

Wens tot politieke ingreep in onderwijs is Nederland niet vreemd 

Het Nederlandse onderwijs en de Westerse kennis in het algemeen mogen dan niet waardenvrij zijn, van specifieke ideologische vakken in het curriculum lijkt geen sprake. Toch kent ook Nederland partijen die graag politiek zouden ingrijpen in het onderwijs. Zo schreef de BoerBurgerBeweging in het verkiezingsprogramma voor 2021 dat schoolboeken waarin werd gesproken over bijvoorbeeld legbatterijen en kistkalveren uit het onderwijs moeten worden gehaald. Voedseleducatie moest daarentegen verplicht worden gesteld, evenals een agrarische stage voor leraren in opleiding.  

BBB sprak zelfs over een meldpunt waar melding kan worden gemaakt van leraren die een eigen ideologie uitdragen in het onderwijs. Daarin kan de partij een schuine hand schudden met het Forum voor Democratie, dat in het verkiezingsprogramma van 2021 klaagde dat het hoger onderwijs steeds verder gepolitiseerd, gemoraliseerd en genivelleerd wordt. Activisme is steeds aanweziger. Studenten krijgen steeds minder ruimte om spannende ideeën te onderzoeken of te ontwikkelen”, aldus FvD. Diversity Officers of ‘safe spaces’ bij universiteiten zijn hen uit den boze.  

Russische spagaat voor FvD 

FvD wil juist “al die mooie dingen die het Westen heeft voortgebracht weer onderwijzen en uitdragen”, overheidsgebouwen in neoklassieke stijl bouwen, het Nederlands historisch erfgoed beschermen – kortom, “de Europese klassieke muziek en kunst, cultuur en kennis veel meer onderwijzen op scholen.” 

Dat wordt nog een lastige spagaat voor de FvD-voorman, nu zijn grote held Vladimir Poetin juist de Russische geschiedenis en cultuur in elk klaslokaal wil doen ophemelen.  


«
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
ScienceGuide is bij wet verplicht je toestemming te vragen voor het gebruik van cookies.
Lees hier over ons cookiebeleid en klik op OK om akkoord te gaan
OK