Nederlands hoger onderwijs moet zich uitspreken over situatie Iran
Iran gaat de vijfde week in van protesten tegen de Islamitische dictatuur. Aanleiding van de protesten is de gewelddadige dood van de 22-jarige Iraans Koerdische vrouw, Jina Mahsa Amini. Amini stierf nadat ze met geweld was gearresteerd door de moraalpolitie omdat ze haar hoofddoek – die in Iran verplicht is voor vrouwen en meisjes vanaf 7 jaar – niet goed droeg. Studenten, leerlingen en docenten staken en demonstreren op universiteiten, middelbare- en basisscholen. Wij roepen onderwijs- en kennisinstellingen in Nederland op om zich solidair te tonen en zich uit te spreken.
Vrouw, leven, vrijheid
Dappere vrouwen en mannen uit alle sociale klassen en regio’s van Iran demonstreren met gevaar voor eigen leven voor hun fundamentele mensenrechten. Een belangrijke leus van de demonstraties luidt ‘Zan Zendegi Azadi’ (vertaald: ‘vrouw, leven, vrijheid’). Hiermee eisen de demonstranten vrouwenrechten op en een maatschappij vrij van ongelijkheid, armoede, discriminatie en politieke onderdrukking. Daarnaast strijden ze voor vrij onderwijs, in een land dat bekend staat om zijn braindrain naar het buitenland.
Het veiligheidsapparaat van de Islamitische Republiek slaat de grootschalige demonstraties en stakingen hardhandig neer. Demonstranten worden massaal beschoten, gearresteerd, mishandeld en vermoord. Het huidige dodental wordt tot nu toe geschat op ruim 200 mensen, waaronder minstens 28 kinderen. Het aantal arrestanten wordt geschat op duizenden. Talloze leerlingen, studenten, en medewerkers aan Nederlandse onderwijs- en kennisinstellingen zijn geboren en/of opgeleid in Iran. Zij zijn op dit moment online getuige van het geweld tegen hun familieleden, vrienden, medestudenten en collega’s.
Onderwijs in Iran blijft niet gespaard
De academische gemeenschap en het onderwijs in Iran zijn actief betrokken bij de demonstraties. Studenten op verschillende universiteiten roepen in verklaringen op tot het boycotten van lessen en het bijwonen van demonstraties. Daarnaast eisen ze de vrijlating van gearresteerde studenten op. Zij worden hierin gesteund door docenten en onderwijsvakbonden, die zich op hun beurt ook expliciet hebben uitgesproken tegen het geweld en de onderdrukking van het Iraanse regime.
De nieuwsbrief is exclusief toegankelijk voor medewerkers van onze partners.
Video’s op sociale media tonen dat ook middelbare schoolleerlingen, veelal tienermeisjes, protesteren door niet naar de les te gaan, de verplichte hoofddoek af te doen op het schoolterrein, de foto’s van ayatollahs uit hun schoolboeken te scheuren en gezamenlijk protestliederen te zingen.
Zorgen over studenten Iran
Leerlingen en studenten worden met agressie onderdrukt. Op verschillende universiteitscampussen zijn demonstraties neergeslagen en zijn studenten omsingeld, beschoten en gearresteerd. Ook zijn minderjarige leerlingen gearresteerd op het schoolterrein en is er traangas gebruikt in een basisschoolgebouw. Volgens de Iraanse minister van onderwijs zijn de gearresteerde leerlingen naar psychiatrische instellingen gestuurd om ‘heropgevoed’ te worden. Docenten worden onder druk gezet om de persoonlijke gegevens van afwezige en/of demonstrerende leerlingen en studenten te overhandigen. Wanneer zij dit weigeren, worden ze ook gearresteerd, zoals onlangs de directrice van een conservatorium voor meisjes in Karaj overkwam.
Wij maken ons ernstig zorgen over de veiligheid van leerlingen, studenten en medewerkers van onderwijs- en kennisinstellingen in Iran. Met gevaar voor eigen leven spreken zij zich uit en brengen zij via sociale media informatie naar buiten. Om de verspreiding van die informatie tegen te gaan, blokkeren de Iraanse autoriteiten het internet. Contact met familieleden, vrienden, collega’s en medestudenten in Iran is daarom moeilijk.
Nederlandse instellingen moeten zich uitspreken
Om het regime verder onder druk te zetten, Iraniërs te steunen in hun strijd en verbinding te houden met de Iraanse Nederlanders en studenten moet er meer maatschappelijke aandacht voor deze kwestie komen. Hierin is een belangrijke rol weggelegd voor Nederlandse onderwijs- en kennisinstellingen. Als hoeders van het open debat en de academische vrijheid dienen zij zich uit te spreken over schendingen in binnen- en buitenland.
Tot onze teleurstelling is dit inzake Iran nog niet op grote schaal gebeurd en hebben slechts enkele instellingen of organisaties (waaronder De Jonge Akademie, NWO en de Erasmus Universiteit) een steunverklaring gepubliceerd of onderschreven. Daarom roepen wij onderwijs- en kennisinstellingen op zich solidair te tonen en zich uit te spreken door:
1) Het geweld tegen en de arrestatie van studenten, leerlingen en docenten krachtig te veroordelen en hun vrijlating op te eisen.
2) Zich in te zetten om Iraanse leerlingen, studenten en medewerkers in zowel Nederland als Iran te ondersteunen die direct of indirect geraakt worden door de situatie. Hierbij kan onder andere gedacht worden aan:
- Het faciliteren van herdenkingen, informatiebijeenkomsten en andere initiatieven;
- Het instellen van een noodfonds voor leerlingen en studenten in financiële nood;
- Het opvangen van vluchtende leerlingen, studenten en academici middels tijdelijke en/of permanente werk- en studieplaatsen;
- Het bieden van mentale ondersteuning aan leerlingen, studenten en medewerkers door middel van workshops, trainingen en inzet van psychologen;
- Het opzetten van een informatieloket voor gevluchte leerlingen en studenten uit Iran dat hen helpt met een studiekeuze en specifieke vragen over studeren in Nederland;
- Het collegegeldtarief voor gevluchte studenten uit Iran te verlagen naar het wettelijke tarief, zodat ze hetzelfde bedrag betalen als Nederlandse studenten.
3) In kaart te brengen welke gevolgen de demonstraties hebben voor bestaande samenwerkingsverbanden met Iraanse onderwijs- en wetenschapsinstellingen.
