Rutte verdedigt rente op studieschuld
Gisteren maakte minister Dijkgraaf bekend dat hij de rente op studieschulden gaat verhogen. Dat doet hij omdat de rente op de kapitaalmarkt is gestegen, wat hij volgens de wettelijke systematiek moet doorberekenen in de rente op studieschulden. Echter, men gaat met twee verschillende renteregimes werken. Oud-studenten die nog onder de basisbeurs vielen en mbo-afgestudeerden moeten 1,8 procent rente gaan betalen vanaf 2023. Studenten die onder het leenstelsel vallen, betalen vanaf volgend jaar 0,45 procent rente. De afgelopen jaren stond de rente op nul procent.
Het zou toch heel oneerlijk uitpakken
In de Eerste Kamer, waar de Algemeen politieke beschouwingen plaatsvonden, wilde de PvdA weten waarom mbo’ers straks meer rente moeten gaan betalen in vergelijking met studenten uit het hoger onderwijs. “Het zou toch echt heel oneerlijk uitpakken als mbo-studenten meer rente zouden moeten betalen, hun lening sneller moeten terugbetalen en een kortere terugbetaaltermijn hebben dan wo- en hbo-studenten”, zo zei Mei Li Vos, de voorzitter van de PvdA-fractie in de Senaat.
De wekelijkse nieuwsbrief is nog korte tijd gratis te ontvangen. De voorwaarden vindt u hier.
Ook de fractievoorzitter van de Partij voor de Dieren, Nikko Koffeman, maakt zich zorgen over het recente besluit van Robbert Dijkgraaf. “Het is onverteerbaar dat de pechgeneratie studenten is opgezadeld met een flexibele rente, waardoor een hele generatie door banken met argusogen bekeken zal worden bij het aanvragen van een hypotheek. Is het kabinet bereid deze generatie te vrijwaren van de flexibele rente als molensteen om hun nek, zodat hun toekomst niet méér overschaduwd zal worden dan die van de generatie studenten voor en na hen?”
Het zou een flinke som geld kosten
Volgens premier Mark Rutte is het echter niet meer dan redelijk dat studenten nu rente moeten gaan betalen; dan moet de overheid namelijk ook. “Voor alle studenten geldt een flexibele rente, ongeacht het terugbetaalregime. Die rente wordt qua terugbetaalfase iedere vijf jaar vastgesteld. De overheid gaat ook leningen aan om aan studenten uit te geven en betaalt daar dus ook rente over. Daarom vinden we het ook redelijk om ook een beperkte rente aan studenten te rekenen. Het zou ook een flinke som geld kosten als we dat niet doen. Ik vind dat dus alleszins redelijk.”
Dat mbo’ers meer rente moesten betalen over hun aangegane studieschuld bij DUO is volgens de premier logisch te verklaren. “De gemiddelde schuld van studenten in het mbo is echt veel lager dan in het hoger onderwijs, en er zijn geen tot heel weinig signalen dat er knellende problemen ontstaan door de terugbetaalvoorwaarden. Dat betekent dus ook dat wij het echt nodig vinden dat mbo-studenten die al zijn afgestudeerd en nu reeds terugbetalen, dat blijven doen in het regime waar zij nu in zitten.”
Kan dat ook tien procent zijn?
Dijkgraaf heeft echter al had aangegeven dat het kabinet de rentetarieven vanaf 2024 gaat gelijktrekken. Mei Li Vos wilde nog wel van Rutte weten wat het kabinet gaat doen als de rente de komende periode nog veel verder gaat stijgen. “Voor wo en hbo is de rente nu gekoppeld aan de vijfjaars obligatie, maar tot waar kan die stijgen? Heeft de regering ook bedacht wat dan een redelijke rente is? Is dat bijvoorbeeld 2,5 procent of twee procent? Kan dat ook tien procent zijn?”
Rutte zei tussen de regels toe dat er wel een verlaging zal komen als de rentestijgingen op termijn uit de hand lopen. “Als de rente iets onredelijks bereikt, zullen we daar opnieuw met elkaar over moeten spreken. Voor al deze dingen geldt: als je dat gaat aanpassen, kost het verschrikkelijk veel geld. De optelsom begint langzamerhand wel zo te worden dat ik denk: oei.”
Heel lang geen hypotheek
Kofferman van de Partij voor de Dieren attendeerde Rutte er nog maar eens op dat die oplopende rentes het voor jongeren steeds moeilijker maken om een woning te kopen. “Dat is een generatie die heel lang geen hypotheek af zal kunnen sluiten, omdat de bank zegt: ja joh, ik weet niet hoe de renteontwikkeling gaat met jouw studielening, dus we gaan voorlopig niet met jou in zee. Ziet de minister-president mogelijkheden om die generatie te compenseren?”
De premier was kort en helder in zijn antwoord op die vraag. “Nee, absoluut niet.”
Het bracht Rutte er ook nog maar eens toe om duidelijk te maken dat het leenstelsel voor hem nooit afgeschaft had moeten worden. “Dat hele sociaal leenstelsel vond ik, vanuit mijn persoonlijk perspectief, prima. We hebben er uiteindelijk in de coalitie met elkaar voor gekozen om terug te gaan naar de basisbeurs. Maar ik begrijp die hele term ‘pechgeneratie’ ook niet. Ik vind dat echt niet waar. Weet je, dat sociaal leenstelsel fungeert in Australië en heel veel andere landen. We zien honderdduizenden mensen studeren. Het is een sociaal stelsel. Je lost niks af als je in de bijstand komt. Het wordt na zoveel jaar kwijtgescholden.”
Het leenstelsel is eigenlijk heel links
Volgens de premier is het leenstelsel daarmee ook iets wat linkse partijen juist zouden moeten blijven aanspreken. “Het is eigenlijk heel links, hè. Je gaat inkomensafhankelijk afbetalen. Dus ik heb eigenlijk nooit zo begrepen wat het bezwaar was tegen het sociaal leenstelsel. Ik vond het altijd heel sociaal.”
Na het herfstreces is er een vervolg van de Algemene Politieke Beschouwingen. Dan zullen oppositiepartijen moties indienen om het kabinet op andere gedachten te brengen, zo hebben ze al aangekondigd.
