Amerikaans hoger onderwijs in ban van zaak over positieve discriminatie
In de Verenigde Staten buigt het Hooggerechtshof zich over twee zaken over positieve discriminatie. Zowel Harvard als de University of North Carolina (UNC) zijn gedaagd, zo rapporteert de Washington Post. De klagende partij, het studentencollectief ‘Students for Fair Admissions’, acht het onrechtmatig dat de instellingen de huidskleur van aspirant-studenten meenemen in de toelatingsprocedure. Het studentencollectief is in hoger beroep gegaan nadat meerdere lagere rechters de instellingen gelijk gaven. Harvard en UNC benadrukken dat huidskleur slechts één van de vele factoren is die ze meenemen in de toelatingsprocedure.
57 procent witte studenten
Harvard en UNC verklaren dat huidskleur meeweegt in de toelatingsprocedure zodat ze kunnen zorgen voor een diverse studentenpopulatie. De instellingen maken ook gebruik van positieve discriminatie voor studenten met een lage sociaaleconomische achtergrond of voor vrouwen die een door mannen gedomineerde studie willen doen, zoals computerwetenschappen, schrijft de Washington Post.
De nieuwsbrief is exclusief toegankelijk voor medewerkers van onze partners.
In 2020 was 57 procent van de bachelorstudenten op UNC wit, terwijl acht procent zich identificeerde als zwart of Afro-Amerikaans, volgens de Washington Post. Daarnaast was twaalf procent Aziatisch en negen procent Spaans of latino. Op Harvard bestond de studentenpopulatie dat jaar voor 36 procent uit witte studenten, voor elf procent uit zwarte of Afro-Amerikaanse studenten, voor 21 procent uit Aziatische studenten en voor twaalf procent uit Spaanse of latino studenten.
Niet vanzelfsprekend
De uitspraak van het Hooggerechtshof kan gevolgen hebben voor toelatingsprocedures van instellingen door de hele VS. De universiteiten vrezen dat het aandeel zwarte en latino studenten zal afnemen als ze huidskleur of etnische achtergrond niet mee mogen nemen in het toelatingsproces.
Zeer selectieve instellingen zoals Harvard en de UNC zijn over het algemeen minder divers. “De situatie is beter geworden, maar de instellingen zijn nog niet op een punt dat diversiteit vanzelfsprekend is”, vertelt Jerry Lucido van de University of Southern California. “De mogelijkheid om huidskleur mee te nemen als een van de vele factoren in de toelatingsprocedure is belangrijk voor ze, omdat ze zo kunnen zorgen dat ze meer diversiteit in hun studentenpopulaties krijgen.”
Sociaaleconomische status in plaats van huidskleur
Volgens de klagende partij wordt er echter te veel gewicht gehangen aan deze factor. De instellingen zouden witte en Aziatische Amerikanen benadelen en te weinig oog hebben voor zogenaamde ‘huidskleur-neutrale’ alternatieven. Daarnaast zou het niet gepast zijn om huidskleur mee te nemen in een beslissing die zo belangrijk is. Het gebruik van positieve discriminatie is al verboden in negen staten, waaronder California, Florida en Michigan.
Universiteiten zouden de diversiteit van hun studentpopulaties ook kunnen verbeteren door te letten op geografische afkomst en sociaaleconomische status. De effecten van deze methoden op de diversiteit zijn echter niet eenduidig. Toch was de studentenpopulatie van de University of California at Berkeley – waar het sinds 1996 verboden is huidskleur mee te nemen in de toelatingsprocedure – in 2020 meer divers dan ooit.
Gemiddelde en excellente studenten
Harvard en de UNC benadrukken dat ze in hun toelatingen gebruik maken van een holistische aanpak en een heleboel factoren, zoals prestaties op de middelbare school en relevante buitenschoolse activiteiten. Harvard maakt daarnaast gebruik van een lijst ‘tips’, factoren die een beslissing doorslaggevend kunnen maken als een student op het randje zit van de gevraagde kwalificaties. In het toelatingshandboek staat: “Tips zijn pas relevant bij een bepaalde verdienste; de Commissie zal op basis hiervan nooit een gemiddelde student aanraden ten nadele van een excellente student.”
Andere rechters
Het Amerikaanse Hooggerechtshof heeft eerder uitspraken gedaan over positieve discriminatie bij de toelatingsprocedures in het hoger onderwijs. In 1978 stelde de hoogste rechters vast dat instellingen geen gebruik mochten maken van expliciete quota; universiteiten konden dus niet vooraf een vast aantal plaatsen reserveren voor studenten met een bepaalde achtergrond. Echter, deze uitspraak liet wel ruimte voor positieve discriminatie onder voorwaarden.
De laatste uitspraak over dit onderwerp was in 2016. Het Hof bepaalde toen opnieuw dat positieve discriminatie op grond van huidskleur is toegestaan. Echter, er was toen slechts een minimale meerderheid voor deze uitspraak, namelijk vier tegen drie, en de samenstelling van het Hof was destijds anders. Sindsdien is rechter Anthony M. Kennedy met pensioen gegaan en is rechter Ruth Bader Ginsburg overleden; beide stemden destijds voor deze uitspraak. De vervangers van beide rechters werden aangewezen door Donald Trump.
Naar verwachting volgt de uitspraak in deze zaak pas in juni of juli, schrijft de Washington Post. De laatste keer dat het Europese Hooggerechtshof uitspraak deed over positieve discriminatie in het ho was twee decennia geleden.
