Kabinet kijkt actief naar inperken studentenmigratie
Bij de wekelijkse persconferentie van het kabinet ging het afgelopen vrijdag vooral over de hoge asielinstroom. De premier werd bevraagd over het standpunt van het kabinet en de te nemen maatregelen. Rutte hield onduidelijk wat die maatregelen precies gaan worden, maar stelde wel dat het kabinet ook kijkt naar de studenteninstroom, die volgens de premier te hoog is bij de universiteiten. Op zich is dat nieuws positief, want het betekent dat de Nederlandse universiteiten internationaal enorm aantrekkelijk zijn.
Liefdes- en studentenmigratie
Tijdens de persconferentie gaf Rutte aan dat er binnen het kabinet een werkgroep is ingesteld om naar het bredere vraagstuk van migratie te kijken. “Er is een groepje binnen het kabinet bezig om breed te kijken naar migratie. Dan hebben we het over liefdesmigratie, studentenmigratie, arbeidsmigratie en zeker ook asielmigratie. Zij kijken naar de analyse van de totale migratie en wat dat betekent voor de woningmarkt, de arbeidsmarkt en wat onze samenleving wel en niet aan kan.”
De premier liet weten dat deze commissie wordt gevormd door Dilan Yeşilgöz-Zegerius (Justitie en veiligheid), Eric van der Burg, (Asiel en Migratie) Rob Jetten (Klimaat en Energie), Hugo de Jonge (Volkshuisvesting) en Carola Schouten (Armoedebeleid).
Dat groepje kijkt verder dan asiel
“Dat groepje is nog niet zo lang bezig om in aansluiting op de afspraken die we eind augustus hebben gemaakt nu vervolgstappen te zetten”, zo zei Rutte. “Ze zijn al snel tot de conclusie gekomen dat je hebt te kijken naar het brede vraagstuk van migratie, dat is inclusief de andere vormen van migratie zoals arbeidsmigratie en studentenmigratie. Zij gaan nog een tijdje door en dat gaan we later in het kabinet in bredere kring bespreken. Dat zal uiteindelijk moeten leiden tot een brede visie van het kabinet op dit land en de lange termijnmigratie.”
Volgens de premier zal dit geen gemakkelijk gesprek worden omdat er binnen het kabinet door de verschillende partijen op een verschillende manier naar dit vraagstuk wordt gekeken. “Partijen binnen deze coalitie denken heel verschillend over migratie. Wij hebben nu gesprekken en hebben gezegd dat we eerst die brede analyse willen over het hele migratievraagstuk. Die visie is eigenlijk al te lang voor ons uitgeschoven.”
Nederland heeft de best universiteiten na de VS en het VK
Vooral universiteiten hebben volgens de kabinetsleider te lijden onder de hoge instroom van studenten. “De migratie zet druk op het hele Nederlandse systeem; op de woningmarkt, op het onderwijs en op universiteiten. De hoge druk op onze universiteiten is een geweldig succes van onze universiteiten; we weten immers dat die de beste van de wereld buiten Amerika en Engeland zijn. We hebben het derde beste universitaire stelsel, maar dat heeft ook een enorme aantrekkende werking op buitenlandse studenten.”
Rutte ziet dat als een grote plus, maar ziet ook dat de instroom van internationale studenten zo hoog is dat het andere vraagstukken oproept. “Dus je hebt met elkaar in kaart te brengen wat de effecten van de grote stromen zijn. En daarbinnen heb je ook nog de asielinstroom.”
Vorige week drong de Tweede Kamer er al op aan om bij de discussie over asiel ook nadrukkelijk te kijken naar de komst van internationale studenten. In de breedte van de Kamer, van BBB en de VVD tot de SP, wilde men hier aandacht voor.
De woordvoerders hoger onderwijs binnen de coalitie denken hier echter wel verschillend over, zo werd vorige week ook duidelijk. Hatte van der Woude van de VVD juichte deze oproep van haar collega’s in de Kamer toe. Van der Woude zei dat de VVD al volop bezig is om de instroom van internationale studenten aan te pakken.
Makkelijk uit de heup schieten
De D66-fractie vindt overigens dat de vraag rondom internationale studenten helemaal niet thuishoort in een debat over asiel. Daar gaat de Onderwijscommissie in de Kamer overgaat, zo heeft de woordvoerder hoger onderwijs, Jeanet van der Laan, vorige week laten weten. “D66 vindt sowieso dat Nederland internationale studenten nodig heeft. De discussie over internationalisering hoort thuis in een onderwijsdebat en niet in een asieldebat. Lekker makkelijk uit de heup schieten zo”, zei Van der Laan op Twitter.
Overigens laat minister Dijkgraaf de discussie over studentenmigratie in het bredere asieldossier klaarblijkelijk over aan andere collega’s in het kabinet. Hij zit niet in het ‘migratiegroepje’ om een bredere visie op migratie te formuleren.
Zeer terughoudend in werven
Dijkgraaf gaf vlak voor de zomer in de Kamer wel aan dat hij er met universiteiten alles aan gaat doen om de instroom van internationale studenten te beperken. “We gaan in een bestuursakkoord met de instellingen nadrukkelijk vragen om zeer terughoudend te zijn in het werven. We moeten eerlijk zijn: een aantal van deze problemen zijn in mijn ogen ook opgeroepen door instellingen die zeer actief geworven hebben.”
Deze afspraken zijn ook in de zomervakantie beklonken in een bestuursakkoord. Daar is wel aan toegevoegd dat universiteiten internationale studenten mogen werven als zij zich in een krimpregio begeven. De minister heeft dit onlangs herhaald en daaraan toegevoegd dat “met deze afspraak het signaal wordt afgegeven dat er ruimte blijft in Nederland voor internationaal talent, echter niet per definitie overal en niet zonder meer voor alle sectoren. Een ander signaal dat hiermee wordt afgegeven, is dat universiteiten hier zelf ook een rol en verantwoordelijkheid in hebben die zij ook (in)nemen.”
Universiteiten gehoorzamen oproep minister
Dat laatste lijkt ook het geval te zijn. Veel universiteiten buiten de randstad zijn dit najaar aanwezig op studentenbeurzen binnen en buiten Europa om internationale studenten aan te trekken. De Radboud Universiteit reist van India, Indonesië, Mexico, Taiwan en de Balkan naar Cambodia om internationale studenten aan te trekken. Ook de Universiteit Tilburg en de Rijksuniversiteit Groningen reizen al dan niet fysiek de wereld rond in de jacht op internationale student. Andere Nederlandse universiteiten participeren in het Dutch Research University Consortium met als doel om internationale studenten te werven. De TU Eindhoven is als enige technische universiteit in een tekortsector ook nadrukkelijk op internationale beurzen aanwezig.
De randstedelijke universiteiten zoals Leiden de UvA en de VU gaan wel zijdelings naar internationale studentenbeurzen, ook in het Verre Oosten, maar niet op zo’n grote schaal als de universiteiten in de regio.
Minister Dijkgraaf belooft overigens begin volgend jaar met wetgeving te komen waardoor universiteiten meer grip kunnen krijgen op de grote internationale instroom. De Universiteit van Amsterdam is het meest vocaal in de roep om wetgeving om meer grip te krijgen op de internationale instroom.
