Terugloop aantal mbo-studenten zeer zorgelijk
Bij de presentatie van de jongste Benchmark MBO aan leden van de Tweede Kamer hadden mbo-bestuurders vooral slecht nieuws over de studentenaantallen. Die zijn dit jaar met zo’n vier à vijf procent gedaald, vertelde MBO Raad-voorzitter Adnan Tekin. “Corona heeft dat een beetje verblind omdat student de afgelopen jaren wat langer op school bleven.” Nu is de daling van de studentenaantallen echter in het hele land werkelijkheid.
Daling van minstens vijfentwintigduizend mbo-studenten
Hans Schutte, voormalig directeur-generaal bij OCW en directeur bij DUO en thans bestuursvoorzitter van ROC Mondriaan, noemt de daling zelfs ‘ongelooflijk’. “De aanmeldingen zijn nog wel op niveau, maar het aantal mensen dat ook echt komt is veel lager. Rond 1 oktober wordt dat keurig gemeten door middel van presentielijsten; bij ROC Mondriaan zien we dan dat er zo’n duizend studenten ‘weg’ zijn. Dat gebeurt door het hele land. De totale daling bedraagt zo’n twintig- à vijfentwintigduizend mbo-studenten.”
Als dit de trend blijft, is het mbo in de regio Haaglanden over tien tot twaalf jaar gehalveerd
Vanuit het aanleverend onderwijs lijkt de redding niet te verwachten, bleek uit de woorden van Schutte. In regio Haaglanden, waarbinnen ROC Mondriaan valt, toont het voortgezet onderwijs een enorme stijging van het aantal vwo’ers en een grote daling van het aantal vmbo’ers. “Dat heeft deels te maken met de advisering vanuit groep acht van de basisschool, waarbij in het verleden vaak sprake was van ‘onderadvisering’, maar voor ons heeft dat een enorm effect”, aldus Schutte. “Als dit de trend blijft, is het mbo in de regio Haaglanden over tien tot twaalf jaar gehalveerd.”
‘Havoïsering’ speelt mbo parten
Ook Marloes de Vries, bestuursvoorzitter van het Rotterdamse Zadkine, is bezorgd door de daling van het aantal studenten. “Als je die daling van vier of vijf procent doorrekent naar komende jaren, kan dat heel grote gevolgen hebben voor het mbo in Nederland. Dat heeft daarmee ook gevolgen voor werkend Nederland, want het gaat hier om de loodgieters en zonnepaneelinstallateurs die we nodig hebben.”
Hoewel de daling van het aantal studenten is demografische oorzaken heeft, speelt volgens De Vries ook de zogeheten ‘havoïsering’ mee, oftewel de wens van ouders om hun kind op een hoger opleidingsniveau geplaatst te zien. “Ze kiezen liever voor de havo dan voor de route vmbo-mbo-hbo, wat natuurlijk een heel goede route is.”
De nieuwsbrief is exclusief toegankelijk voor medewerkers van onze partners.
Even zorgelijk is het feit dat het aantal techniekstudenten sowieso daalt. In Rotterdam-Rijnmond werken het Zadkine en het Albeda College samen in het Techniek College Rotterdam. “Daar hebben we normaal gesproken tussen de zevenduizend en 7500 techniekstudenten. Dit jaar zijn het er zo’n 450 minder. Dan gaan alle alarmbellen rinkelen; dit is ernstig.” Ook elders in het land is een dergelijke tendens zichtbaar, aldus De Vries.
Groenpluk van technische mbo-studenten
Daarnaast heeft het mbo te maken met ‘groenpluk’ van voornamelijk BOL-studenten in de technieksector, vertelde De Vries. Vanwege het baanperspectief in die sector stoppen mbo-studenten soms voortijdig met hun studie omdat ze een mooie baan aangeboden krijgen. “Vaak worden ze net voordat ze hun diploma zullen halen overgehaald om over te stappen naar het bedrijfsleven.” Het afgelopen jaar laat dan ook een stijging van het aantal uitvallers zonder diploma zien.
Volgens MBO Raad-voorzitter Tekin wordt dit op landelijk niveau besproken met werkgevers en zeggen werkgevers daar dat ze eigenlijk tegen groenpluk zijn, maar laten de ervaringen binnen de mbo-instellingen iets anders zien. Ook vanuit instellingen wordt het gesprek met bijvoorbeeld mkb-bedrijven hierover gevoerd, vulde De Vries aan. “En toch kan een individuele werkgever geneigd zijn om dit even te proberen.”
Overigens is op korte termijn een rapport over de situatie van mbo-opleidingen in krimpgebieden te verwachten, vertelde Tekin.
