‘Verwijderen schilderij Universiteit Leiden toont prachtig hoe kunst werkt’
Sinds vrijdag is er op de Universiteit Leiden veel discussie ontstaan over een schilderij van rokende hoogleraren, gemaakt door kunstenaar Rein Dool. Het schilderij uit de jaren zeventig toont onder andere Jan Karel Gevers, die voorheen collegevoorzitter van de Universiteit van Amsterdam was, en Dolf Cohen, oud-rector van de Leidse universiteit en onderduiker tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het schilderij werd verwijderd en omgedraaid tegen de muur neergezet omdat een promovenda zich aan het kunstwerk stoorde. De Rechtendecaan Joanne van der Leun was blij met deze actie.
Zowel het verwijderen van het schilderij als de steun van Van der Leun lokte een stroom aan reacties van docenten, hoogleraren en politici uit. Het verwijderen kan niet op veel bijval rekenen.
Nieuwe episode in de woke-ellende
Inmiddels heeft het debat zich ook verplaatst naar de Tweede Kamer. Die ging vandaag in debat met Gunay Uslu, de staatssecretaris voor cultuur. Martin Bosma van de PVV had geen goed woord over voor deze actie. “Vrijdag zagen we een nieuwe episode in alle woke-ellende. Een prachtig ironisch schilderij op de Universiteit Leiden met allemaal blanke mannen, of om het in de haattermen van links Nederland te gieten: witte mannen. En dat kan niet meer, althans in de wereld van linkse idealisten. Die schijnen altijd te weten dat dingen niet meer van deze tijd zijn.”
Bosma schuwde zoals gebruikelijk geen grote woorden en sprak van een totalitaire actie. “Het hooglerarencorps van Leiden had er indertijd anders uit moeten zien. Daaruit spreekt het verlangen om de geschiedenis te veranderen. Zoals dictaturen dat ook altijd wensen. Zo is ook het verwijderen van een schilderij totalitair.”
Buigen voor linkse sneeuwvlokjes
Volgens de PVV’er is bij de Universiteit Leiden veel te lichtvaardig het besluit genomen om dit schilderij te verwijderen. “Zoals gebruikelijk buigen de links-liberale regenten. Het schilderij gaat meteen weg. De universiteit van professor Cleveringa, die altijd zo pocht en die zo graag morele superioriteit etaleert, blijkt geleid te worden door bange wezels die niet weten hoe snel ze moeten buigen. De vader van Job Cohen, die in de onderduik de oorlog overleefde, en Jan Karel Gevers, (met wie ik nog koffie dronk in New York), ze moeten weg. Wat een lafheid, wat een buigen voor linkse sneeuwvlokjes. Wat vindt onder D66-staatssecretaris daarvan?”
Gunay Uslu, de staatssecretaris voor cultuur, zei dat het niet aan haar maar aan de Universiteit Leiden is om zich hierover uit te spreken. “Als staatssecretaris ga ik niet over de kunstinrichting van gebouwen van een universiteit. Dat is echt aan de Universiteit Leiden zelf. Ik vind wel dat er een interessante discussie ontstaat. Het laat zien dat je met de kennis van de achtergrond van kunst op een andere naar die kunst kan kijken. Ik ben benieuwd wat er in die discussie verder gebeurt. Ik heb wel vertrouwen in de kracht van universiteiten om dit gesprek ook goed te voeren.”
Het is een prachtig voorbeeld hoe kunst werkt
Bosma wierp Uslu voor de voeten dat zij als staatssecretaris niet opkomt voor de integriteit van kunst. “Waarom komt de staatssecretaris niet op voor de kunst? De kunst wordt gepolitiseerd. Er hangt een prachtig schilderij en er zijn activisten die zeggen dat het blanke mannen zijn en het niet meer past in deze tijd. Het wordt een speelbal van politiek en binnen tien minuten staat het in een depot. De staatssecretaris moet toch opkomen voor de integriteit van kunst en dit soort praktijken verwerpen?”
De staatssecretaris bleef echter bij haar eerdere antwoord en is blij met de discussie over het kunstwerk. “Er is een discussie ontstaan en eigenlijk is dat heel goed, want we wisten helemaal niet wat er afgebeeld was. Wij weten nu wie er op dat schilderij staan, waarom het weggehaald is en waarom het niet weggehaald zou moeten worden. Het is een prachtig voorbeeld hoe kunst werkt, hoe het ons doet nadenken en reflecteren.”
