ChatGPT is een extra klasgenoot
Sinds de lancering van schrijfrobot ChatGPT is onderwijsland in rep en roer. De zorgen zijn groot over de inzet als fraudemiddel, want ChatGPT genereert met het grootste gemak overtuigende essays of verslagen. De roep tot regulering zwelt aan. De zorgen voor onderwijs zijn echter veelal ongegrond. ChatGPT betekent geen verarming, maar verrijking van het onderwijs.
Cognitieve samenwerking tussen mens en machine
ChatGPT is een baanbrekende innovatie. Niet eerder was het zo eenvoudig om krachtige kunstmatige intelligentie op een zinvolle manier te gebruiken. Het meest indrukwekkend aan ChatGPT is dat het levensechte gesprekken met mensen kan onderhouden. In tegenstelling tot de gemiddelde chatbot van een klantenservice zit er nu wel een prettige flow in het gesprek. Het revolutionaire zit hem dus in de ‘look and feel’, waardoor iedere gebruiker toegang krijgt tot het geavanceerde onderliggende taalmodel. Het revolutionaire is dus niet de kwaliteit of feitelijke juistheid van de gevoerde dialogen.
Hoe zal onderwijs eruitzien nu het tijdperk waarin mens en machine cognitief gaan samenwerken is aangebroken? Niet fundamenteel anders, behalve dat het een stuk inclusiever kan worden. Docenten die bij toetsing van kennis of kunde volstonden met een schrijfopdracht liepen immers altijd al het risico op belazering. Studenten schakelen al huiswerkbegeleiders, ouders, vrienden of andere hulpmiddelen in. Mits ze daar toegang toe hebben. Niet voor niets presteren kinderen uit welgestelde gezinnen doorgaans beter.
ChatGPT biedt ondersteuning in plaats van vervanging
ChatGPT maakt de helpende hand nu voor iedereen beschikbaar. Voor studenten zonder ondersteunende thuissituatie is dat echt een uitkomst. De chatbot lost bovendien de belofte in dat kunstmatige intelligentie mensen zal ondersteunen en niet vervangen. ChatGPT kan kennis aanreiken, deze in context plaatsen en bij doorvraag verder toelichten. Dit maakt zelfstandig leren verder mogelijk. De chatbot zit er soms wel feitelijk naast en vermeld geen bronnen. Dat is dus een aanmoediging om zelf te blijven nadenken en informatie te controleren in meerdere bronnen.
De nieuwsbrief is exclusief toegankelijk voor medewerkers van onze partners.
De tool kan ook docenten werk uit handen nemen. Het is bijvoorbeeld in staat om leerdoelen te formuleren en een lesplan op te stellen. Ook kan het heel gerichte feedback geven op gemaakte fouten in bijvoorbeeld programmeeropdrachten van studenten. Dit bespaart docenten tijd die ze bijvoorbeeld kunnen besteden aan persoonlijke aandacht aan studenten en de niet-technische aspecten van het onderwijs.
ChatGPT vervangt de klas niet
De tool doet dus geen afbreuk aan de waarde van scholing, in tegenstelling tot wat in de eerste reacties op ChatGPT lijkt te overheersen. Door de ervaringen tijdens de pandemie zouden we al beter moeten weten. Chatbots kunnen de waarde van fysiek samenzijn, emoties delen of vriendschappen onmogelijk teniet doen. Chatbots vervangen niet de klas, maar zijn als het ware een nieuwe klasgenoot.
Is er dan geen enkele reden tot zorg? Natuurlijk wel. Als het bijvoorbeeld om het toetsen van schrijfvaardigheden gaat, zal toezicht nodig zijn. Verder zijn er tal van zorgen: over discriminerende vooringenomenheden in het taalmodel; het op grote schaal genereren van desinformatie; de afhankelijkheid van een beperkt aantal aanbieders van dit soort kunstmatige intelligentie; de laagwaardige arbeid die moet worden verricht om trainingsdata te creëren; of de impact van het gebruik op het klimaat. Deze greep uit nadelen en risico’s zullen door verantwoord gebruik en beleid moeten worden beheerst.
De angst voor de kwaliteit van onderwijs is echter veelal ongegrond. Deze doorbraak in gebruiksvriendelijkheid van kunstmatige intelligentie is vooral een aanmoediging om van traditionele kennisoverdracht en toetsingsmethodes af te stappen. Bij methodes als ‘flip the classroom’ of andere vormen van samen werken, leren en innoveren vallen de fraudeurs zoals gebruikelijk door de mand. Het onderwijs moet het gebruik van dit instrument dus niet verbieden, maar verantwoord gebruik omarmen.
