Júist de hardwerkende scholier kan dupe zijn bij Klaas Visser-model
In de Tweede Kamer wordt vanmiddag gestemd over een amendement dat het Klaas Visser-model (eerst selectie, dan loting) mogelijk maakt voor opleidingen met capaciteitsbeperkingen. Juist de VVD, indiener van het amendement, en de PVV, die nog aarzelt over het voorstel, zouden tegen het amendement moeten stemmen. Het zijn namelijk precies de hardwerkende scholieren uit armere gezinnen die door het Klaas Visser-model benadeeld worden.
Het zal voor de VVD niet te verkroppen zijn als een hardwerkende scholier niet wordt toegelaten tot een selectieve opleiding omdat haar plekje middels loting wordt vergeven aan een ongemotiveerde leeftijdsgenoot, zo bleek uit de woorden van VVD-Kamerlid Zohair El Yassini tijdens het debat van vorige week. Dat begrijpen we. Het zou echter júist deze hardwerkende scholier kunnen zijn die in het Klaas Visser-model geen plek krijgt op de opleiding.
Op eigen kracht – of niet
Stelt u zich eens een scholier voor die met een 6 gemiddeld afstudeert op het vwo. Niet zomaar een 6, want deze scholier moest twaalf uur per week vakkenvullen om zijn ouders financieel te kunnen ondersteunen, regelmatig op zijn twee kleine broertjes passen en op eigen houtje zijn weg vinden door de middelbare school. Alles voor die ene droom: Geneeskunde studeren.
De wekelijkse nieuwsbrief is nog korte tijd gratis te ontvangen. De voorwaarden vindt u hier.
Vergelijk deze student, die ondanks alle hindernissen een diploma heeft behaald, eens met scholier die artsen als ouders heeft, geen stress kent, via bijles en examentrainingen haar vwo afsluit met een 7,5 gemiddeld en zich maar inschrijft voor een Geneeskundeopleiding omdat ze daarin een makkelijke keuze ziet.
Scholier die het zelf moet doen valt af
Als deze Geneeskundeopleiding het Klaas Visser-model gebruikt, welke rangschikking krijgen beide scholieren dan? De scholier die alles zelf heeft moeten doen, belandt hoogstwaarschijnlijk in de groep laagst gerangschikten van de kandidatenpoule. Hij valt dan sowieso af en zal niet eens mogen meedoen aan de loting. Universiteiten selecteren namelijk vooral op cijfers. De scholier die met hulp een 7,5 haalde en al bekend is met de medische wereld, zal dus tenminste mogen meedoen aan de loting. Misschien valt ze zelfs binnen de groep hoogst gerangschikten en wordt ze meteen toegelaten.
“Het is ook niet te verteren dat iemand die nauwelijks gemotiveerd is voor zijn studie voorrang kan krijgen op een jongere die na hard werken, talent inzetten en opofferingen doen, zijn jarenlange droom uiteen ziet spatten”, zei El Yassini vorige week. Juist dat kan onder het Klaas Visser-model gebeuren.
Scholier uit armer gezin heeft minder kans
Als het onderscheid wordt gemaakt op basis van cijfers, zoals nu vaak gebeurt, is dat extra pijnlijk. Een scholier met gemiddeld een 7 wordt namelijk geen betere student of professional dan een scholier met een 6 gemiddeld, heeft veel wetenschappelijk onderzoek aangetoond.
Overigens is ook wetenschappelijk aangetoond dat scholieren uit bepaalde groepen minder kans hebben in de selectieprocedures van bijvoorbeeld medische opleidingen. Dat zijn mannen, scholieren uit armere gezinnen en scholieren met een migratieachtergrond. Heb je rijkere ouders of ouders die als medisch specialist werkzaam zijn (zaken waarvoor een kandidaat niéts hoeft te doen), dan is de kans op toelating juist groter.
Geen enkele garantie dat er echt geloot wordt
Misschien denkt u: ‘Als zo’n hardwerkende, zelfstandige scholier een wat lager gemiddeld vwo-cijfer heeft, maakt hij tenminste kans doordat hij mag meedoen aan de loting.’ Was dat maar zo.
Noot van de redactie: in onderstaande rekenvoorbeelden wordt uitgegaan van een Klaas Visser-model dat met groepen van 25% (valt sowieso af), 50% (mag meedoen aan loting) en 25% (wordt sowieso toegelaten). Dat zijn echter niet noodzakelijk de percentages die worden gehanteerd in het Klaas Visser-model waarom het amendement dat de VVD, het CDA en de CU vraagt.
In het Klaas Visser-model wordt de hoogst gerangschikte 25 procent van de kandidaten voor een selectieve opleiding sowieso toegelaten. Stel dat zo’n opleiding 300 plaatsen heeft. Als zich 600 kandidaten aanmelden, worden de hoogst gerangschikte 150 (25 procent van 600) studenten sowieso toegelaten. Voor de overige 150 opleidingsplaatsen wordt geloot tussen de 300 kandidaten die mogen deelnemen aan de loting. De laagst gerangschikte 150 kandidaten (waarschijnlijk ook de hardwerkende scholier met een 6 als gemiddeld vwo-cijfer) zijn dan al afgevallen.
Wat nu als er niet 600 maar 1200 aanmeldingen zijn voor deze opleiding met 300 plaatsen? Opnieuw worden de 25 procent hoogst gerangschikte kandidaten sowieso toegelaten. Dat zijn er 300 (25 procent van 1200). Oftewel, de opleiding zit vol. Er wordt helemaal niet geloot.
De hardwerkende scholier die nét niet bij de hoogst gerangschikte 25 procent hoorde omdat zijn gemiddelde vwo-cijfer nét te laag was, of omdat zijn ouders geen examentraining konden betalen, of omdat hij slecht wiskundeonderwijs kreeg van een docent die vanwege het lerarentekort onbevoegd voor de klas stond – deze scholier maakt dan simpelweg geen kans.
Voor beloning hard werken, tegen Klaas Visser-model
Wij vinden dat de echt excellente leerlingen die bovengemiddeld gemotiveerd zijn, los van hun beginpositie, eruit gepikt mogen worden. Daadwerkelijk bovengemiddelde motivatie en inzet moet je belonen. Het Klaas Visser-model dreigt dat te ondermijnen. Daarom roepen wij op om tegen de invoering daarvan te stemmen.
