Een universiteit heeft geen collectieve standpunten

Opinie | door Paul Cliteur
13 februari 2023 | Universiteitsbestuurders hebben niet de taak zich te bemoeien met het onderzoek en de uitingen daarover van hoogleraren, betoogt emeritus-hoogleraar Paul Cliteur. “Een faculteit of universiteit hééft geen collectief standpunt over wetenschappelijke kwesties", schrijft hij.
Beeld: Koen Verstraeten

“UGent neemt afstand van uitspraken professor Lieven Annemans over vaccinatie van kinderen”, schreef vrt nws op 10 januari 2022. Het bericht vervolgt: “De universiteit van Gent distantieert zich van de uitspraken van haar professor en gezondheidseconoom Lieven Annemans, vandaag op Twitter. Volgens Annemans zijn de risico’s van vaccinatie bij jonge kinderen groter dan de risico’s na een coronabesmetting.” 

Universiteit Gent 

De ‘afstandnemer’ van de universiteit was de decaan van de Gentse faculteit Geneeskunde, Piet Hoebeke. “Het vaccineren van kinderen tegen COVID-19 is veilig”, reageert Piet Hoebeke tegenover vrt nws. Hij licht toe: “Mijn collega’s in kindergeneeskunde zijn erg verontwaardigd”. Lieven Annemans verklaarde desgevraagd achter zijn uitspraken te blijven staan. 

Bij inschrijving ga je akkoord met onze privacy-voorwaarden. Deze voorwaarden zijn hier te lezen.

De wekelijkse nieuwsbrief is nog korte tijd gratis te ontvangen. De voorwaarden vindt u hier.

Inmiddels zijn we een jaar verder en zijn sommige wetenschappelijke inzichten gewijzigd – ook met betrekking tot corona, de reactie erop en de aanpak ervan. Dit laat ons zien hoe belangrijk academische vrijheid en het vrije onderzoek zijn – de mogelijkheid voor universitaire onderzoekers om in vrijheid kwesties te onderzoeken, daarbij niet gehinderd door bestuurlijke instanties die zich met de inhoud van hun werk bemoeien. 

Wetenschappelijke vrijheid  

De universiteit Gent heeft eens de hoogleraar in zijn ambt benoemd en de hoogleraar heeft dat ambt aanvaard. De hoogleraar kan dat ambt alleen maar naar behoren uitvoeren wanneer hij zich richt op de feiten zoals zijn wetenschappelijk onderzoek uitwijst. Een wetenschapper die onder druk wordt gezet om zich te voegen naar wat de meerderheid van zijn collega’s zeggen of naar wat de overheid of de universitaire bestuurders van hem vergen, heeft in feite zijn integriteit als wetenschapper op het spel gezet. 

Hoe onjuist de rolopvatting van decaan Hoebeke is blijkt ook uit zijn tweet van 10 januari 2022:

Hoebeke denkt kennelijk dat hij een taak heeft Annemans te corrigeren als deze iets afwijkends zegt van “verontwaardigde collega’s” binnen de faculteit. 

Een universiteit heeft geen collectief standpunt 

Ook de rector van de universiteit gaf blijk van een verkeerde taakopvatting. Rector Rik van de Walle schreef op Twitter het volgende:

Het enige punt waarop Prof. Annemans wellicht zijn communicatie naar buiten over zijn wetenschappelijk inzichten kan verbeteren, is dat hij duidelijker had kunnen maken dat hij namens zichzelf en ook alleen namens zichzelf spreekt. 

Hypatia wil opkomen voor de wetenschappelijke vrijheid van elke wetenschapper om inzichten naar buiten te brengen die afwijken van de staat, afwijken van de wetenschappelijke gemeenschap, afwijken van zijn faculteit en afwijken van de universiteit.  

Een faculteit of universiteit hééft geen collectief standpunt over wetenschappelijke kwesties. De taak van een decaan en een rector is slechts het faciliteren van het vrije onderzoek en het vrije debat. 

Paul Cliteur : 

Emeritus-hoogleraar Encyclopedie van de Rechtswetenschap aan de Universiteit Leiden.


«
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
ScienceGuide is bij wet verplicht je toestemming te vragen voor het gebruik van cookies.
Lees hier over ons cookiebeleid en klik op OK om akkoord te gaan
OK