Open Access levert Elsevier steeds meer winst op
Het aantal Open Access-artikelen waarbij de wetenschapper moet betalen om te publiceren, groeide afgelopen jaar met bijna 30 procent, zo gaf de CEO van Relx, Eric Engstrom vorige week aan in de zogenaamde Earning Call. Bij deze gelegenheid geeft de Raad van Bestuur een toelichting op de jaarcijfers voor aandeelhouders. Een half jaar geleden meldde Elsevier ook al goed te verdienen aan de verkoop van Open Access-artikelen.
De Britse investeringsbank UBS vroeg tijdens de Earning Call of er mogelijk een einde komt aan deze groei in wetenschappelijke publicaties. Dat denkt Engstrom niet, omdat het aantal wetenschappers wereldwijd blijft groeien. Ook de manier waarop wetenschap bedreven wordt, met nieuwe mogelijkheden om onderzoek te doen en de ontwikkelingen rondom big data, zorgt ervoor dat wetenschappelijke kennis alleen maar blijft toenemen. Bovendien kan Elsevier ook speciale tools ontwikkelen, zoals Machine Learning, die deze kennisvermeerdering verder versnellen. De CEO ziet op termijn dan ook geen limiet aan de groei van de winst op het gebied van wetenschappelijke publicaties.
Toch vormt Open Access nog steeds de minderheid van het aantal artikelen van de grootste wetenschappelijke uitgever. Van de 600.000 publicaties vorig jaar was een kwart Open Access, zo gaf CFO Nick Luff aan.
100 miljoen uur gratis arbeid
Anderzijds is er ook veel kritiek op het bedrijf, zoals in het recent verschenen boek ‘Data Cartels’ van Sarah Lamdan, hoogleraar rechten aan de City University New York. In haar boek staat zij uitgebreid stil bij de werkwijze van Elsevier. Zo rekent zij voor dat het bedrijf vooral geld verdient dankzij gratis arbeid van wetenschappers. In 2019 heeft het bedrijf naar schatting 100 miljoen uur gratis arbeid van wetenschappers vermarkt. Het is makkelijk geld verdienen als je wetenschappers niet betaalt voor het werk dat ze voor het beursgenoteerde bedrijf doen, zo zegt Lamdan.
Het bedrijf voert daarnaast rechtszaken tegen studenten die de publicaties van Elsevier openlijk delen op het internet, met miljoenen dollars als claim. Elsevier’s ScienceDirect heeft de slogan ‘ongewone kennis gemeengoed maken’, terwijl het bedrijf het tegenovergestelde doet door kennis achter betaalmuren te zetten.
Prijzen met 300 procent verhoogd
Bovendien hoeft Elsevier geen dure fysieke distributie meer in stand te houden, dankzij de digitalisering. Toch heeft het de prijzen van de abonnementen tussen 1986 en 2006 wel met 300 procent verhoogd.
Daarnaast werkt het bedrijf met geheimhoudingsovereenkomsten, zodat zij verschillende bedragen kunnen vragen voor dezelfde diensten. Zo kijken ze hoeveel bibliotheken bereid zijn om te betalen, in plaats van naar de waarde van het product dat geleverd wordt
Ook met betrekking tot de data-verzameling is Elsevier een misleidend bedrijf voor de wetenschap, zegt Lamdan. Als je alleen data hebt, dan ziet elk probleem er ook uit als een probleem dat opgelost kan worden met data-analyses. Bijvoorbeeld, bij het personeelsbeleid van universiteiten wordt steeds vaker de data-analyse van Elsevier-producten gebruikt.
Statistieken van Elsevier bepalen de toekomst van onderzoekers
Wanneer statistieken de toekomst van onderzoekers bepalen, is het aantal publicaties op hun CV belangrijker dan het werk dat zij geleverd hebben. Daardoor voelen de wetenschappers zich soms genoodzaakt om hun onderzoek af te stemmen op het tijdschrift met de hoogste impact-cijfers.
Met het maken van impact-statistieken zijn universiteiten daarnaast een rijke bron geworden voor nieuwe analyses. Dit spervuur van data verandert universiteiten en subsidieverstrekkers in krentenwegers.
Als subsidieverstrekkers gebruikmaken van diensten zoals Elsevier’s Scopus om te beslissen welke onderzoeksvoorstellen gefinancierd moeten worden, zullen de algoritmen waarschijnlijk projecten aanraden uit de beste laboratoria op de best gefinancierde universiteiten met de meest geciteerde onderzoekers aan de top. Die projecten worden vaak geleid door oudere, witte, mannelijke wetenschappers van rijke instellingen, zegt Lamdan.
Bedrijf met aandeelhouders wil vooral winst maken
Wetenschappelijke kennis privatiseren en combineren met voorspellende data-analyse is niet ideaal voor het algemeen belang, stelt de Amerikaanse rechten-professor. Een bedrijf als Elsevier kan academische activiteiten beheersen door zelfbedachte analyses te gebruiken om te beslissen wat er wordt gepubliceerd. De beslissingen van Elsevier zijn wellicht gebaseerd op het algemeen belang, maar het is waarschijnlijk dat een bedrijf met aandeelhouders, dat vooral winst wil maken, ook financiële overwegingen meeneemt.
In het huidige systeem hebben bedrijven zoals Elsevier de leiding om te bepalen hoe de wereld zijn moeilijkste problemen oplost, van kanker tot klimaatverandering. Deze databedrijven zijn geen experts, maar nemen wel beslissingen over wetenschap en ondersteunen hierdoor sommige onderzoeksprojecten terwijl ze andere verstikken.
