Het hbo moet de toestroom naar de universiteiten keren
Maar liefst vijf verschillende adviesbureaus doen in opdracht van de minister een toekomstverkenning voor het hoger onderwijs en het mbo. Maar de belangrijkste toekomstverkenning komt deze maand uit, als de minister komt met zijn brief over internationalisering. Als Dijkgraaf luistert naar de meerderheid van de Kamer, die wil dat hij het Engels stevig terugdringt in het hoger onderwijs en met name aan de universiteiten, dan heeft dat vergaande consequenties voor het hbo en de universiteiten, zowel organisatorisch als financieel. Veel bacheloropleidingen die vrijwel uitsluitend op buitenlandse studenten drijven, zullen verdwijnen.
Aantal perspectieven voor 2040
Ton Eimers, projectleider Onderwijs van de Toekomst en directeur van ResearchNed, stond stil bij de opdracht van de regiobijeenkomst bij de Hogeschool Rotterdam. “Wij willen in de eindrapportage een aantal perspectieven opleveren. Wat zijn de mogelijke richtingen? Welke verschillende kanten kan het opgaan met het onderwijs en de wetenschap in 2040?”
Omdat de bijeenkomst onderdeel is van een reeks regiobijeenkomsten, kon de minister zelf niet fysiek aanwezig zijn, maar hij had wel een videoboodschap. “Wat goed dat jullie vandaag de tijd nemen om met elkaar na te denken en te spreken over de toekomst van het mbo en het hoger onderwijs”, zo zei de minister.
Een open blik is een voorwaarde
Dijkgraaf hoopte dat de aanwezigen hun blik op de juiste manier zouden afstellen op de uitdagingen van de toekomst. “Die toekomst kan je onzeker maken of juist nieuwsgierig en enthousiast. Vaststaat dat er veel zal gaan veranderen. Hoe we kennis opdoen, kennis overdragen, waar we die gaan toepassen en hoe onze banen en onze samenleving eruitzien. Een open blik is daarbij een voorwaarde, want antwoorden op de vragen van morgen, die vinden we alleen als we verder durven te kijken dan de oplossingen van vandaag.”
Wijnand van den Brink, CvB-lid van de hogeschool had uitgesproken ideeën over wat er in zo’n toekomstverkenning moet komen te staan. “Je kunt als een konijntje in de hoek gaan zitten en in de koplamp kijken en denken: ‘dit komt allemaal op ons af.’ Maar je kunt er ook iets mee doen. Wij hebben het afgelopen jaar heel hard gewerkt aan het opstellen van onze nieuwe strategische agenda. Wij kunnen meer beïnvloeden dan we denken. Zeker binnen de Hogeschool Rotterdam.”
Meer masters en meer praktijkgericht onderzoek
De toekomst voor de hogeschool in de Maasstad ligt vooral bij het praktijkgericht onderzoek, legde Van den Brink uit. “Wij willen meer masters gaan aanbieden en onze onderzoekscomponent verstevigen. En dan hebben we het vooral over het praktijkgerichte component. Ik denk dat dat ontzettend belangrijk is.”
In die strategische agenda moet ook een heldere rolverdeling komen voor de universiteiten en hogescholen, volgens het CvB-lid. “Wij kunnen dit echter niet alleen. Het zou mooi zijn als het fundamenteel wetenschappelijk onderzoek gedaan wordt bij de universiteiten. Daar hebben ze niet zoveel studenten voor nodig als degenen die daarna die kennis gaan valoriseren in het hbo en mbo. Zo kunnen we met de beschikbare middelen veel effectiever met elkaar omgaan.”
Dat is ook de reden dat de hogeschool de aandacht wil gaan verleggen. “De hogeschool zal veel meer masters gaan ontwikkelen om te zorgen dat die grote toestroom naar de universiteiten gekeerd wordt. Op het moment dat wij als hogeschool meer masters aanbieden en aan mensen laten zien dat die doorstroom mogelijk is, dan kun je uiteindelijk ook hier het niveau behalen om goed praktijkgericht onderzoek te doen. Dat gaat de maatschappij ontzettend helpen om de vraagstukken te beantwoorden die we voor ons hebben.”
