‘Studentenwelzijn is gewoon welzijn’
Hoewel het welzijn van studenten inmiddels niet meer alleen langs de lat van cognitieve ontwikkeling en studieresultaten wordt begrepen, maar veeleer holistisch wordt bezien, ontbreekt het aan consensus over de definitie van studentenwelzijn. In de verscheidenheid aan definities is niettemin een overeenkomst te vinden: ze richten zich alle op de context van de hoger-onderwijsinstelling, schrijven Rynke Douwes (NHL Stenden), Janneke Metselaar (NHL Stenden), Gerdina Pijnenborg (RUG) en Nynke Boonstra (UMC Utrecht en NHL Stenden).
Onlangs benadrukte lector Jolise ‘t Mannetje van Saxion het belang van een wetenschappelijke onderbouwing van interventies ten bate van studentenwelzijn. Er bestaan wel programma’s die studentenwelzijn willen verbeteren door het gehele leven van de student daarin te betrekken, schrijven nu de onderzoekers uit het noorden, maar ook daarin ontbreekt het aan de inbreng van misschien wel de belangrijkste expert op dit gebied: de student zelf.
Dat hiaat hebben de onderzoekers geprobeerd te vullen middels vraaggesprekken met 27 voltijds studenten (verdeeld over de studiejaren) van NHL Stenden die allen eens problemen met hun welzijn hebben gehad tijdens hun studie. Zij werden specifiek gevraagd naar hun definitie van studentenwelzijn en de factoren die van invloed zijn op studentenwelzijn.
Welzijn betekent balans tussen verschillende domeinen van leven
Uit de gesprekken bleek dat ‘welzijn’ door de studenten werd begrepen als een balans tussen hun studie, hun sociale leven en hun privéleven. “Het gaat erom dat er niets mis is in één van die domeinen”, liet een student optekenen.
Ook de balans tussen inspanning en resultaat werd belangrijk geacht. “Ik weet dat ik meer had kunnen doen, maar dan zou het nu minder goed gaan met mij”, omschreef een student het belang van inspanning leveren in een mate die mentaal niet te veel vraagt. Levert een inspanning weinig resultaat op, dan leidt dat tot stress, vertelde een andere student.
De wekelijkse nieuwsbrief is nog korte tijd gratis te ontvangen. De voorwaarden vindt u hier.
“Ik haalde mijn toetsen niet, wat stress opleverde, want ik moest genoeg studiepunten hebben om een positief bsa te krijgen. Dat bezorgde me voortdurende spanning. Toen ik uiteindelijk alles liet vallen om me alleen op mijn studie te richten, trok ik het gewoon niet.”
Gezien de inspanning die een studie vereist, zal een afname van het welzijn van een student het eerst zichtbaar zijn in de studie, aldus de studenten.
Factoren uit hele leven hebben invloed op welzijn
Omdat ‘studentenwelzijn’ volgens de studenten zowel hun studie als hun sociale en privéleven beslaat, is het niet verrassend dat personen of situaties uit al die domeinen invloed hebben op hun welzijn. De studenten noemden ‘zelfregulatie’ als een belangrijke eigenschap te midden van die invloeden. “Ik heb bijvoorbeeld geleerd om het wat eerder aan te geven als het niet zo goed gaat met me en te vragen of ik dan mijn werk wat vaker kan laten zien zodat ik scherp blijf”, legde één van de studenten uit.
Moeite hebben met plannen, slechte cijfers halen en perfectionistisch zijn werden door studenten genoemd als negatieve invloeden op hun welzijn. Met perfectionisme kan men wel leren omgaan. “In therapie heb ik geleerd mezelf af te vragen of een verwachting realistisch is of niet. Is het dat niet, dan voel ik me door dat inzicht weer kalm.”
In de maand april doet ScienceGuide onderzoek naar de ervaringen met en opvattingen over het Erkennen en Waarderen-programma. Alle wetenschappers van universiteiten en kennisinstellingen worden uitgenodigd de enquête in te vullen. Klik hier voor de enquête (en hier voor de Engelstalige versie).
Binnen de hoger-onderwijsinstelling werd vooral het belang van een goede verhouding met studiebegeleiders en voldoende tijd aan hun kant genoemd. Met betrekking tot studie behoorden vooral communicatie, studielast, de omvang van de groep en flexibiliteit tot de factoren die invloed hebben op het welzijn van studenten.
“Als je problemen hebt met je mentale gezondheid, is studeren moeilijk; soms zelfs onmogelijk vanwege de hoge druk. Er moet meer flexibiliteit zijn voor studenten die last hebben van financiële of psychologische problemen”, zei één van de studenten.
Een student is een volledig mens
Het perspectief van studenten op hun welzijn komt overeen met het perspectief van algemeen welzijn, schrijven de onderzoekers. Studenten maken dan wel onderscheid tussen hun welzijn als student en dat als persoon, maar ze achten beiden even belangrijk voor hun algehele studentenwelzijn.
Die bevinding wijkt af van de meeste definities van studentenwelzijn die normaliter worden gehanteerd, waarin vooral naar het welzijn van de student als student wordt gekeken. Studenten zien zichzelf echter als meer dan student. Hoger-onderwijsinstellingen kunnen daarom beter spreken over algemeen welzijn, in overeenstemming met de behoefte van studenten om als ‘volledige personen’ te worden gezien, aldus de onderzoekers.
Investering voor verdere leven studenten
Uit de gesprekken blijkt tevens dat studenten vaardigheden kunnen leren die waardevol zijn met het oog op hun welzijn – bijvoorbeeld leren hulp te vragen. “Het lijkt een belangrijke investering in hun toekomst te zijn om studenten te ondersteunen in hun ontwikkeling tot autonome volwassenen die in staat zijn om zelfregulerend, onafhankelijk te functioneren en veerkrachtig te zijn bij tegenslag”, aldus de onderzoekers. “Het is daarom belangrijk dat het hoger onderwijs zich op die ontwikkeling richt.”
