Wat vindt BBB eigenlijk van hoger onderwijs?
De BoerBurgerBeweging (BBB) heeft een monsterzege behaald tijdens de Provinciale Statenverkiezingen. De partij, in de Tweede Kamer alleen vertegenwoordigd door Kamerlid Caroline van der Plas, lijkt de grootste te worden in alle provincies behalve Utrecht. Daardoor zal de BBB een belangrijke stem hebben in de Eerste Kamer. Wat vindt die partij eigenlijk van onderwijs en wetenschap?
Wel of geen meldpunten?
Het verkiezingsprogramma dat werd gebruikt bij de Tweede Kamerverkiezingen in 2021 biedt weinig houvast. Weliswaar bevat het een zorgelijk voorstel voor een meldpunt over docenten die hun eigen ideologie verspreiden in het onderwijs, maar volgens BBB is dat een ‘jeugdzonde’ geweest en zal het beleidsvoorstel niet terugkeren in toekomstige partijprogramma’s. Toch steunde de partij onlangs het PVV-voorstel voor een meldpunt in het hoger onderwijs.
Vooralsnog moeten we daarom vooral afgaan op het stemgedrag van Van der Plas. Hoe heeft BBB in de afgelopen twee jaar gestemd op belangrijke hoger onderwijs-dossiers zoals internationalisering en kansengelijkheid? Op welke dossiers week Van der Plas’ stem af van de Kamermeerderheid van de Kamer, en wanneer juist niet?
Debat uitgesteld naar april
De internationalisering van het hoger onderwijs is een zeer actueel thema. De Kamer en het hoger onderwijs wachten nog op een verduidelijkende brief van minister Dijkgraaf. Een debat over internationalisering is deze week uitgesteld van half maart naar half april, dus de minister heeft nog even de tijd om zich te verdiepen in de standpunten van BBB, mocht hij een wetsvoorstel in voorbereiding hebben dat hij ook door de nieuwe Eerste Kamer moet loodsen.
Alle bachelors in het Nederlands
BBB heeft recent steun gegeven aan de moties van Pieter Omtzigt om de instroom van internationale studenten weer terug te brengen tot het niveau van vijf jaar geleden. Hoewel dit voorstel geen Kamermeerderheid kreeg, had Omtzigt (met steun van BBB) wel succes met een motie die oproept om de taalwetgeving voor het hoger onderwijs aan te scherpen. BBB zelf wil, net als de PVV, dat het Nederlands de norm wordt als voertaal voor alle bacheloropleidingen. Sinds zij in de Kamer zit, heeft Van der Plas op dit punt met meerdere moties van de PVV meegestemd.
Als het aan de BBB ligt, moeten Nederlandse studenten voorrang krijgen op internationale studenten bij de toewijzing van een studentenwoning. Dat blijkt uit de steun van Van der Plas voor een voorstel van FvD. Ook wil de BBB, in navolging van de SGP, dat de Europese identiteit niet uitgedragen wordt via het Europese Universiteiten-initiatief waarbij vrijwel alle Nederlandse universiteiten en een paar hogescholen betrokken zijn.
De BBB er voelt er ook niet niet voor om het aanbieden van pan-Europese opleidingen in het hoger onderwijs te vergemakkelijken.
Als het aan de partij van Van der Plas ligt, worden Chinese studenten geweerd uit gevoelige kennisdomeinen. Het FvD-voorstel dat zij steunde werd echter met een grote meerderheid weggestemd.
Gratis reizen voor studenten van over de grens
Buitenlandse studenten van vlak over de grens zijn bij de BBB juist welkom; zij moeten goedkoper kunnen reizen in het Nederlandse OV, vindt de partij. In een debat over het OV was Van der Plas opvallend genoeg heel kritisch op het CDA toen die partij waarschuwde dat het BBB-voorstel voor nog meer internationale studenten zou zorgen. Volgens de BBB zijn buitenlandse studenten van vlak over de grens juist een aanwinst voor de Nederlandse economie.
Gaat het om loting en selectie, dan staat de BBB aan de zijde van GroenLinks en de SP in de roep om een verbod op reclame voor schaduwonderwijs of selectietrainingen door private partijen. Overigens stemde de BBB wel voor het controversiële voorstel van de VVD om selectie te behouden in het hoger onderwijs.
Seksuele educatie hoort niet thuis in het onderwijs
De BBB wil, net als de PVV, dat de traditionele gezinsverhouding van een man en een vrouw met kinderen leidend is bij de seksuele educatie op scholen. Daarnaast moet het biologische geslacht leidend zijn, niet de ervaren genderidentiteit. Het liefst legt de BBB de seksuele opvoeding helemaal neer bij de ouders, en blijven onderwijs en overheid daarin op afstand. Ook steunde de BBB de PVV-opvatting dat er in het hoger onderwijs geen plek is voor de Critical Race Theory en de ‘woke-ideologie’.
Zoals gezegd heeft de BBB het aanvankelijke standpunt over een lerarenmeldpunten in het onderwijs gekwalificeerd als een jeugdzonde, maar gaf de partij wel steun aan PVV-voorstel om een meldpunt in te richten en een ombudsman aan te stellen ten behoeve van studenten, medewerkers en hoogleraren die zich op welke wijze dan ook belemmerd voelen in hun recht op academische vrijheid en de uitoefening van het vrije woord.
Meer aandacht voor antikoloniale vrijheidsstrijders
Overigens stemt de partij niet altijd mee met de uiterst rechtse partijen in de Kamer. Zo wil de BBB, net als BIJ1, dat er in het onderwijs meer aandacht komt voor antikoloniale vrijheidsstrijders. Ook is de BBB kritisch op stagediscriminatie. Zo is de partij één van de weinigen die steun gaf aan een plan van DENK om deze vorm van discriminatie te bestrijden door de inzet van mystery guests.
Als het om emancipatiebeleid gaat, dan gaat het bij BBB ten eerste om de emancipatie van de mbo’er. Wellicht is zelfs minister Dijkgraaf met zijn waaiergedachte schatplichtig aan de BBB; het afschaffen van de begrippen ‘lager’ en ‘hoger’ in het onderwijs was namelijk het eerste onderwijs-gerelateerde punt van de BBB. Overigens heeft GroenLinks dat al voorgesteld onder het vorige kabinet. Desalniettemin heeft de BBB hier meermaals op aangedrongen bij de huidige regering.
Geen rente meer op studieschulden en hogere compensatie
Studenten met een forse studieschuld kunnen zich gelukkig prijzen met de BBB. De partij steunt het voorstel van hun ideologische tegenstander, de Partij voor de Dieren, om de rente op studieschuld te bevriezen op 0 Procent. Die rente zal anders fors stijgen in het komende jaar, naar verwachting tot meer dan twee procent. Volgens minister Dijkgraaf kunnen de kosten van dit voorstel oplopen tot een miljard euro. De motie kreeg daarom ook geen meerderheid.
Ook wil de BBB de studiebeurs structureel verhogen naar 421 euro en daarnaast de compensatie voor de pechgeneratie verhogen. Verder steunt de BBB het voorstel van GroenLinks om jongeren die niet gaan studeren, wel in aanmerking te laten komen voor een vergelijkbaar bedrag als de basisbeurs. Dit voorstel kreeg geen meerderheid in de Kamer.
Medezeggenschap moet bestuurders kunnen ontslaan
Met betrekking tot het bestuur van instellingen voor het hoger onderwijs wil de BBB dat de medezeggenschap instemming krijgt op de bezoldiging van toezichthouders. Ook wil de partij, in tegenstelling tot een meerderheid van de Kamer, dat de medezeggenschap bestuurders in het hoger onderwijs kan ontslaan als er sprake is van wanbeheer.
Onderwijsinhoudelijk vindt Van der Plas dat de lerarenopleiding veel praktischer moet worden. Dat de uitval bij de lerarenopleidingen groot is, komt volgens haar omdat de opleidingen veel te theoretisch zijn en niet aansluiten op de onderwijspraktijk. Zij wil dat de minister deze opleidingen meer praktijkgericht gaat maken, maar kreeg geen meerderheid voor dat voorstel.
Tot slot stelde Van der Plas zelf voor om ‘voedselonderwijs’ te verplichten, met speciale aandacht voor het belang van dierlijke eiwitten. Deze motie werd door geen enkele partij gesteund.
