‘Praktijkgericht onderzoek nodig om goede hogeschool te kunnen zijn’
Het praktijkgericht onderzoek bij Avans Hogeschool heeft lange tijd vooral gediend als ondersteuning van het onderwijs. Nu is de hogeschool bezig met een U-bocht, aldus vicevoorzitter Jacomine Ravensbergen; het onderzoek moet op dezelfde hoogte als het al jaren uitstekend beoordeelde onderwijs komen.
Avans wil om twee redenen niet alleen opleidingsinstituut maar evengoed kennisinstelling zijn: zo wordt het werkveld beter voorbereid op de nieuwe professionals die de hogeschool levert en kan de hogeschool beter verantwoordelijkheid nemen ten aanzien van de grote maatschappelijke uitdagingen in de regio, nationaal en internationaal. ‘Avans als expert’, luidt de titel van het ambitiedocument ‘Visie op onderzoek 2025’ dan ook.
Werkveld ontvankelijk maken voor nieuwe werknemers
“Als hogeschool zijn we maatschappelijk betrokken. Daarom besteden onze opleidingen veel aandacht aan de Sustainable Development Goals (SDG’s) van de VN. Als studenten eenmaal professionals zijn, moeten ze handen en voeten kunnen geven aan het werken vanuit de SDG’s”, vertelt Ravensbergen. Dat is echter niet eenvoudig voor een startende werknemer bij een bedrijf waar men al heel lang niet met SDG’s werkt. “We willen dus niet alleen onze studenten opleiden tot professionals die met maatschappelijke uitdagingen aan de slag willen én kunnen gaan, maar ook het werkveld ontvankelijk maken voor zulke professionals”, aldus de vicevoorzitter.
De hogeschool moet het werkveld meenemen in die ontwikkeling, maar zich evengoed door het werkveld laten meenemen in hun ontwikkeling. Bij het maken van de ambitie heeft Avans zich dan ook sterk verhouden tot externe partners, vertelt Ravensbergen. “Alleen al om ervoor te zorgen dat we kunnen waarmaken wat we beloven. Dat is uiteindelijk de belangrijkste kwestie in de kwaliteitssystematiek en dat kunnen we alleen als we onderzoek, onderwijs en co-creatie met externe partners tegelijk meenemen.”
Een start-up in praktijkgericht onderzoek
Avans hanteert daarom vier zwaartepunten, die aansluiten bij de maatschappelijke opgaven enerzijds en de expertise binnen de hogeschool zelf anderzijds. Het onderzoek zal vorm krijgen binnen vier Centres of Expertise (CoE): Technologische Innovatie in Energie en Materiaaltransitie; Veilige en Veerkrachtige Stad en Omgeving; Brede Welvaart en Nieuw Ondernemerschap; en Gezondheid, Zorg en Welzijn. Elk van deze Centres is gekoppeld aan een zwaartepunt.
De zwaartepunten behelzen simpelweg de grote uitdagingen die spelen, ook bij de partners van Avans, vertelt Arna Arnautovic, kwartiermaker en beoogd directeur van een van de Centres of Expertise. “Vanuit ‘Brede Welvaart en Nieuw Ondernemerschap’ zien we dat ondernemers een belangrijke rol spelen in de transitie richting brede welvaart. Om echt als kennispartner over dit onderwerp te kunnen meedenken, hebben we als hogeschool meer nodig dan ons expertisecentrum sustainable business, de voorloper van het CoE.”
Het aantal mogelijke zwaartepunten was overigens niet beperkt tot deze vier, vertelt Ravensbergen. “Er zijn ook voorstellen geweest die we niet hebben gehonoreerd. We zijn immers een start-up wat dit betreft; dan moet je niet met tien zwaartepunten beginnen.”
Naast de CoE’s kent Avans ook twee expertisecentra (Future-Proof Education en CARADT) en heeft de hogeschool een doorkruisend AI-programma.
Praktijkgericht onderzoek niet alleen als ondersteuning onderwijs
Het onderzoek dient dus niet meer puur als ondersteuning van het onderwijs – een rol die het eerder met name wel had binnen Avans. “Tot het vorige ambitieplan deden we bij Avans vooral aan onderzoek om het onderwijs te verrijken. Dat was vrij eenbenig. Althans, het was in ieder geval geen triple helix“, beseft Ravensbergen. “We vonden dat we daarin tekortkwamen als een hogeschool met onze statuur en omvang.”
Tot het vorige ambitieplan deden we bij Avans vooral aan onderzoek om het onderwijs te verrijken. Dat was vrij eenbenig.
Met de profilering als kennisinstelling wil de hogeschool sterker inzetten op een balans tussen onderwijs, onderzoek en co-creatie met het werkveld. “Vanzelfsprekend leiden we studenten zo goed mogelijk op en proberen we ervoor te zorgen dat zij in een ontvankelijk werkveld terechtkomen. Dat is echter niet onze enige taak. Als publieke instelling heeft Avans een belangrijke taak bij de innovatie van het werkveld, in het bijzonder van het mkb”, vindt de vicevoorzitter. “Als kennispartner kunnen we op allerlei manieren helpen.”
Even trots op onderzoek als op behaalde diploma’s
Het onderzoek binnen Avans mag aan waardering winnen, vinden Ravensbergen en Arnautovic. “Het was altijd veel minder zichtbaar. We zijn echter niet alleen trots op het aantal behaalde diploma’s of een plaats in de keuzegids, maar ook op de kennis die we ontwikkelen en de resultaten die studenten, docenten en onderzoekers boeken op het gebied van praktijkgericht onderzoek”, zegt Ravensbergen. “Historisch gezien is de onderwijskant van een hogeschool natuurlijk groter, zeker bij Avans. Daarom investeren we nu extra.”
De wekelijkse nieuwsbrief is nog korte tijd gratis te ontvangen. De voorwaarden vindt u hier.
Niet alleen door vier Centres of Expertise op te richten, ook door extra geld aan praktijkgericht onderzoek te besteden. “In het verleden staken we vrij weinig geld in onderzoek”, weet de vicevoorzitter. “Dat zijn we nu aan het verhogen. Daarnaast gebruiken we een verdubbelaar voor iedereen die geld uit de tweede en derde geldstroom haalt. Dat doen we overigens heel sociaal; wie het ook binnenhaalt, alle CoE’s profiteren ervan. Dat doen we om te voorkomen dat onderzoekers, zoals dat vaak bij universiteiten gebeurt, heel erg op subsidies gericht zijn. Wij vinden subsidies juist mooi omdat daaraan een consortium vastzit. We willen dingen samen doen.”
Praktijkgericht onderzoek wordt door wetenschappers uitgevoerd
Ook de HR-afdeling zal de verandering meekrijgen, blijkt uit de woorden van Ravensbergen. “In het vorige functiehuis had Avans maar één functie voor onderzoekers: die van lector. Nu hebben we er veel meer; docent-onderzoeker, onderzoeker-docent, onderzoeker, onderzoeksmedewerker, noem maar op. Qua waardering is de systematiek tussen onderwijs en onderzoek gelijkgetrokken.”
Net als bij universiteiten wordt het onderzoek binnen hogescholen uitgevoerd door wetenschappers.
Bestonden lectoraten bij Avans eerder nog uitsluitend uit lectoren en docentonderzoekers, dan verandert dat nu. Zo spant de hogeschool zich al in om meer gepromoveerde onderzoekers aan te trekken.
“Net als bij universiteiten wordt het onderzoek binnen hogescholen uitgevoerd door wetenschappers”, aldus Arnautovic. “Uiteraard zijn en blijven daarbij docent-onderzoekers belangrijk, want de verbinding met ons onderwijs blijft van groot belang. We doen echter niet zomaar iets, hè. De output, de manier van samenwerken en de methoden kunnen anders zijn dan in het wetenschappelijk onderzoek, maar dat zegt zeker niet dat de kwaliteit minder is. Als je kwaliteit wilt, moet je mensen blijven aantrekken die verstand hebben van onderzoek en die dat graag vanuit de praktijk doen.”
In de aanstelling van tien associate-lectoren komt dat allemaal samen. Zij zijn gepromoveerd, hebben onderwijservaring omdat ze reeds als docent bij Avans werkten en krijgen nu als associate-lector de ruimte om onderzoek te doen. Hun ervaring met onderwijs zullen zij inzetten bij het maken van verbindingen tussen de Centres of Expertise en de cross-sectorale masteropleidingen van het nieuw opgerichte Master Instituut.
Zo goed mogelijk hogeschool zijn
Gelijktijdig aan deze ontwikkelingen is ook het onderwijs van Avans onderworpen aan een vernieuwingstraject. Zodoende ligt er veel op de schop, maar biedt dat juist kansen om reeds aan afstemming te werken, ziet Ravensbergen. “Het onderwijs heeft nu echt een kans om mee te doen, en het onderzoek kan een stevige plek krijgen binnen opleidingen. Bij de overleggen tussen academiedirecteuren zitten nu ook de kwartiermakers van de CoE’s, die steeds herhalen dat ook onderzoekers moeten meekijken bij de plannen. Het gaat erom dat men zich over en weer openstelt voor de ander. Dat zien we steeds meer gebeuren.”
In de maand april doet ScienceGuide onderzoek naar de ervaringen met en opvattingen over het Erkennen en Waarderen-programma. Alle wetenschappers van universiteiten en kennisinstellingen worden uitgenodigd de enquête in te vullen. Klik hier voor de enquête (en hier voor de Engelstalige versie).
Het scheelt dat onderwijs en onderzoek een gezamenlijk belang hebben: een zo goed mogelijke hogeschool zijn, aldus Arnautovic. “Natuurlijk was het voor alle collega’s wennen, maar inmiddels hebben we het gevoel dat we dit samen doen. Het gaat helemaal goedkomen.”
Hogeschool is zo interessant alternatief voor universiteit
Weinig is zo moeilijk als het veranderen van gewoontegedrag, beseft Ravensbergen. “Het is gewoon een leerproces dat even gaat duren. We zullen allemaal fouten maken. Dat is helemaal niet erg. We moeten het leren terwijl we het doen, maar we zorgen daarbij wel voor goede randvoorwaarden: een nieuw functiehuis, vier zwaartepunten, vier daaraan gekoppelde Centres of Expertise en cross-sectorale masters.”
Door zodanig te investeren in het praktijkgericht onderzoek, wordt een hogeschool als kennisinstelling een interessant alternatief voor jongeren die moeten kiezen tussen een hogeschool en een universiteit, denkt Arnautovic. “Stel dat je iemand bent die uiteindelijk graag in de praktijk bezig is, dan wordt het gezien onze onderzoekslijnen en de daaraan gekoppelde master-trajecten helemaal niet moeilijk om voor Avans te kiezen.”
