VVD en CDA willen weer terug naar prestatiebekostiging in het hoger onderwijs 

Nieuws | de redactie
24 mei 2023 | De minister moet bij zijn toekomstverkenning expliciet kijken naar capaciteits- en missiebekostiging in het hoger onderwijs. Daartoe roepen het CDA en de VVD de minister op.

Binnenkort komt een toekomstverkenning voor het vervolgonderwijs (mbo, hbo en wo) uit, en in het najaar zal de minister zijn reactie daarop naar de Kamer sturen. Dijkgraaf wil daarbij ook kijken naar de bekostiging van het vervolgonderwijs. Voor de VVD was dat reden om de minister al een beetje op weg te sturen, zo werd duidelijk bij een tweeminutendebat waarin moties over wetenschapsbeleid konden worden ingediend.  

Volgens de VVD is er een fundamenteel herziening nodig van de bekostiging en moet gekeken worden hoe het vervolgonderwijs doelmatiger kan en beter kan aansluiten op de arbeidsmarkt en op maatschappelijke uitdagingen. 

Experts vinden het ook en het buitenland doet het al 

Daarom moet de minister bij zijn toekomstverkenning gaan kijken of een combinatie van capaciteits-, missie- of profileringsbekostiging mogelijk is, vindt de VVD. Volgens VVD-woordvoerder Hatte van der Woude wordt deze vorm van bekostiging door experts al lang bepleit. Op die manier zou beter kunnen worden gestuurd op doelmatige onderzoeks- en onderwijscapaciteit. Daarnaast wordt deze vorm van bekostiging volgens de VVD ook in het buitenland toegepast.  

De VVD’ers verzoeken de minister om de voor- en nadelen van een dergelijke bekostiging mee te nemen in zijn inventarisatie. Tot slot werd in de motie, die mede door het CDA werd ingediend, gevraagd om een concreet tijdspad te noemen voor een nieuwe bekostigingssystematiek. Overigens ligt er momenteel een wet voor ter consultatie om de huidige missiebekostiging in de vorm van kwaliteitsafspraken af te schaffen. De minister wil meer rust en ruimte in het stelsel.

D66-Kamerlid Kiki Hagen begreep de timing van deze motie dan ook niet, liet ze weten; de minister is immers nog in gesprek met het werkveld. Zij benadrukte dat onderwijs niet alleen gericht moet zijn op de arbeidsmarkt, maar ook op persoonlijke ontwikkeling. 

Bij inschrijving ga je akkoord met onze privacy-voorwaarden. Deze voorwaarden zijn hier te lezen.

Van der Woude vond dat een verkeerde schets van de werkelijkheid. “De VVD hecht ook veel waarde aan persoonlijke ontwikkeling”, benadrukte ze. Volgens haar was uit gesprekken met het werkveld juist gebleken dat er niet wordt gesproken over missie- en capaciteitsbekostiging. Om ervoor te zorgen dat dit wel wordt meegenomen, diende ze de motie in. “En aangezien deze motie kennelijk zoveel weerstand oproept, maak ik me daar nog meer zorgen over”, voegde ze eraan toe. 

Het kostte enige moeite om de minister te overtuigen de motie te accepteren, maar uiteindelijk stemde hij ermee in. 

Ook aandacht voor krimp en regio in de toekomstverkenning 

Naast de moties over bekostiging waren er andere moties die de toekomstverkenning betroffen. Zowel het CDA als de SGP willen dat de regio en krimp expliciet worden meegenomen in de verkenning. De minister vond deze moties echter overbodig en wilde zichzelf niet te veel vastpinnen op de uitkomsten van de huidige verkenning. 

Een motie met betrekking tot Erkennen en Waarderen ontlokte een fel debat. Roelof Bisschop van de SGP diende een motie in die betrekking had op de beoordelingskaders van NWO. Volgens Bisschop zouden indicatoren zoals de H-index een rol moeten spelen bij de beoordeling van wetenschappelijke prestaties. “Het strategische evaluatieprotocol geeft echter zonder nuance aan dat het gebruik van de Journal Impact Factor niet is toegestaan en dat het gebruik van de H-index wordt sterk ontmoedigd.” Daarom verzocht de SGP om te onderzoeken hoe deze indicatoren een meer evenwichtige plaats kunnen krijgen in de beoordelingen. 

De minister gaat niet over Erkennen en Waarderen

De minister verklaarde ‘principiële punten’ te hebben met betrekking tot deze kwestie. Hij benadrukte dat de evaluatieprotocollen zijn opgesteld door de wetenschappelijke organisaties in Nederland, zoals NWO, de universiteiten en de KNAW, die hij zeer hoog acht. “Deze organisaties voeren actieve debatten over de meest moderne manieren om wetenschappelijk onderzoek te evalueren en hebben kritische kanttekeningen geplaatst bij de H-index.” Volgens de minister is het dan ook niet aan hem om hierover te beslissen. 

“Er is een brede ontwikkeling over Erkennen en Waarderen. En het principiële punt is dat dit nu precies een onderwerp is waar de wetenschap zelf uitstekend gepositioneerd is om dit soort afwegingen te maken. Er is een brede ontwikkeling ook internationaal waarbij die indicatoren geproblematiseerd worden. Het voelt dan ook niet als mijn taak om hier een tegengeluid te laten horen. We krijgen juist heel veel waardering voor onze aanpak.” 


«
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
ScienceGuide is bij wet verplicht je toestemming te vragen voor het gebruik van cookies.
Lees hier over ons cookiebeleid en klik op OK om akkoord te gaan
OK