Buitenlandse studenten krijgen makkelijker basisbeurs, OCW vreest budgettaire gevolgen
Demissionair minister Dijkgraaf schrijft aan de Kamer dat hij besloten heeft om de urennorm naar beneden bij te schroeven. Nu is het nog zo dat studenten uit EU-lidstaten en Zwitserland die 56 uur per maand werken in aanmerking komen voor een basisbeurs en, als dat van toepassing is, een aanvullende beurs. OCW heeft het afgelopen jaar echter steeds meer rechtszaken verloren van buitenlandse studenten die zich beklaagden over de norm van 56 uur.
Uitspraak dwingt tot nieuw beleid
De Centrale Raad van Beroep heeft nu uitspraak gedaan in een zaak rondom het vaststellen van migrerend werknemerschap in het kader van studiefinanciering. Deze uitspraak dwingt OCW ertoe om het beleid aan te passen, zegt de demissionair minister.
De Centrale Raad van Beroep – de hoogste rechterlijke instantie in Nederland – is van oordeel dat er sprake is van ‘migrerend werknemerschap’, een criterium is ontwikkeld binnen het Unierecht. De urennorm van gemiddeld 56 uur per maand doet onvoldoende recht aan dat criterium, oordeelt de bestuursrechter.
Nederland nog aantrekkelijker vreest Dijkgraaf
Al eerder zei het kabinet te verwachten dat het verlagen van deze norm Nederland aantrekkelijker zal maken voor internationale studenten. “De verwachting is dat een dergelijke verlaging ons land aantrekkelijker zal maken voor studenten uit lidstaten van de EU/EER, met substantiële budgettaire consequenties als gevolg. Het kabinet is daarom geen voorstander van een verlaging van de norm”, schreef Dijkgraaf nog in mei van dit jaar.
Met de nieuwe regeling wordt het mogelijk voor studenten om met 32 uur werk per maand in Nederland aanspraak te maken op de nieuwe basisbeurs. De Raad heeft ook bepaald dat 32 uur slechts kan gelden als vertrekpunt. Dit houdt in dat 32 uur geen harde eis mag zijn. Daarom moetnaar de individuele situatie van de student worden gekeken. Als die minder dan 32 uur per maand werkt, heeft de student in principe geen aanspraak op de basisbeurs – mits die tussen de 32 en 24 uur per maand werkt en dat voor langer dan zes maanden.
Steeds meer buitenlandse studenten met studiefinanciering
Ook OCW gaat ervan uit dat het verlagen van deze norm een aanzuigende werking kan hebben op het aantal buitenlandse studenten uit de EER en Zwitserland. In 2022 hadden 9773 buitenlandse studenten om deze reden al aanspraak op studiefinanciering. In 2010 waren dat er nog 1198.
Het is aannemelijk dat de uitspraak van de Raad en daarop volgende aanpassing van het beleid zullen leiden tot een toename van het aantal aanvragen. Dit beleid zal bekender worden onder studenten en het voor hen aantrekkelijker maken om naast hun studie te werken, zegt OCW. Dit zal zichtbaar worden in de realisaties en volgend jaar mogelijk leiden tot hogere kosten (en eventueel een tegenvaller) binnen de studiefinancieringsraming.
Pas de voertaal aan om dit op te lossen
In debatten over de nieuwe basisbeurs en internationalisering werd het afgelopen jaar veel gesproken over de urennorm. Pieter Omtzigt, die deze week bekend maakte dat hij met een eigen partij gaat meedoen aan de verkiezingen, vindt dat de oude norm van 56 uur al zorgt voor een aanzuigende werking. Die aanzuigende werking zal naar verwachting.
Omtzigt was ook bang voor een accumulatie van verschillende vormen van studiefinanciering voor buitenlandse studenten. Dat is mogelijk als zij in zowel Nederland als hun thuisland studiefinanciering kunnen aanvragen. Dat kan alleen effectief worden gestopt als het onderwijs niet langer in het Engels maar in het Nederlands wordt gegeven, aldus Omtzigt.
