Hebben we filosofen of lassers nodig?
Een mondiale opiniepeiling uit 2019 onthulde een duidelijke en toenemende voorkeur voor loopbaangerichte diploma’s en certificaten op de korte termijn. Van de ruim elfduizend respondenten was 68 procent van mening dat een diploma van een vakopleiding meer kans biedt op een goede baan met veel carrièremogelijkheden dan een universitair diploma.
Dit perspectief gaat hand in hand met groeiende zorgen over de oplopende kosten van universitaire opleidingen en een dalend vertrouwen in hun waarde. Achter deze vragen schuilt wat velen zien als een centrale afweging tussen zuivere academici en meer praktische, werkrelevante vaardigheden. Hebben we filosofen of lassers nodig? Vraagt Ben Wildavsky van de Universiteit van Virginia zich af in zijn recente boek ‘The Career Arts: Making the Most of College, Credentials, and Connections’.
Diploma is een waardevolle valuta
Desondanks blijft een hoger onderwijsdiploma cruciaal, betoogt Wildavsky. Een diploma kan nog steeds worden beschouwd als een waardevolle valuta op de arbeidsmarkt. Het is daarom belangrijk om een studie in het hoger onderwijs niet voortijdig af te breken. Wildavsky stelt op basis van onderzoek dat een investering in een hoger onderwijsdiploma meer oplevert dan beleggen in aandelen, goud of obligaties.
In zijn boek presenteert Wildavsky acht ‘carrièrekunsten’ die essentieel zijn voor professioneel succes. Deze kunsten variëren van het benadrukken van het belang van hoger onderwijs tot het kiezen van de juiste studierichting en het succesvol afronden ervan. Wildavsky legt ook nadruk op het belang van netwerken en het ontwikkelen van zowel algemene als gespecialiseerde vaardigheden. Elke ‘carrièrekunst’ wordt door hem zorgvuldig en gedetailleerd besproken.
Niet kiezen maar allebei doen
Volgens de Amerikaanse wetenschapper hangt succes op lange termijn af van een combinatie van brede kennis en gerichte vaardigheden. Hij weerlegt de opvatting dat studenten moeten kiezen tussen ofwel een algemene, brede opleiding ofwel een beroepsgerichte opleiding. In werkelijkheid zijn deze twee paden complementair en overlappen ze elkaar, stelt hij.
Bij toonaangevende bedrijven zoals Facebook, Apple, Microsoft en Google blijft een bachelor-diploma voor veel posities een vereiste. Ondanks een lichte daling sinds 2017 stelde Google in 2021 nog steeds voor bijna tachtig procent van hun vacatures voor IT-posities het bezit van een bachelordiploma als eis. Bij Apple was dit meer dan zeventig procent. Bij Intel steeg dit zelfs van 87 procent naar 96 procent.
Een goed netwerk van groot belang
Net zo cruciaal als een hoger onderwijsdiploma is het opbouwen van een sterk netwerk en sociaal kapitaal. Wildavsky ziet sociaal kapitaal als een onmisbaar element voor arbeidsmarktsucces, naast onderwijs en vaardigheden. Persoonlijke relaties en connecties spelen een sleutelrol in zowel het vinden en verkrijgen van banen als de loopbaanontwikkeling.
Wildavsky erkent dat studenten uit minder bevoorrechte milieus vaak extra hulp nodig hebben bij het opbouwen van een sterk netwerk. Hij benadrukt de verantwoordelijkheid van onderwijsinstellingen en docenten om deze studenten te ondersteunen. Dit kan bijvoorbeeld via mentorprogramma’s en loopbaanadvies, wat hen helpt om hun professionele vaardigheden te ontwikkelen.
Een belangrijk aandachtspunt in zijn boek is de afschaffing van onbetaalde stages. Dat zou studenten uit minder welgestelde milieus eerder doen neigen om stages te lopen – en zo ervaring op te doen – naast hun studie. Deze kwestie wordt ook in Nederland intensief besproken, met name over de vraag of stages betaald moeten worden.
Wildavsky benadrukt verder het belang van zowel het aanleren van specifieke vaardigheden als het belang van een brede scholing zoals in de Liberal Arts. Amerikaanse colleges neigen er steeds meer naar om naast algemene vorming ook het aanleren specifieke vaardigheden aan te bieden. Werkgevers waarderen namelijk vooral kwaliteiten als teamwork, probleemoplossend vermogen en goede schriftelijke en mondelinge communicatievaardigheden, aldus Wildavsky.
De Amerikaanse onderzoeker stelt de vraag of het wijs is om universitaire opleidingen steeds technischer en meer carrièregericht te maken. Hoewel afgestudeerden in STEM-vakken aanvankelijk een inkomensvoordeel hebben, halen afgestudeerden in de Liberal Arts hen vaak in tegen de tijd dat ze de middelbare leeftijd bereiken.
Leven lang ontwikkelaanbod door werkgevers is het nieuwe minimumloon
Leven lang leren, aangeboden door werkgevers, kan volgens Wildavsky worden beschouwd als het nieuwe ‘minimumloon’ in een constant veranderende arbeidsmarkt. Het combineren van werk en studie is uitdagend, maar het verwerven van nieuwe vaardigheden is cruciaal voor het boeken van vooruitgang binnen een huidige baan of voor het overstappen naar een nieuwe functie, schrijft hij.
Een voorbeeld hiervan is Amazon’s uitgebreide scholingsprogramma, het Career Choice-programma. Dit programma werkt samen met lokale onderwijsaanbieders om cursussen aan te bieden – niet alleen voor rollen binnen Amazon, maar ook voor banen in de lokale gemeenschap. Het doel is om medewerkers te helpen hun menselijk kapitaal te vergroten en hen carrièremogelijkheden te bieden.
In essentie is het opbouwen van persoonlijk menselijk kapitaal door onderwijs vergelijkbaar met het investeren in een duurzaam bezit, betoogt Wildavsky. Hoewel het behalen van een hoger-onderwijsdiploma geen absolute garantie biedt voor carrièresucces, verhoogt het zeker de kansen. Ondanks de groeiende perceptie in de publieke opinie in zowel in de VS als Europa dat universitaire opleidingen aan belang inboeten, blijft het behalen van een hoger onderwijsdiploma volgens hem sterk aan te raden.
The Career Arts: Making the Most of College, Credentials, and Connections door Ben Wildavsky, uitgegeven door Princeton University Press.
