Bezettingen op universiteiten breiden zich uit, politieke druk neemt toe
Nadat maandag de Mobiele Eenheid op de UvA het Roeterseiland had ontruimd, hebben de demonstranten een dag later het Binnengasthuisterrein van de UvA bezet. Deze keer werden ze niet hardhandig uit de Amsterdamse binnenstad verwijderd, maar konden ze daar overnachten.
De studenten hebben de openbare weg gebarricadeerd met straatstenen en meubilair uit de gebouwen van de UvA. De UvA belooft in gesprek te gaan met de bezetters, zo heeft de driehoek van burgemeester, politie en officier van justitie gisteravond laat laten weten. Daarmee hebben de bezetters hun eerste succes behaald.
In Utrecht werd in de loop van de middag het binnenterrein van de universiteitsbibliotheek bezet. De bezetters eisten een academische boycot jegens Israël. Door politie-inzet kwam aan die bezetting kwam in de nacht van dinsdag op woensdag een einde, op verzoek van het universiteitsbestuur. De politie heeft een vijftigtal studenten verwijderd van het universiteitsterrein, zo meldt de lokale omroep RTV Utrecht.
Verzet lijkt zich uit te breiden
In Delft werd een steunactie georganiseerd voor de studenten in Amsterdam. Deze actie werd aan het eind van de dag vrijwillig beëindigd. Daarmee lijkt het verzet zich uit te breiden; het is afwachten wat er dit lange Hemelvaartsweekend nog meer gaat gebeuren. De geest is echter uit de fles en lijkt niet meer eenvoudig te kunnen worden teruggestopt.
De wekelijkse nieuwsbrief is nog korte tijd gratis te ontvangen. De voorwaarden vindt u hier.
Woensdag zal de UvA met de bezetters onderhandelen om te kijken hoe de impasse kan worden doorbreken. De eisen van de bezetters zijn duidelijk: alle banden met Israëlische universiteiten moeten verbroken worden. In reactie daarop heeft de UvA al een lijst samengesteld met samenwerkingen.
Edit: Eerder stond hier dat er eerst een lijst met namen van individuele Joodse wetenschappers door de UvA zou zijn gepubliceerd, die na protest zou zijn aangepast. Volgens de UvA is er echter nooit zo’n lijst geweest.
Ook op het Amsterdam UMC nog acht samenwerkingsverbanden
Overigens maakte UvA-rector Peter-Paul Verbeek een paar weken terug bekend dat er ook binnen het Amsterdam UMC, het academische ziekenhuis van de VU en de UvA, nog acht samenwerkingsverbanden zijn met Israëlische instituten. Deze zijn niet toegevoegd aan de genoemde lijst.
Binnen wetenschappelijke kringen zijn er zorgen geuit over de inwilliging van deze eis van openbaarmaking. Het zou een inperking van de academische vrijheid zijn als wetenschappers niet meer vrij zijn om te kiezen met wie ze samenwerken. Daarnaast is het de vraag of een universiteit zomaar uit een groot onderzoeksproject kan stappen vanwege de deelname van Israëlische onderzoekers. Vaak zijn met zulke projecten miljoenen euro’s gemoeid.
In Amsterdam wordt deze dagen vaak de vergelijking gemaakt met 2015. Toen werd eerst het Bungehuis bezet, wat na een aantal dagen werd ontruimd door de ME, en werd vervolgens het Maagdenhuis bezet. Die bezetting hield wekenlang aan en diende de eis om meer zeggenschap in het universiteitsbestuur.
Het politieke klimaat was in 2015 echter volledig anders. Toen zat er een kabinet PvdA-VVD, met als onderwijsminister Jet Bussemaker van de PvdA. Nu zit er een demissionair kabinet in zijn laatste dagen dat de hete adem voelt van de overgrote rechtse meerderheid in de Kamer die daar zit sinds de verkiezingen van november.
‘Jodenhaters met stokken en baarden’
Zeker politiek rechts is zeer vocaal. Zo sprak Geert Wilders, de fractievoorzitter van de grootste partij, over de bezetters in Amsterdam als ‘jodenhaters met stokken en baarden uit het buitenland’. Dat was in 2015 toch echt heel anders. Toen was er uit de breedte van de politiek wel sympathie voor de bezetters en hun eisen voor meer democratisering, die tevens mondjesmaat werden omgezet in politieke actie.
De eisen van deze bezetters kunnen daarentegen op weinig politieke steun rekenen. Bovendien heeft nog vrijwel geen enkele politicus vanuit de linkerzijde of progressieve zijde zich uitgelaten over deze bezetting, behalve SP-senator en VU-hoogleraar Bastiaan van Apeldoorn. Rechts domineert het debat over deze bezettingen volledig.
Telegraaf: ‘UvA steunt Jodenhaat’
Het hoofdredactioneel van de Telegraaf spreekt zelfs vol walging over de steun van de UvA aan ‘Jodenhaat’. Met deze stemming en sentimenten moeten universiteiten rekening houden; de polarisatie in de samenleving lijkt zich nu te concentreren rondom de universiteiten. Daarnaastwerden reeds voor deze bezettingen in de Kamer voorzorgsmaatregelen geëist die op een brede Kamersteun konden rekenen. Studenten en medewerkers moeten zich identificeren om zo het soort demonstraties en bezettingen te voorkomen die nu plaatsvinden – tenminste, als het aan de Tweede Kamer ligt.
Volgens medewerkers op universiteiten is dit een politieke inmenging op de gang van zaken op universiteiten en een inperking van het demonstratierecht. Er gaat een petitie rond om deze inmenging tegen te gaan. Aangezien er maandagavond al een Kamerdebat is aangekondigd over deze bezettingen, is het niet ondenkbaar dat er vanuit de Kamer steun zal zijn voor nog veel strenger optreden van de ministers van OCW en Justitie.
