Vakbonden eisen meer loon, minder werkdruk en veiligere werkplek in het hbo
In aanloop naar de onderhandelingen over een nieuwe cao voor het hbo hebben de vakbonden hun gezamenlijke voorstellen gepresenteerd. De huidige cao loopt af op 30 juni 2024. De vakbonden benadrukken het belang van een evenwichtig arbeidsvoorwaardenpakket in de nieuwe cao om de kwaliteit van het onderwijs te kunnen waarborgen. In dit artikel belichten we de belangrijkste aandachtspunten uit hun voorstel.
Toekomstige koopkracht
De vakbonden AOb, FNV, CNV en Federatie van Onderwijsvakorganisaties pleiten voor een cao met een looptijd van één jaar en een structurele salarisverhoging van zes procent. Ze willen bovendien een minimumloon van zestien euro per uur in de sector. Om toekomstige koopkracht te waarborgen, bepleiten de vakbonden automatische prijscompensatie. Afgelopen jaar kregen medewerkers in het hbo al een loonsverhoging om de gestegen inflatie te compenseren.
Het loongebouw in het hbo heeft volgens de vakbonden onderhoud nodig. Er is volgens hen niet altijd voldoende onderscheid tussen salarisschalen en de spreiding tussen de bedragen vinden ze niet optimaal. Ook willen vakbonden het inschalingssysteem verbeteren, waarbij ze voorstander zijn van een cao-partijen-gestuurd systeem dat eigendom is van de cao-partijen. “Wij stellen een systeem voor waarvan de cao partijen samen eigenaar zijn en zelf de functie-onderscheidende kenmerken bepalen. Of dat de sector gaat werken met een cao met 1 landelijke set normfuncties. Dit laatste systeem kennen we ook in de cao voor de Nederlandse Universiteiten”, schrijven ze.
Gebrek aan werk-privébalans
Het verlagen van de werkdruk is een ander belangrijk thema voor de vakbonden. De takenlast voor medewerkers is vaak niet in overeenstemming met de beschikbare tijd, wat leidt tot overwerk en een gebrek aan werk-privébalans, constateren ze. Vakbonden pleiten daarom voor een realistische taakverdeling waarbij taken nauwkeurig worden verdeeld en passen binnen het aantal beschikbare fte’s.
Op iedere hogeschool moet een commissie beschikbaar zijn om individuele taakverdelingen te toetsen op haalbaarheid en realiteit, schrijven de vakbonden. Ze merken daarbij op dat de huidige afspraken omtrent werkdruk onvoldoende effect sorteren en willen dat in kaart wordt gebracht welke maatregelen genomen zijn in de werkdrukplannen en hoe effectief deze maatregelen zijn geweest. Dit achten ze cruciaal voor het verminderen van de hoge werkdruk.
Inefficiënte en niet aansluitende roosters dragen ook bij aan dit probleem. Vaak moet een werknemer meer beschikbaar zijn dan de omvang van dienst aanstelling, met negatieve gevolgen voor diens werk-privébalans. De bonden willen een transparante normering van het aantal dagdelen en dagen waarin medewerkers kunnen worden ingeroosterd, afhankelijk van hun werktijdfactor. Dit moet leiden tot een betere balans in de planning en uitvoering van taken.
Adviezen Hamer moeten uitgangspunt zijn
De sociale veiligheid in het hbo is eveneens een belangrijk aandachtspunt. Vakbonden willen duidelijke afspraken over de klachtenprocedures en de afhandeling hiervan. De adviezen van regeringscommissaris Mariëtte Hamer moeten daarbij worden meegenomen.
Hamer, de Regeringscommissaris seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld, heeft de minister geadviseerd om een ombudsfunctionaris verplicht te stellen in het hbo. Bij universiteiten is dat reeds het geval. Daarnaast adviseert Hamer het oprichten van een landelijk klachtenmeldpunt en een betere borging van de onafhankelijkheid van de klachtenregelingen in het hoger onderwijs. Daar gaat nog veel mis, aldus de regeringscommissaris.
De informatie hierover moet tevens makkelijk vindbaar zijn voor medewerkers in het hbo, vinden de vakbonden. Door geanonimiseerde rapporten over klachtenafhandeling en nazorg openbaar te maken, hopen de bonden het vertrouwen van slachtoffers te vergroten en het voor hen makkelijker te maken om zich uit te spreken.
Verlof voor regenbooggezinnen
Tot slot moet het diversiteitsbeleid worden bevorderd en de gelijke beloning van alle medewerkers moet worden gegarandeerd, aldus de vakbonden. In de inzetbrief van de Vereniging Hogescholen wordt ook melding gemaakt van een inclusieve cao, naast het versoberen van de bovenwettelijke werkloosheidsvoorziening.
Hogescholen willen naar eigen zeggen een inclusieve werkomgeving bieden waar hun werknemers zich ‘thuis’ voelen en waar álle stemmen gehoord worden. “Het ontwikkelen van een meer inclusieve cao is één van de manieren om een inclusievere werkomgeving te creëren. Dit kan inhoudelijk zijn, zoals verlof voor regenbooggezinnen. Of tekstueel, zoals aanpassing van het gebruik van niet-inclusieve woorden als “hij/zij””, aldus de VH.
