“Schade door aangekondigde langstudeerboete doet zich nu al voor”
Optimisme in tijden van zorgen, zo luidde de boodschap van HAN-bestuursvoorzitter Rob Verhofstad tijdens de opening van het academisch jaar bij zijn hogeschool. Daarmee doelde hij niet alleen op zorgen wegens het geweld in Gaza en Oekraïne, maar ook op de rechts-populistische verkiezingswinst in veel Europese landen en de bezuinigingen die het hoger onderwijs te wachten staan.
“Het is een lastige tijd om optimist te blijven, maar juist nu is dat optimisme van groot belang”, benadrukte Verhofstad echter. Om daarbij te helpen, noemde hij wat prestaties uit het afgelopen jaar – bijvoorbeeld de 1,2 miljoen euro die de opleiding Fysiotherapie won bij de Onderwijspremie.
Ook de goedkeuring van de Associate degree-opleiding Sociaal Financiële Dienstverlening kreeg aandacht. Deze Ad gaat dit jaar van start en dient om professionals op te leiden die mensen in een financieel kwetsbare positie kunnen helpen. “En die zijn er veel, en pijnlijk genoeg steeds meer.”
We hebben het moeilijk met deze bezuinigingen
Het afgelopen jaar bracht echter ook een hoofdlijnenakkoord tussen de PVV, NSC, de VVD en de BBB dat het hoger onderwijs ernstige zorgen geeft, vertelde Verhofstad. Hij riep kabinet Schoof daarom op om niet te bezuinigen, maar juist te investeren. “Het is een dwaling om te denken dat het nu verstandig is om zo te bezuinigen op het hbo.”
Zo zal de aangekondigde langstudeerboete vooral kwetsbare studenten treffen en potentiële studenten ontmoedigen om te gaan studeren, terwijl de arbeidsmarkt juist grote behoefte heeft aan hbo’ers. Om diezelfde reden is het terugbrengen van de internationale instroom een slecht idee, schetste de Gelderse bestuursvoorzitter.
De wekelijkse nieuwsbrief is nog korte tijd gratis te ontvangen. De voorwaarden vindt u hier.
“Deze maatregelen dienen niet het belang van de bedrijven in onze regio, die juist roepen om meer in plaats van minder internationale studenten. Ik was eerder deze week zowel in Nijmegen als hier in Arnhem bij de introductie van onze internationale studenten. Ik heb ze van harte welkom geheten, gezegd dat we blij zijn met hun komst, en dat zij een heel waardevolle bijdrage leveren aan onze hogeschool en aan de sterkte en veerkracht van de regionale en Nederlandse economie.”
Eerder deze week werd bekend dat de voorlopige instroomcijfers voor het hbo fors lager zijn dan vorig jaar. Ook dat zal invloed hebben op de bekostiging van hogescholen. “U merkt dat we het moeilijk hebben met deze bezuinigingen”, zei Verhofstad daarom. “In korte tijd is ons financiële perspectief gekanteld, en zullen we alle zeilen moeten bijzetten om hier verantwoordelijk en goed mee om te gaan.
Wereldburgerschap als antwoord
In lijn met zijn voornemen tot optimisme stond de Gelderse bestuursvoorzitter uitgebreid stil bij wereldburgerschap, het eerste van de zes strategische doelen van de HAN. Hij deelde onder andere het verhaal van Elizabeth Cady Stanton, een Amerikaanse die als een van de grondleggers van de vrouwenrechtenbeweging kan worden gezien. Tegenin de stroom van haar tijd organiseerde zij de Seneca Falls Conferentie, vaak gezien als startpunt van deze beweging.
“We kunnen wel stellen dat Elizabeth Cody Stanton een reflectieve wereldburger was. Zij was zich zeer bewust van de wereld om haar heen, ze vertaalde dit in idealen en ambities, en maakte die waar. Ze deinsde niet terug voor tegenslagen, verdachtmakingen, vertragingstactieken, en was bereid om offers te brengen”, schetste Verhofstad.
Nu hoeft niet iedereen een Elizabeth Cody Stanton te worden, want reflectief burgerschap kan allerlei vormen aannemen, betoogde hij. “Om je idealen om te zetten tot echte impact zijn niet alleen de beroemde boegbeelden nodig, maar zeker ook minder zichtbare, minder beroemde leiders en mensen die verstand hebben van organiseren, communiceren, financieren, ondersteunen, motiveren, en ga zo maar door.”
Bezuinigingen bedreigen emancipatoire karakter hbo
Gastspreker bij de opening van het HAN-jaar was Maurice Limmen, voorzitter van de Vereniging Hogescholen. Hij bracht in herinnering hoe hogescholen van oudsher bekendstonden als instituten van emancipatie. Nog altijd is veertig procent van de hbo’ers eerstegeneratiestudent. “Dan hoop je toch dat het hbo een plek blijft om te woekeren met je talenten”, aldus Limmen.
Volgens de VH-voorzitter is dat nu nog zo, waarbij hij Ad-opleidingen als voorbeeld gaf. “Daar hoor ik vaak van studenten: als deze opleiding er niet was geweest, weet ik niet of ik naar het hbo was gegaan’.” Anderzijds sprak Limmen de afgelopen maanden studenten die eigenlijk een hbo-bachelor wilden beginnen, maar uit angst voor de langstudeerboete kozen voor een kortere Ad-opleidingen. “Dat is echt heel triest. De schade van de langstudeerboete doet zich nu al voor”, benadrukte Limmen.
Zijn oproep aan Den Haag was daarom niet ‘Doe het niet’, maar ‘Stop er zo snel mogelijk mee’. Zo lang dit boven de markt hangt, zal het schade berokkenen, betoogde de VH-voorman.
Overigens liet minister Bruins gisteren weten de zorgen vanuit het hoger onderwijs te begrijpen. Concrete uitspraken over het schrappen van specifieke voorgenomen bezuinigingen deed hij echter niet.
