Kabinet van zachte heelmeesters

Het probleem is dat het kabinet er niet in geslaagd is om zich tebeperken. Meer dan tien doelstellingen nastreven is voor iedereorganisatie gekkenwerk. Het netto resultaat van 33 doelstellingenis dat de aandacht versnippert en er per saldo vrijwel nietsverandert. Vooral als er nog geen idee is over welke concreteacties er nodig zijn om al die doelstellingen te bereiken.

Zo ook het hoofdstuk innovatie. Dat beslaat tien pagina’s wolligeHaagse taal, waarbij  opeens ook rekeningrijden en hetopenbaar vervoer tot innovatie zijn gebombardeerd. De meestconcrete ‘acties’ zijn een Strategische Agenda voor het hogeronderwijs die uitkomt in september, het oprekken van dekenniswerkersregeling, een hogere belastingaftrek voor innovatiebinnen bedrijven en een project ‘Nederland OndernemendInnovatieland’. Voor zover het om concrete acties gaat is hetvrijwel allemaal oude koek. Bestaand beleid dat opgewarmd is in deHaagse pr-magnetron en aan ons verkocht wordt als ‘nieuw’. Trap erniet in mensen.

Wat had er dan wel in moeten staan? Een paar fundamentele dingendie gaan over het grote geld. Allereerst het aanpakken van definanciering van het wetenschappelijk onderzoek. De Nederlandoverheid geeft daarvoor jaarlijks meer dan een miljard aan deuniversiteiten. De verdeling van dat geld over de dertienuniversiteiten gebeurt volgens een bepaalde verdeelsleutel. Dieverdeelsleutel is al vijfentwintig jaar niet veranderd en staat losvan de prestaties of ambities van de universiteiten.Gekkenwerk.

Aan de kant van Economische Zaken is het hoog tijd voor eenreorganisatie van alle agentschappen en departementale clubs diezich bezighouden met innovatie: Syntens, SenterNovem, ICES-KISS,sleutelgebieden, noem maar op. Het alternatief is eenvoudig:decentraliseer het regionale economische beleid naar de regio enmaak op nationaal niveau een evenknie van het Finse TEKES. Ook hiergaat het om vele honderden miljoenen per jaar. Groot geld slimmerbesteden heeft echt impact. Het vergt alleen politieke wil en moed,omdat groot geld met grote belangen gepaard gaat.

De balans van dit Beleidsprogramma: het kabinet belooft veel mooiedingen, praat veel met alle belanghebbenden, maar heeft nietgenoeg benul en/of moed om pijnlijke ingrepen te doen. Dat isjammer, omdat het ons op het moment economisch zeer voor de windgaat. Er kan nu volop gesneden, gesaneerd, gereorganiseerd,geherstructureerd, geoptimaliseerd en gedecentraliseerd wordenzonder al te dramatische gevolgen voor de betrokkenen. Maar net alsPaars 2 lijken de politieke partijen daar weinig voor te voelen. Zegenieten van het mooie weer en spelen Sinterklaas op de golven vande economische groei.

Het is uiteindelijk een leiderschapsvraag. Balkenende- IV is eenkabinet dat graag luistert, maar niet wil of kan leiden. Eenkabinet van zachte heelmeesters. Die maken stikende wonden, zegteen oud gezegde. Waar zijn ze gebleven, politici als klassiekehuisartsen, die nog zonder verdoving hechtten en extra veel jodiumop de wond smeerden?

Frans Nauta