Wederom intimidatie van journalisten door universiteit, nu in Delft
Sinds het uitkomen van het kritische rapport van de Onderwijsinspectie over de sociale onveiligheid bij de TU Delft schrijft het universiteitsblad Delta verhalen over de impact van het rapport op de academische gemeenschap in Delft. Dit leidde vorige week al tot onrust op de redactie omdat de Delftse collegevoorzitter Tim van der Hagen, tevens rector, een redacteur van Delta had geïntimideerd. Hij heeft daarvoor inmiddels excuses gemaakt.
Afgelopen maandag werd Delta echter opnieuw onder druk gezet. Onder dreiging van juridische stappen door de universiteit werd de redactie gesommeerd een artikel van de site te verwijderen. De redactie heeft besloten om het artikel offline te halen. Ondertussen zijn er zorgen in de Tweede Kamer over de sociale veiligheid en tegenmacht aan de TU Delft. De minister roept het Delftse College van Bestuur op om een verandering in leiderschap te tonen.
Vijftien klachten los van elkaar
Het artikel in kwestie, dat nog online te lezen is via Way Back Machine, gaat over een directeur van de afdeling Innovatie en Impact die daar in april 2023 is gestart. In de paar maanden dat hij de leiding had over de 170 werknemers op de afdeling, ontving de vertrouwenspersoon van de TU Delft vijftien klachten over hem. Uit de vertrouwelijke stukken die Delta in handen heeft, blijkt dat de desbetreffende directeur zich schuldig maakte aan grensoverschrijdend en onprofessioneel gedrag en dat er sprake was van een mismatch, managerial bullying en integriteitskwesties.
De wekelijkse nieuwsbrief is nog korte tijd gratis te ontvangen. De voorwaarden vindt u hier.
De vertrouwenspersoon heeft deze klachten kenbaar gemaakt bij het CvB. Daarop heeft het CvB besloten om via de vertrouwenspersoon een mail te sturen naar de klagers met daarin de boodschap dat alles vooral geheim moest blijven. “Naar aanleiding van de inventarisatie heeft Tim mij verzocht jullie het volgende te sturen: ‘Het College van Bestuur wil je nogmaals op het hart drukken dat geheimhouding over deze kwestie essentieel is. De MT leden van I&IC hebben van het College van Bestuur de mededeling gekregen dat bij schending van de geheimhouding arbeidsrechtelijke maatregelen genomen zullen worden. Er wordt zeer vertrouwd op je discretie”, luidde de boodschap.
Zwijgplicht door het CvB
Klagers ervoeren dit als zeer bedreigend. Uiteindelijk leidde dit tot de aankondiging van het vertrek van de directeur, die deze zomer de TU Delft zal verlaten – naar eigen zeggen omdat hij een nieuwe uitdaging wil in zijn carrière. Het CvB bedankte de directeur voor zijn bewezen diensten en betreurt het vroegtijdige vertrek. Tijdens een ingelaste bijeenkomst met het CvB werd voor alle aanwezige personeelsleden duidelijk dat het bestuur een zwijgplicht heeft opgelegd aan het management van de afdeling. Ook blijkt dat door het handelen van de ombudsfunctionaris e-mailadressen bij het CvB zijn terechtgekomen die daar niet hadden mogen komen.
Dit speelde zich overigens allemaal af ná het verschijnen van het kritische Inspectierapport eind maart. Volgens veel medewerkers is de afhandeling van deze zaak exemplarisch voor het handelen van het CvB. Inmiddels heeft de Onderwijsinspectie al nieuwe klachten ontvangen over deze zaak.
Het artikel hierover dat Delta afgelopen maandag publiceerde is nog diezelfde avond verwijderd van de website, zo schrijft de redactie. “Vanochtend publiceerde Delta een verhaal met de kop ‘Hoe zwijgplicht leidde tot angst onder medewerkers I&IC en vertrouwensbreuk met de rector’. Dat hebben we vanavond onder protest verwijderd.”
Aangifte van smaad of laster
Namens de in het verhaal genoemde directeur, die nog tot deze zomer in dienst is bij de TU, Delft sommeerde een advocatenkantoor Delta om dit artikel te verwijderen. Gebeurde dit niet, dan zou aangifte volgen wegens smaad of laster, kreeg de redactie te horen.
Op steun vanuit de universiteit kon de redactie niet rekenen. Sterker nog, later meldde ook de juridische afdeling van de TU Delft zich per mail met een misschien nog wel onheilspellender dreigement, schrijft Delta. “Daarin sommeert deze de redactie eveneens om het artikel te verwijderen van de website en andere platformen, omdat er in arbeidsrechtelijke zin niet mag worden geciteerd uit vertrouwelijke documenten. Zou Delta dat niet doen, dan zou de TU Delft, waar alle redacteuren van Delta in dienst zijn, Delta en de hoofdredacteur persoonlijk aansprakelijk stellen voor eventuele schade die de TU zou lijden.”
Onder protest offline
Onder protest en met pijn aan de beroepseer heeft de redactie ervoor gekozen het stuk offline te halen. “Niet omdat wij buigen voor deze juridische intimidaties, maar omdat wij menen dat de TU haar geld en tijd beter kan besteden dan aan het voeren van rechtszaken tegen haar eigen medewerkers”, zo schrijft Delta-hoofdredacteur Saskia Bonger in een verklaring.
Onlangs zei Bonger op een bijeenkomst over persvrijheid in het hoger onderwijs nog dat zij zich, ondanks de kritische verhalen over het Inspectierapport, niet onder druk gezet voelde door het CvB. . Dat was voordat deze nieuwe episode van juridische intimidatie van hoger-onderwijsmedia plaatsvond.
De Tweede Kamer is bezorgd over sociale veiligheid bij de TU Delft
Inmiddels nemen in politiek Den Haag de zorgen over de TU Delft toe, zo werd duidelijk bij een debat over de toekomst van het hoger onderwijs. Nog voor deze intimidatie van journalisten aan de orde was gekomen, vroeg NSC-Kamerlid Rosanne Hertzberger aan de minister of de tegenmacht wel voldoende functioneert in Delft. “We zien daar op dit moment grote ophef, grote onrust rondom sociale veiligheid. Dat is naar aanleiding van het Inspectierapport dat er ligt, maar ook wat het college van bestuur daar nu mee doet en de positie die ze innemen. En de tegenmacht binnen de instelling, functioneert die nog wel?”
De minister kwam met een uitgebreide reactie en zei dat hier sprake is van een zeer uitzonderlijke situatie. “De Inspectie van het Onderwijs heeft geconcludeerd dat de zorg voor de medewerkers van de TU Delft ernstig is verwaarloosd. Ze heeft ook geconcludeerd dat er sprake is van wanbeheer. Dat is een heel stevig oordeel.”
Het college moet een verandering in leiderschap tonen
De minister benadrukte in het debat dat het CvB moet aantonen dat de melders zich in de toekomst veilig kunnen weten. Vooralsnog is dat niet het geval, zo blijkt uit het inmiddels verwijderde verhaal van Delta. “Belangrijk is dat de aanpak van sociale onveiligheid in zichzelf ook veilig moet zijn”, zei de minister in de Kamer, “Daar zagen we ook al de nodige ruis binnen de instelling. Ik benadruk in gesprekken steeds het belang van gedrags- en cultuurverandering, en de rol die zowel het bestuur als de Raad van Toezicht daar zelf in hebben. Het College moet zelf ook een verandering in leiderschap tonen, in zowel cultuur als sturing. Dat vereist de nodige zelfreflectie.”
Inmiddels zijn er excuses aangeboden door het CvB van de TU Delft. Men had het, naar eigen zeggen, allemaal niet zo bedoeld. De inperking van de persvrijheid blijft echter van kracht, want het artikel is nog steeds niet te lezen op de website van Delta.
