Stress voor beginnend docent
Gaikhorst, die op 29 oktober promoveert, onderzocht hoe een beginnende leraar beter toegerust kan worden op het lesgeven in het basisonderwijs in een grootstedelijke omgeving. Ze vroeg leraren van verschillende type ‘stadse’ scholen in Amsterdam en Utrecht naar de problemen waar ze tegenaan liepen.
Gebrek aan begeleiding
De UvA-promovenda weet nog uit haar eigen tijd als docent hoe zwaar het werk haar viel. “Ik was letterlijk ziek van frustratie. Ik wilde deze kinderen zo graag iets leren en ze helpen maar ik wist niet hoe”. Naast hoge werkdruk en een hoge mate van stress ondervond ze als beginnende leraar onvoldoende begeleiding en ondersteuning.
“Uit mijn onderzoek bleek dat ik daar niet alleen in stond. De leraren die ik sprak ervoeren ook regelmatig problemen, bijvoorbeeld in het contact met ouders, zowel hoog opgeleide kritische ouders als ouders met een niet-Nederlandse achtergrond,” vertelt Gaikhorst.
De problemen waar beginnende leraren op scholen in grote steden tegenaan lopen, hangen in grote mate samen met de leerlingpopulatie van hun school. Op scholen met overwegend leerlingen met lage sociaaleconomische en cultureel diverse achtergronden hadden leraren voornamelijk problemen gerelateerd aan de diverse leerlingpopulatie. Andere leraren hadden juist problemen bij het toepassen van differentiatie bij zowel de beter als de minder presterende leerlingen.
Focus op stedelijke uitdagingen
Gaikhorst onderzocht ook het effect van het nascholingstraject ‘Meesterschap’, dat leraren voorbereidt en begeleidt op lesgeven in een grote stad. Dit eenjarige traject bestaat uit modules die een bredere focus hadden dan de eigen klassenpraktijk. De leraren volgden groepsbijeenkomsten over grootstedelijke thema’s en pasten de inzichten vervolgens toe in hun eigen klas.
“Deelname aan het traject had een positief effect op de competenties en het zelfvertrouwen van de leraren. De leraren vonden zelf vooral het netwerk waarin ze hun ervaringen en expertise konden delen met andere beginners waardevol”, aldus Gaikhorst. Maar goede begeleiding op de scholen waar ze werken is ook van belang.
“Daarbij is het belangrijk de ondersteuning te richten op de specifieke stadse uitdagingen waar de beginnende leraren mee te maken kunnen krijgen. Zo kreeg ik als leraar te maken met culturele diversiteit en onveilige situaties in en rondom de school. Ook moet de school bij de begeleiding niet alleen focussen op ondersteuningsactiviteiten, zoals de begeleiding door een coach, maar ook investeren in een goede ondersteuningscultuur”.
