Stapelen en verheffing
De minister van OCW sprak bij de presentatie van Tabarki’s boek en gaf eerlijk toe toch wat somberder te zijn dan de schrijver en zijn visie op de radicale transformaties van deze tijd. “Farid zegt dat er nu eenmaal altijd verliezers zullen zijn bij het soort omslagen als wij nu meemaken, maar hij denkt dat deze groepen en mensen hun plek wel weer zullen vinden. Na een jaar of tien of vijftien hebben zij ook wel weer kansen en nieuwe banen gevonden. Ik ben daar niet zo direct van overtuigd.“
Minister bezorgd
Bussemaker wees op de toenemende ongelijkheid die samen lijkt te hangen met de technologische vernieuwingen en hun economische impact. Ook de groeiende divergentie en polarisatie in de samenleving verdwijnt niet zo maar vanzelf. Het recente rapport over de impact daarvan op scholen opgesteld Margalith Kleijwegt heeft de minister bezorgd gemaakt, zo liet zij blijken.
Tabarki’s analyse daagt haar dan ook uit. Zij deelt met hem de overtuiging, dat de nieuwe economische en culturele werkelijkheid zich zal kenmerken door heel nieuwe combinaties van ‘mens en machine’. Die combinaties gaan veel meer interdisciplinaire kennis en vaardigheden van mensen vergen. Daar is zij in haar beleid daarom zeer bewust mee bezig zij Bussemaker tegen ScienceGuide.
“Ik heb de OECD en de SER bijeengebracht om ‘Skills Strategie’ voor Nederland te gaan ontwerpen. En dan bezien zij dat thema in brede zin: het gaat om die nieuwe combinaties van kennis met vaardigheden en ook Bildungsaspecten.”
Problemen niet wegwuiven
“Mijn zorg bij de analyse van Farid is dat we de problemen niet moeten wegwuiven vanuit het idee, dat op termijn die verliezers in het midden toch wel weer goed terecht gaan komen. We moeten dan toch wel weten wat we gaan doen als Farid hier geen gelijk heeft. Wat zullen en kunnen we doen met de mensen, veelal op MBO-niveau, die hun banen en sectoren in de arbeidsmarkt verloren zien gaan? Waar kunnen we voor hen nu toch wel nieuwe kansen zien en daar aan gaan werken?”
Dit noemt Jet Bussemaker de kern van haar verheffingsagenda zij wil de onderwijssector hiermee een nieuwe ambitie geven. De radicale transformaties die Tabarki analyseert, ziet zij als uitdaging aan het stelsel dat mensen moet vormen. “Zijn boek is hiervoor wel een aanjager, vind ik. Het daagt ook mij uit hier meer out of the box te durven denken.”
Regels kritisch bekeken
Daarbij kijkt de minister met name naar het beroepsonderwijs en naar een krachtig nieuw accent op het stapelen van vorming en opleiding. “Ik heb in het MBO bijvoorbeeld allerlei regels kritisch bekeken. Veel daarvan bleken nieuwe meer interdisciplinaire opleidingsvormen te blokkeren. De kwalificatiedossiers bepaalden bijvoorbeeld de inhoud van opleidingen. Dat daar afspraken daar over bestaan is natuurlijk prima, maar we hebben er nu wel voor gezorgd dat vernieuwingen daar binnen niet vele jaren tijd blijven kosten. Een nieuwe combinatie van kennis en vaardigheden binnen het MBO kan nu al in enkele maanden op de agenda worden gezet en doorgevoerd worden richting de opleidingen.”
Bussemaker benadrukte in dit verband het grote belang van ruimte voor en kansen bij het stapelen. De mogelijkheden hiervoor krijgen een centrale plaats in haar verheffingsagenda. En die gedachte slaat buiten ons land nu aan. “In het EU-voorzitterschap hebben we dit thema van een Skills Strategie op de agenda gezet. Dit wordt echt opgepakt de Commissie in Brussel gaat hier nu een Europese aanpak voor ontwerpen, men ziet bovendien dat wij in ons land op dit terrein met de ontwikkeling Centres of Expertise in het HBO en de Civ’s in het MBO een zeer sterk model hebben ontwikkeld.”
Farid Tabarki was blij dat zijn boek op deze manier al begint door te werken. Zeker op het terrein van het onderwijs benadrukt hij de kansrijke aspecten. “Ik kan bijna niet wachten tot we de concrete invulling gaan zien van die verheffingsagenda,” zei hij in reactie op Bussemaker. Die agenda die zou er in wezen om moeten gaan hoe je er in het onderwijs er in slaagt jongeren te leren hun eigen talenten te ontdekken. En dan niet alleen cognitief. Daar komen de Bildungsaspecten meteen ook sterk bij naar voren. Wat kan ik en wie ben ik? Daar moet je jongeren bij uitdagen. Laat die verheffingsagenda en de Skills Strategie zich vooral daarop concentreren.”
