Ongelijke behandeling raakt veel allochtonen

De Commissie gelijke behandeling (Cgb), die de wet uitvoert enhandhaaft, oordeelt nog steeds het meest over onderscheid naargeslacht, maar die oordelen nemen af. Oordelen over etnischeverschillen (ras en godsdienst) nemen toe. Professionals, zoalsmedewerkers van antidiscriminatiebureaus en advocaten, kunnen in depraktijk echter slecht uit de voeten met sommige onderdelen van dewet en hebben moeite met de uitspraken van de Commissie gelijkebehandeling. De studie Gelijke behandeling: principes en praktijkenis de neerslag van de evaluatie van de Algemene wet gelijkebehandeling (Awgb). Deze wet moet om de vijf jaar wordengeevalueerd. De eerste keer gebeurde dat in 1999, in 2004 werd detweede vijfjaarsperiode van de wet afgesloten. Aan de tweedeevaluatie werkte een groot aantal wetenschappers, onder leiding vanPaul Zoontjens en Marc Hertogh. Zoontjens is hoogleraaronderwijsrecht aan de Universiteit van Tilburg, Hertogh ishoogleraar rechtssociologie aan de RijksuniversiteitGroningen.

Commissie zou niet moeten oordelen overoverheidshandelen
De Awgb verbiedt het maken van onderscheid. Nederland wijkt metdeze terminologie af van taalgebruik dat in het buitenland gangbaaris: elders wordt gesproken van discriminatie. Toch kan onzeterminologie worden gehandhaafd, concluderen de onderzoekers. Ookconcluderen zij dat het handelen van de overheid niet in zijngeheel door de Awgb kan worden bestreken, zonder geweld te doen aande opzet en het systeem van de wet. De overheid neemt een anderepositie in dan de burger. Daarmee lijkt de wens dat de Cgb in hetalgemeen ook gaat oordelen over overheidshandelen toch wel lastigte verwezenlijken. Uit het onderzoek blijkt dat 22 procent vangeinterviewden (ruim duizend burgers) wel eens een geval vanongelijke behandeling heeft meegemaakt. 45 Procent van deallochtonen heeft discriminatie meegemaakt, en 38 procent van deondervraagde homoseksuelen. Allochtonen ervaren dus twee keer zovaak een vorm van ongelijke behandeling dan autochtonen. De wetzelf is redelijk bekend. Driekwart had wel eens iets gelezen overde Awgb. In het algemeen weet men dat onderscheid maken op grondvan ras, geslacht, seksuele gerichtheid, godsdienst ennationaliteit niet is toegestaan. Dat ook politieke gezindheid enburgerlijke staat in dit rijtje horen, weten veel Nederlandersniet. De Cgb is bij 57 procent van de Nederlanders bekend. Maar wathaar taken en bevoegdheden zijn, weten maar weinigen.

Wet niet goed bekend
Volgens de onderzoekers biedt de gelijkebehandelingswetgeving voorde burger onvoldoende houvast voor het vernemen en het realiserenvan zijn rechten en plichten. De kenbaarheid van de wet bij burgerkan worden verbeterd door meer voorlichting op tv en meer aandachtvoor gelijke behandeling op scholen. Allochtonen hebben in hetalgemeen meer behoefte aan informatie over Awgb dan autochtonen.Voor professionals, zoals medewerkers van antidiscriminatiebureausen advocaten, biedt de gelijkebehandelingswetgeving een redelijkegoede houvast voor een effectieve uitvoering en handhaving van dewet. Zij kunnen in de praktijk echter slecht uit de voeten met detoepassing van de begrippen direct en indirect onderscheid, enhebben meer moeite met de oordelen van de Cgb dan met de wet zelf.Veel professionals vinden de interpretatie van de wet door de Cgbproblematisch: oordelen van de commissie zijn niet altijd helder enzijn bovendien te casuistisch, en de Cgb houdt te weinig rekeningmet omstandigheden die de professionals belangrijk vinden.Daarnaast duurt het soms te lang voordat de Cgb met haar oordeelkomt, vinden de professionals. Als de Cgb sneller zou reageren, danzullen mensen ook eerder klagen over ongelijke behandeling,verwachten de onderzoekers.