ScienceGuide staat voor verdieping. Dit is het platform waar de actualiteit en achtergrond elkaar ontmoeten op een inhoudelijke en doordachte wijze. Onder het uitklapteken vind je dus een toelichting, geheugensteun of voetnoot die de redactie of de auteur toevoegt. Dit doen wij om ervoor te zorgen dat wij in onze artikelen grondig en gedetailleerd in kunnen gaan op belangrijke details, zonder de lezer kwijt te raken.
De mortuis nil nisi bene
Nieuws |
de redactie
25 juni 2007 | ‘Grof.’ Dat vinden Nijmeegse oudheidkundigen het suggestieve verhaal in de Telegraaf over de dood van leermeester professor Haalebos. De archeoloog zou getroffen zijn door een oude Romeinse vloek. ‘Ik snap best dat het een smakelijk verhaal is, maar stel je voor dat je mevrouw Haalebos bent en dit in de krant leest.'
‘Ik vind het grof,’ zegt Rien Polak over de dood van zijn leermeester en de berichtgeving daarover. Haalebos kreeg een hartaanval en overleed daaraan zes jaar geleden. Kort daarvoor had hij de sleutel gevonden had tot de ontcijfering van een loden Romeinse vervloekingstafel. Dit object –een opgerolde loden plaat- was bij Bodegraven gevonden door een amateurarcheoloog. Professor Haalebos wist eerst de namen van 21 Romeinse soldaten te ontcijferen en ontdekte op 5 maart 2001 ook de sleutel tot het begrijpen van de tekst toen hij het woord ‘Avern’ vond, een verwijzing naar een van de begrippen geassocieerd met de Romeinse onderwereld, Avernus.
Daaruit concludeerde hij dat de loden plaat een vervloekingstafel moest zijn, die door de Romeinen soms werd gebruikt om anderen iets verschrikkelijks toe te wensen. De tafel werd dan verstopt op de plek waar de ‘vervloekten’ verbleven, in dit geval het legerkamp van Bodegraven. Het is de eerste keer dat in Nederland een Romeinse vervloekingstafel is gevonden.
Het Valkhof Museum kon het object vorig jaar aanschaffen. ‘Dat gaf mij de kans om het werk van Haalebos af te maken en de tekst verder te ontcijferen voor zover dat mogelijk was’, aldus Polak, directeur van het archeologische projectbureau van de RU, Auxilia. Uiteindelijk bleven drie regels van de tafel onvertaald. ‘De tekens waren vrijwel onleesbaar geworden. Misschien kunnen nieuwe technieken in de toekomst ons helpen om ook dat laatste stukje informatie boven water te krijgen.’
