Hoe Ten Cate terugkwam aan de top

Ook genereert het denigereren van de textielsector bij de laatste der Mohikanen een sterke geldingsdrang en geuzenhouding. Men zal het eigen kunnen bewijzen, het liefst zonder overheidssteun. Wel is TenCate bijzonder in Nederland maar ook binnen Europa is het bijzonder in de textielsector.

Ik zou daarvoor een aantal kwalificaties willen geven. Op het externe front heeft TenCate haar unieke positie als intermediair tussen basischemie en eindgebruiker ontdekt. Vanouds is dat een positie waarin men door dominante leveranciers en klanten wordt klemgezet. Als men echter combinaties van technologieën inzet en die combinaties beschermt (patenten), de processen goed borgt (tacit knowledge) en de functionaliteiten gericht vermarkt ontstaat een sterke positie. Daar komt bij dat TenCate zich meer dan andere textielbedrijven primair is gaan richten op marktsegmenten met specifieke technologie en met hoge toetredingsdrempels. Luchtvaart, defensie, sportvelden en textielen voor natte waterbouw stellen hoge eisen aan producten en dienstverlening.

Op het externe front uit zich deze ontwikkeling in een oriëntatie op samenwerking in clusters waardoor innovatie versneld wordt. Dat wordt op basis van markttransacties gedaan dan wel op basis van clustering. Luchtvaartmaterialen worden vooral in een nationaal netwerk ontwikkeld, regionale samenwerking is geformaliseerd via het open innovatiecentrum Nijverdal (onder andere op het gebied van materiaalsimulatie en biopolymeren), Europees werkt men samen in drie projecten onder het EU Kaderprogramma voor R&D. TenCate schuwt niet institutioneel een rol te spelen. Zo is een van de groepsdirecteuren voorzitter van het Europees Technologieplatform voor Textiel en Kleding. In die zin heeft TenCate na de geuzenfase het belang van collectief optreden en samenwerking met overheden onderkend.

Op het interne front vraagt innovatie een goede balans tussen marktgedrevenheid en technology push met daartussen het constant inpassen en aanpassen van processen. Het gaat dan om een samenspel tussen HBO-marketeers, chemische ingenieurs en procesmedewerkers op MBO niveau. Dat samenspel is nodig om fundamentele doorbraken in bestaande processen in te passen met oog voor de eindgebruiker. Dit samenspel vereist teamwerk en vanuit de bedrijfsleiding een grote mate van delegatie. Daar is TenCate in geslaagd. Het is een bedrijf met een heldere strategie maar zonder zwaarlijvige handboeken. De strategie is onderwerp van interpretatie en ruimte voor eigen invulling dat een grote mate van intern ondernemerschap bevordert. De vlaggen voor falen of slagen zijn wel helder. Iedereen kent de financiële indicatoren voor succes.

Dr. Michiel Scheffer is Lector Textielmanagement aan de Saxion Hogescholen. Hier leest u meer over zijn onderzoek