Janneke Wesseling – Kunstenaarstheorieën en de artistieke praktijk

Nieuws | de redactie

15 augustus 2007 |

Drs. Janneke Wesseling is kunsthistoricus, criticus bij NRC Handelsblad, publicist, docent kunsttheorie aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag en vast gastdocent aan de Faculteit der Kunsten van de Universiteit Leiden. Als kunstcriticus is zij tevens voorzitter van de Nederlandse afdeling van de Association Internationale des Critiques d’Art (AICA). In 2003 ontving zij de Jan Bart Klasterprijs voor de Kunstkritiek 2003. Daarnaast geeft zij regelmatig lezingen over hedendaagse kunst en maakt zij deel uit van diverse adviescommissies en jury’s op het gebied van de beeldende kunsten.

Kunstenaarstheorieën en de artistieke praktijk

Het lectoraat heeft tot doel onderzoek te doen naar de rol en betekenis van de theorie in de praktijk van het kunstenaarschap en in het scheppend proces. Centraal staat de vraag: wat is de kunstenaarstheorie in de kunst? Het gaat om het onderzoek naar de intellectuele en reflexieve processen bij de totstandkoming van het kunstwerk. De theorie, het theoretisch denken, is onlosmakelijk verbonden met de artistieke praktijk. Iedere kunstenaar werkt vanuit een theorie, als manier om het werk te legitimeren, te motiveren, om kennis te verwerven die wordt ingezet in het artistieke proces, of om welke andere functie ten opzichte van het werk dan ook.

Bij een kunstenaarstheorie gaat het, in tegenstelling tot meer algemene kunsttheorieën zoals die ontworpen worden door kunsthistorici en filosofen, niet om het weten als doel op zichzelf, maar om inzichten te ontwikkelen ten dienste van het werk en om de reflectie op het eigen handelen te verdiepen. Kunstenaarstheorieën vinden via de docenten, impliciet of expliciet, een neerslag in het onderwijs aan de kunstacademie. Ook het theorie-onderwijs aan een academie gaat voor een belangrijk deel over kunstenaarstheorieën. Het lectoraat stelt zich dan ook tevens ten doel om de resultaten van het onderzoek naar het hoe en waarom van kunstenaarstheorieën in te zetten ter bevordering van de integratie van het theorie- en praktijkonderwijs. Het theorie-onderwijs omvat enerzijds het onderwijs in de kunstgeschiedenis en kunsttheorie in algemene zin, anderzijds is het gericht op de bewustmaking bij de student van de rol van het reflexieve en discursieve denken in het scheppend proces. Van de student wordt verwacht dat hij tijdens zijn academiejaren een begin maakt met het ontwikkelen van zijn eigen kunstenaarstheorie. Zoals te doen gebruikelijk zal binnen het lectoraat een kenniskring worden gevormd, deels door docenten van de hogeschool, deels door wetenschappers, theoretici en kunstenaars van buiten. Voor de uitwisseling tussen academie en universiteit is al een basis gelegd in de vorm van de Faculteit der Kunsten van de Universiteit Leiden.

Het lectoraat is ondergebracht bij de Hogeschool van Beeldende Kunsten, Muziek en Dans te Den Haag. De Hogeschool vormt tevens de negende faculteit van de Universiteit Leiden: de “Faculteit der Kunsten” en heeft daardoor impliciet een interne lijn met de academische wereld. Er zijn contacten met Stroom, De Vrije Academie, Museum de Lakenhal in Leiden en het Haags Gemeentemuseum. Via de Interfaculteit Beeld en Geluid zijn er vaste contacten met Paradiso en Montevideo in Amsterdam en met Zuidelijk Toneel/Hollandia in Eindhoven.

Het lectoraat sluit aan bij de uitwisselingsprogramma’s met academies in o.a. Berlijn, Karlsruhe, Darmstadt, Hannover, Schwäbisch Gmund, Kopenhagen, Barcelona, Parijs, Athene, Boedapest, Praag, Warschau, Helsinki, Lahti, Edinburgh, Falmouth, Hull, Norwich, Nottingham, Plymouth en Taunton. Buiten Europa zijn er relaties gelegd met kunstacademies in Istanbul, Boston, Jeruzalem en Tokio. Er bestaan intensieve (inter)nationale contacten met de de Association Internationale des Critiques d’Art (AICA). Dit netwerk is van groot belang voor het onderzoek van het lectoraat.

– Lees hier het artikel met Janneke Wesselings bijdrage aan een congres in Oslo over de ontwikkeling van het kunstonderzoek: Generating PhD’s in the Arts

Contact
Drs J.C. Wesseling
Hogeschool van Beeldende Kunsten Muziek en Dans
Postbus 11670
2502 AR Den Haag
T (070) 315 47777
E jannekewesseling@gmail.com
I  www.kabk.nl