Hoger collegegeld schrikt pionierstudent af

Ook wij zien graag dat allochtone studenten meer betrokken worden bij het hoger onderwijs en denkt dat het verhogen van collegegelden alleen maar een extra barrière daarvoor is. Vanuit verschillende hoeken is de afgelopen weken gepleit voor een verhoging van collegegelden. Door het gat dat uitvoering van het rapport van de de commissie Rinnooy Kan in de onderwijsbegroting zou kunnen slaan, wordt deze discussie des te actueler. De argumenten voor het verhogen van collegegelden zijn al tientallen jaren hetzelfde: studeren is een investering in jezelf, het mag best wat kosten, want studenten kunnen toch lenen. De meeste hoogopgeleiden gaan immers veel verdienen na hun studie.

Wat veel mensen voor het gemak vergeten, is dat onderzoek heeft aangetoond dat er een enorme leenangst onder studenten is. Veel studenten zijn bang voor het doen van enorme financiële investeringen, omdat ze niet zeker weten of deze zullen lonen. Politici en bestuurders die meer dan een ton per jaar verdienen kunnen makkelijk zeggen, dat studeren een investering in jezelf is. Deze bewering doet echter niets af aan de werkelijkheid, dat studenten zich niet graag in de schulden steken. Indien de politiek wil dat meer jongeren gaan studeren, zal ze toch rekening moeten houden met deze werkelijkheid.

Vooral voor pionierstudenten – jongeren die als eerste uit hun gezin hoger onderwijs volgen, vaak van allochtone afkomst – vormt lenen een drempel. Gaan studeren is voor deze groep niet makkelijk door mogelijke (taal)achterstanden. Bovendien hecht de omgeving van deze studenten vaak minder belang aan studeren. Kinderen uit gezinnen zonder academische achtergrond en waar niet zoveel te besteden is, krijgen vaak ook van huis uit mee dat ze niet teveel moeten lenen.

Het huidige collegegeld van ruim vijftienhonderd euro is al hoger dan een modaal maandinkomen. Dat is geen klein bedrag, al helemaal niet voor een aankomend student die zelf zijn opleiding betaalt en bij de supermarkt €4,50 per uur verdient. Omgerekend betekent een jaartje collegegeld zo’n 340 uur achter de kassa zitten, als je uitgaat van het loon van een zeventien- of achttienjarige.

In de jaren zeventig en tachtig zorgde hoger onderwijsdeelname voor de emancipatie van kinderen uit arbeidersgezinnen. Nu kan hoger onderwijs de emancipatie van allochtonen bevorderen. Wanneer de politiek echt streeft naar meer sociale mobiliteit en meer hoog opgeleide allochtonen, dan moet ze daar ook iets aan doen. Het is de vraag of minister Plasterk pionierstudenten echt een kans geeft, of dat ook hij zich zal aansluiten bij de groeiende groep politici die emancipatie en sociale mobiliteit alleen op papier hoog in het vaandel hebben staan.

Lisa Westerveld & János Betkó
voorzitter en bestuurslid van de LSVb