Over beeldvorming en gedrag in organisaties

Op vrijdag 16 november 2007 verdedigt zij aan de Erasmus Universiteit Rotterdam het proefschrift ‘Flipping the Identity Coin: The comparative effect of perceived, projected and desired organizational identity on organizational identification and desired behavior” .

Als organisaties in onzekerheid verkeren of grote veranderingen doormaken, is het een grote zorg van managers hoe zij hun werknemers bij de organisatie betrokken kunnen houden. Met dit onderzoek laat Elstak een gedetailleerd beeld zien van de onderlinge relaties tussen identiteit, identificatie en gedrag. De promovenda bestudeerde de invloed van verschillende typen identiteit die er bestaan in een organisatie: het beeld dat de werknemers zelf hebben van de organisatie, het huidige beeld dat het management heeft en projecteert, en het toekomstbeeld dat het management voor ogen heeft.

Elstak keek naar de wisselwerking tussen deze beeldvormingen in een organisatie die collectief wordt bedreigd, en in een organisatie die een langdurig veranderingstraject ondergaat. In beide organisaties blijkt dat het voor de identificatie en het gewenste gedrag nauwelijks uitmaakt of medewerkers de identiteit van hun organisatie aantrekkelijk vinden. Belangrijker is de vraag of het beeld dat zij van de organisatie hebben weerklank vindt in de identiteit die het management projecteert en voor ogen heeft.

Tevens blijkt dat het beeld dat medewerkers van hun organisatie hebben, sterk wordt beïnvloed door de sociaal-demografische kenmerken van hun collega’s. Dit effect versterkt als deze kenmerken zoals opleidingsniveau en leeftijd, samenvallen met organisatorische kenmerken (functieniveau, afdeling). Dit is een belangrijk gegeven voor managers, omdat het impliceert dat het doorbreken van sociaaldemografische scheidslijnen essentieel kan zijn voor het welslagen van een organisatieveranderingsproces.

Met dit promotieonderzoek illustreert Elstak dat algemeen gangbare assumpties zoals dat een aantrekkelijke identiteit van groot belang zou zijn voor identificatie of dat gewenst gedrag alleen tot stand komt als medewerkers zich met de organisatie identificeren, niet altijd opgaan. Het is de fit tussen de percepties van medewerkers enerzijds en de claims van het management anderzijds, welke de doorslag geeft.