Supernova ‘live’

Dat was in hetzelfde melkwegstelsel, maar op een andere lokatie. Vervolgmetingen met Swift en andere telescopen in de ruimte en op aarde toonden aan dat op deze plek en op dat moment supernova SN2008D aan het ontploffen was. De resultaten van het onderzoek onder leiding van de Princeton-astronomen Alicia Soderberg en Edo Berger, waaraan de Amsterdamse astronoom Nanda Rea heeft meegewerkt, verschijnen vandaag in Nature. Volgens Nanda Rea is het een gelukkig toeval dat de supernova ‘in real time’ is gezien. “Dit geeft ons nieuwe inzichten in de manier waarop deze gigantische explosies zich voltrekken.”

Een supernova-explosie vindt plaats wanneer de kern van een zware ster aan het eind van zijn leven onder zijn eigen zwaartekracht ineenstort tot een neutronenster. De nieuwe neutronenster zet een schokgolf in gang door de buitenste lagen van de oorspronkelijke ster, die er vele uren over doet het zichtbare oppervlak van de ster te bereiken, daar doorheenbreekt en de ster opblaast. Astronomen hebben al vele malen supernova’s gezien in de dagen en weken na de schokgolf, maar dit is de eerste keer dat de doorbraak van de schokgolf is waargenomen.

Het melkwegstelsel waar de ‘rise and shine’ van SN2008D is gezien, ligt in het sterrenbeeld Lynx, op een afstand van 90 miljoen lichtjaar van de aarde. Toen het onderzoeksteam de 5 minuten durende röntgenuitbarsting zag, werden meteen andere ruimtetelescopen en telescopen op aarde in gereedheid gebracht om exacte berekeningen te doen aan de oorspronkelijke röntgenuitbarsting. SN2008D blijkt een ‘gewone’ type Ic supernova te zijn, die plaats vindt als een zware ster explodeert.