Kenniszwakheden bedreigen economisch herstel
Dit blijkt uit het concept-Nationaal Hervormingsprogramma 2010,zoals dit was voorbereid voor de Minsterraad. Elk land stelt zo’ndocument op in de EU, “om een vliegende start te maken met deEuropa 2020 Strategie.” Het kabinet erkent dat het nog niet instaat is op basis van het regeerakkoord voor deze “bottelnecks” eenconcrete “nationale vertaalslag” te bieden van de noodzakelijkeaanpak.
De “nationale doelstellingen [zijn] vooralsnog kwalitatief vanaard” bij knelpunten als “arbeidsparticipatie, R&D,…tertiaironderwijs.” Oftewel het zijn nog algemene voornemens zonder scherpecijfers en normen. Pas in 2011 zullen “de ambities beleidsmatignader worden uitgewerkt.”
Japan = Nederland?
Hoe nodig zo’n strategie en krachtige aanpak zijn, blijktuit enkele opmerkelijke ‘bekentenissen’ ie het kabinet tegenoverBarroso en Van Rompuy doet. De potentiële groei van de economie nade crisis is “lager dan voor eerdere kabinetsperiodes….als gevolgvan demografische ontwikkelingen.” De vergrijzing leidt reeds nutot minder nieuw talent voor de arbeidsmarkt en dempt ook de”toename participatie van vrouwen (sic)“. Daarmee gaat ookde productiviteit minder toenemen.
Het wordt zo moeilijk de terugslag van de kredietcrisis teoverwinnen, hoewel die maar liefst 55 van het BBP bedraagt. “Ditverlies in niveau….wordt in de komende kabinetsperiode nauwelijksgoedgemaakt. De totale inhaalgroei in 2011-2015 is slechts ½%BBP.”
Dit ‘Japanse’ stagnatiebeeld wordt niet alleen door dedemografische omslag versterkt – net als in sterk verouderend Japan- maar ook door een afwijkend patroon bij het “spaaroverschotvan Nederlandse niet-financiële bedrijven.” Geheel anders danelders in de Eurozone, maar analoog aan bijvoorbeeld Japan in devoorbije decennia, zijn Nederlandse bedrijven tussen 2000 en 2010minder gaan investeren, maar op hun geld blijven zitten en”vergrootten aandelen en overige deelnemingen in het buitenland.”Waarom dit zo is, weet het kabinet niet, zo geeft men aan Brusselnu toe.
Deze analyse verheldert wel hoe het komt dat de privateinvesteringen in kennis, onderzoek en innovatie zo achterblijven inNederland. En dat ondanks de forse inspanningen van de publiekeinstellingen op dit terrein, als ook die van het Innovatieplatformin diezelfde jaren. Particuliere bedrijven “verminderden in dezeperiode hun leningen, bouwden deposito’s op” en deden dus meer aanoppotten dan aan ondernemen of innoveren.
Contouren voor 2011
Het concept-NHP heeft hier nog weinig antwoord op en kondigtvoor de “structurele zwakheden” een ‘nota bedrijfslevenbeleid’ aanvoor 2011. Ten aanzien van R&D en innovatie biedt hetregeerakkoord van VVD en CDA weinig helderheid of visie, zoerkennen de bewindslieden aan Barroso c.s.
Wel geeft men ‘contouren van de beleidswijzigingen in hetregeerakkoord” die “op dit moment verder uitgewerkt” worden. Dezecontouren zijn in grote lijnen: EL&E als “het loket voorinnovatiemiddelen”, prioriteit voor topgebieden, bezuiniging enverschuiving van middelen, decentrale regie, innovatief inkopendoor overheden en verdere versterking van “hetAgfrofoodcluster.”
