Langstudeerwet laat geen ruimte

Nieuws | de redactie

5 april 2011 | "Terwijl iedereen pleit voor meer differentiatie in het hoger onderwijs laat de langstudeerboete geen enkele ruimte. Deeltijdstudenten worden erg benadeeld, overgangsrecht ontbreekt." ISO-voorzitter Guy Hendricks analyseert het juridisch advies en de steeds pikantere politieke situatie rond het omstreden voorstel.

Als de studentenvoorman naar de verschillende aspecten van het advies van de juristen van Stibbe kijkt, is eréén onderdeel dat hem het meest treft. “Dat er geen zorgvuldigovergangsrecht in zit, dat was al duidelijk en dat blijftnatuurlijk een zwaar punt. Maar wat mij het meeste trof was depositie van de deeltijdstudenten in deze wetswijziging. Het komt erop neer dat OCW er nu van uit gaat dat zij even lang zouden doenover hun studie als voltijdse studenten. Dat is los gezongen van derealiteit.”

Onpraktisch en onlogisch

Hendricks wijst er in dat verband op dat op websites van deuniversiteiten bij de studieinformatie vaak al gewaarschuwd wordt:’een deeltijdstudie is zwaar en vergt je vaak meer tijd dan jezelf inschat.’ “Door de deeltijdstudent voortaan gelijk teschakelen met de voltijdstudent maakt de staatssecretaris het hogeronderwijs nog meer eenvormig. Het biedt zo geen ruimte voorverschillende studieloopbanen en -trajecten. En we zeggen tegelijk’er moet veel aandacht komen voor differentiatie, in navolging vanhet advies van Veerman.’ Die opstelling van Zijlstra isdaar niet alleen onpraktisch maar ook onlogisch.”

Dat de verscheidenheid in het hoger onderwijs in gevaar wordtgebracht, hangt ook samen met het feit dat de deeltijders een veelgevarieerdere groep studenten zijn, dan veelal wordt gedacht. “Hetzijn veel meer mensen dan het klassieke beeld van de laatbloeiersin het kader van levenlangleren, al zijn er daar gelukkig ook veelvan nog steeds. Er zijn nu ook veel meer jongeren die hun studie indeeltijd doen naast hun werk. Ik werd gisteren nog gebeld dooriemand van in de 20, die in deeltijd naast haar werk aan de Pabostudeert. Die was bang dat ze haar studie onder de nieuwevoorwaarden niet rond zou kunnen krijgen.”

Een coherente argumentatie

Het overgangsrecht wordt in het juridisch advies van Stibbescherp bekritiseerd. De ISO-voorzitter wijst er op dat hetwetsvoorstel in dat opzicht een soort overval inhoudt. “De studentdie nu in een studie actief is, kan zijn ‘gedrag’ niet achterafwijzigen en zo ook niet meer anticiperen op de consequenties. Datis strijdig met het rechtsbeginsel terzake.”

De studentenorganisaties hebben naar aanleiding van het Raad vanState het initiatief genomen om de verschillende bezwaren en puntenvan kritiek op het wetsvoorstel nog een onafhankelijk te latentoetsen. “OCW legde dat advies toch grotendeels naast zichneer en wij vonden dat de argumenten toch echt serieus gewogenmoesten worden. Er waren al heel wat kanttekeningen gezet, ook doorDe Wijkerslooth en verschillende rectores. Wij wilden deargumenten voor en tegen nog eens duidelijk en in samenhang latenwegen. Zodat er een coherent verhaal ligt dat ook voor deKamer helder is.”

“Eigenlijk is het beeld niet moeilijk. Er zijn veel puntendie echt vraagtekens oproepen, zoals de relatie van dit voorstelmet Europese verdagen rond hoger onderwijs. En er zijn puntenwaarvan je nu al kunt zien dat die echt niet kunnen, zoals hetovergangsrecht en het generieke karakter van het voorstel.”

Onverteerbaar voor de mannenbroeders

De nieuwste politieke ontwikkeling is de opstelling van de SGP.Ondanks het principieel gouvernementele karakter van deze partijheeft zij nu fundamentele bezwaren tegen elementen van hetvoorstel. “Ik was uiteindelijk niet verrast hierover. Zij hechtenaltijd zwaar aan zeer gedegen wetgeving. Al in een eerder overleghadden zij aangegeven dat het ‘onverteerbaar’ is watbetreft het overgangsrecht.”

Hendricks vindt de steun van de SGP voor de argumentatie op ditpunt vanuit de studentenorganisaties ‘wel fijn om te zien’. “Hetgeeft toch aan dat onze argumentatie serieus is en ook verdientserieus genomen te worden. De inhoudelijke punten die wij op tafelhebben gelegd, heeft Zijlstra wel van tafel willen vegen, maar hunvaliditeit blijkt nu toch wel.”

Voor het politieke debat is de stap van de SGP van aanzienlijkebetekenis. Hun ‘gedoogsteun’ aan de ‘gedoogcoalitie’ maakt dat hetvoorstel in de Tweede Kamer ten hoogste een meerderheid van 1 stemzou kunnen behalen en in de Eerste Kamer vooralsnog geenmeerderheid aanwezig lijkt. “En juist de Eerste kamer kijkt vooralnaar de correctheid en gedegenheid van de wetgeving.” 

Over de reactie van het ministerie op de analyse van de juristenvan Stibbe grinnikt de studentenvoorzitter. “Binnen een half uurwerd gemeld dat men er nog eens naar zou kijken, maar er van uitging dat wat zij voorstellen juridisch wel kan. Dat wekte niet deindruk bij mij dat men het stuk überhaupt gelezen had.”