WO moet van HBO fusies leren

Nieuws | de redactie

6 september 2011 | Universiteiten kunnen maar beter leren van het HBO als het om fusies gaat. Halbe Zijlstra gooide deze knuppel in het academische hoenderhok in zijn analyse van hoe UvA en VU willen samenwerken. Hij gaf daarmee meteen een waarschuwing af aan Leiden, Delft en de EUR.

Bij de opening van het academisch jaar in Amsterdam kon Zijlstrahet niet nalaten na zijn trip naar Beijing om het citatenboekje derChinese wijsgeren zijn speech te laten larderen. Zo doet tegenwind de vlieger stijgen, volgens Confucius. En tegenwind gafhij direct aan de bepleiters van fusies als toekomstperspectief vanhet WO. De bewindsman zei kritisch te staan tegenover zulkepleidooien. “Kijk eens naar het HBO, trek daar lering uit. Daarhebben fusies niet geleid tot kwaliteitsverhoging. Alleen maargroter worden zonder keuzes te maken, dát zal niet helpen.”

Verdiepen en versterken

Centraal staat dat ook universiteiten zullen moeten kiezen voorhun profiel en zwaartepunten, benadrukte Zijlstra. Hij haaldedaarbij expliciet het rapport-Dijkgraaf aan: “Als iedereenpretendeert alles te kunnen, zal niemand ooit iets echtrealiseren”. Die gedachte noemde hij in zijn interview met ScienceGuide al “de kwintessensvan de strategische agenda. De instellingen zien dit nu zelf ook,merk ik. Dat geldt zeker ook voor het WO. De afstand die deinstellingen moeten afleggen, is soms nog lang, maar men ziet diekwintessens.”

Hij prees in dat opzicht de aanpak van UvA en VU. Deze werkenvia brede gezamenlijke verkenningen aan de thema’s, waarin zijelkaar kunnen versterken en zo hun samenwerking verder uitdiepen.De bewindsman wees er op dat de OECD-review van Amsterdam alskennisstad aangegeven had, dat men daar van alles doet, maar tussendie activiteiten van en in de stad en die bij de kennisinstellingennog maar weinig ‘match’ vastgesteld kon worden. Alle reden dus omdit bij zulke verkenningen nadrukkelijk mee te nemen.

WHW niet als blokkade voor fusie

Daar moesten de universiteiten in Amsterdam en eldersnadrukkelijk nog iets bij oppakken. De vraag namelijk: ‘wat doen wemet ons aanbod dat niet de top haalt?’ Daar moet ook de conclusievan een afbouw ervan serieus op tafel komen,, vindt hij. Kern isvolgens Zijlstra, dat samenwerking primair moet worden gericht opversterking van de betrokken partners, inhoudelijk enonderwijskundig. Als dat door een fusie beklonken moet worden, danzal hij daar steun aan geven. Maar niet andersom.

Zijlstra wees er – net als in antwoorden aan de Kamer onlangs – bovendien nog eens op, dat de WHW eenfusie van universiteiten momenteel niet eens toestaat.Tegelijkertijd meldde de bewindsman, dat hij de WHW niet als eenblokkade van zinvolle en gewenste bestuurlijke ontwikkelingen inhet hoger onderwijs wil zien en hanteren. “Als blijkt dat een fusiein het licht van de kwaliteitsverbetering en profilering wel alshét instrument voor de bestuurlijke vormgeving zou werken, dan benik bereid zo’n eventuele blokkade weg te nemen. Als er geen andereroute mogelijk is.”