Romano of Rita?

Maar nee hoor, de Italianen houden van drama en hebben teveel naar de VS en Duitsland gekeken, waar de verliezers wel wisten dat verlies echt verlies betekende. Bush won twee keer met nipte meerderheid, maar een president heeft in de Verenigde Staten een leuke hoeveelheid bevoegdheden, die hem in staat stellen om te regeren, ook als hij een minderheid van stemmen gehaald heeft en ook als hij geen meerderheid in het parlement heeft. En de winnaar in Duitsland zou Kanzler worden.

Maar goed, Berlusconi en zijn demissionaire minister van bestuurlijke vernieuwing Calderoni worden nu achteraf ‘s nachts badend in het zweet wakker van hun eigen beleid. Want tegen de zin van links drukten zij kiesrecht voor in het buitenland wonende Italianen door. En die Italiaanse nationaliteit en identiteit behoud je bij vertrek, dus er zijn meer dan een miljoen geregistreerde Italianen in het buitenland. Zij kozen massaal voor Prodi en precies die stemmen gaven de doorslag bij de senaatsverkiezingen. Ook al had Berlusconi’s coalitie een meerderheid van stemmen voor de senaat binnen Italië, toch heeft links daar nu de meerderheid, dankzij deze actie van Berlusconi zelf  ‘Porca miseria’zal hij wel binnensmonds foeteren.

In Lombardije is de xenofobe Lega Nord afgetroefd met een oud geintje: links heeft doodleuk een partij bedacht, waarvan de naam erg lijkt op de Lega. Haar stemmen komen echter toe aan links en niet aan de ‘echte Lega’. Zonder die stemmen zou rechts ook de kamerverkiezingen gewonnen hebben. Allemaal dankzij de nieuwe mislukte hervormingen van Calderoni, die nu in de pers het alleenrecht claimt om de wet die hij doorvoerde, te mogen uitleggen.

Eigen schuld, dikke bult overigens. Vijf jaar geleden grossierde Berlusconi in allerlei fakelijsten om daarmee optimaal het toen geldende systeem te gebruiken en had daarmee veel succes.

Met je eigen electorale hervormingen je graf graven, dat is erg knap. Dat gebeurt overigens vaker. Denk aan Nederland in 1918, toen de liberalen algemeen kiesrecht afdwongen en kregen. Tot dan toe waren ze hofleveranciers van premiers, maar sinds het algemeen kiesrecht hebben we door de opmars van de confessionelen en socialisten die de stemmen van ‘de kleine luyden’ verzamelden geen liberale premier meer gehad in dit land. Nu heeft de VVD een verkiezing voor lijsttrekker uitgeschreven en hebben zich drie kandidaten gemeld, die dagelijks de publiciteit zoeken. Ooit heb ik een artikeltje geschreven over de kiessystemen die je bij referenda en andere verkiezingen gebruikt, wanneer je uit drie of meer opties kunt kiezen. Want met twee is het allemaal heel gemakkelijk: de meeste stemmen tellen, maar met drie ligt het allemaal wat gecompliceerder. Er zijn minstens 10 kiessystemen bedacht, van het Franse systeem van twee rondes voor presidentsverkiezingen tot het Britse systeem waar degene met de meeste stemmen in het kiesdistrict de zetel krijgt. En dan het onvolprezen ‘Single Transferable Vote”, waarbij iedereen zijn kandidaten op een rijtje moet zetten. De kandidaat met de minste eerste voorkeuren valt dan af. Het leuke is dat de keuze van het systeem soms bepalend kan zijn voor de uitkomst, in het bijzonder wanneer twee kandidaten elkaar weinig ontlopen.
Zo won Bush in 2000 van Gore, ook al had hij nationaal in de hele USA minder stemmen gekregen: door het getrapte systeem krijgt de winnaar per staat alle kiesmannen, dus ook toen die in Florida. Daarbij kwam nog dat de kiezers van Gore minder gunstig gespreid waren over hun grote land en bovendien had Gore op de linkervleugel last van een relatief kleine Ralf Nader van de groene partij.

Nu heb ik maar even bij de VVD gekeken op de site welk stelsel ze gebruiken. Tot mijn verbazing vind ik vele verkiezingsreglementen, maar geen voor de verkiezing van het leiderschap. De leden worden binnenkort geïnformeerd. Het zal mij benieuwen of ze het systeem al hebben vastliggen. Misschien dat ik vraag of ik de verkiezingen mag waarnemen.