Inhoud, niet toegang HO is kern diversiteit

“Hoewel Europese samenwerking op hoger onderwijsvlak vaak als supranationaal wordt gepresenteerd, zijn de meeste activiteiten feitelijk sterk multilateraal. Mobiliteit is een goed voorbeeld: hoewel
er grote consensus bestaat over de wenselijkheid van meer rondreizende studenten, bestaat er grote diversiteit in nationale wetgeving. Nog maar een klein aantal landen (en sinds kort ook Nederland) kent een meeneembare studiefinanciering, huisvesting kan soms best in een camper en indien een student geen Erasmus programma volgt is zijn ziektekosten situatie altijd onzeker.

Toch moge het duidelijk zijn dat mobiliteit van EU-burgers niet slechts een nationale zaak is. Er zijn ook uitspraken van het Europees hof over collegegelden (Raulin) of vergoedingen voor levensonderhoud (Bidar), die elke keer aan het principe van non-discriminatie refereren. Een lidstaat wordt nu ook indirect gedwongen om universiteiten te bekostigen die andere EU burgers
opleiden. Juist binnen een publieke zaak als onderwijs zou zo min mogelijk gediscrimineerd moeten worden naar nationaliteit. Inderdaad gaan deze zaken over een voor ons wezenlijk punt: het studenteninkomen. De Duitse en Franse, maar ook de Oostenrijkse en Belgische bonden hebben ESIB’s reactie al in 2005 gesteund en verspreid. Duidelijk is namelijk dat we het gezamenlijk belang van meer mobiliteit moeten ondersteunen met Europese actie. Wij pleiten bijvoorbeeld voor een Europees studentenvisum en een ambitieus mobiliteitsfonds, wat de verschillen in levenskosten in verschillende Europese landen kan dekken. In zekere zin is zo’n zaak niet nieuw en heeft onze oplossing altijd al een internationale dimensie gehad.

Misschien gaat Beerkens’ betoog echter ook over de andere kant van het probleem: de toegangsbeperkingen in Frankrijk en Duitsland, die tot een uitstroom van studenten leidt. Wij vinden dat er ook aan die kant actie moet worden ondernomen, maar een paspoortcontrole kan daarvoor geen oplossing zijn. Dit is een duidelijk voorbeeld van de unieke samenwerking in Europa: de lidstaten moeten zelf ook op zoek naar oplossingen die binnen het Europees recht vallen. Het interessante aan nationale diversiteit, wat juist door ons onderstreept wordt, gaat niet over toegang naar de universiteit maar
over de inhoud van ons onderwijs. Ik kan in Spanje andere kennis opdoen dan in Nederland, in een andere taal studeren, een andere cultuur ontdekken. De deur van de universiteit moet altijd open gaan, overal in Europa. Zo simpel is ons betoog, waarin wij duidelijk gesteund worden door het Europees hof. Analyses als die van Beerkens passen niet meer in een tijd waarin al vijftig jaar Europese samenwerking gevierd wordt.”