Moleculaire biologie en dikmakers

Onze moderne leefstijl met een voeding relatief rijk in energie en verzadigde vetten en een laag niveau van lichamelijke activiteit doet een groot beroep op de flexibiliteit van onze vetstofwisseling. Een hoge opslag van vet en een hoog niveau van vetten in het bloed kan als deze voortduren uiteindelijk tot ziekte leiden, zoals vetzucht of obesitas en type 2 diabetes mellitus (in de volksmond ouderdomssuikerziekte)

Ellen Blaak: ‘We kennen nog lang niet alle factoren die een rol spelen bij de regulering van de stofwisseling bij de gezonde mens, laat staan wat er gebeurt als er iets fout gaat en dit leidt tot ziekte. Binnen ons onderzoek wordt enerzijds de regulering van de vetstofwisseling bekeken in de normale situaties om vervolgens te kijken wat er verstoord is bij stofwisselingsziekten zoals obesitas en type 2 diabetes.’

Vragen die in haar onderzoek centraal staan, zijn: Hoe gaat ons lichaam om met vet en de verschillende vetten in de voeding, hoe een teveel aan vet in de vetvoorraden, in het bloed en in andere weefsel zoals spier en lever ontstaat en gehandhaafd wordt en waarom een teveel aan vet een verhoogd risico op obesitas en diabetes kan geven. Beide aandoeningen geven een sterk verhoogd risico op hart- en vaatziekten en zijn in opmars onder de wereldbevolking.

Prof. Blaak richt zich de komende jaren onder andere op een meer gedetailleerde karakterisering van de stofwisseling en leefstijlomstandigheden. Dit gebeurt door onderzoek naar de dynamiek van de menselijke stofwisseling te combineren met nieuwe ontwikkelingen binnen de moleculaire biologie. De vragen of metabole flexibiliteit verbeterd kan worden door een verandering van het type vet in de voeding en of een verandering in leefstijl die zowel voeding als lichamelijke activiteit betreft diabetes kan voorkomen, onderzoekt ze in onder andere Europese onderzoeksprojecten.

De Study of Lifestyle Intervention and Impaired glucose tolerance richt zich op leefstijlinterventie, waardoor ons leefpatroon iets meer op dat van onze voorouders gaat lijken en diabetes mogelijk voorkomen wordt. ‘De resultaten zijn bemoedigend. Gezien de groeiende omvang van het probleem obesitas en diabetes is het van groot belang dat relevante onderzoeksresultaten vertaald worden naar de praktijk. Het is niet alleen wetenschappelijk gezien interessant, het biedt ook aanknopingspunten voor preventie van diabetes in de praktijk van alledag. In samenwerking met de universiteit van Wageningen en het RIVM zijn we een onderzoek aan het opstarten om dit te bewerkstelligen’, aldus Ellen Blaak.