De mooiste innovatie in 100 jaar

De responsieve overheid noemt Nauta “de mooiste innovatie van de voorbije 100 jaar.” Nog meer dan zaken als penicilline, de telefoon of computer. Ja, zelfs meer dan de innovatie van 2007, de iPhone. ”Het is geen toeval dat Denemarken het gelukkigste land ter wereld is. Een ander voorbeeld is Zuid-Korea: dat was veertig jaar geleden een van de armste landen ter wereld. Tegenwoordig is Zuid-Korea de elfde economie van de wereld en heeft de nieuwe generatie de hoogste opleiding ter wereld. Ook Nederland behoort tot de meest gelukkige landen ter wereld.”

Maar de overheid is nog steeds weinig doordrongen van haar innovatieve vermogens. “Voor innovatie in de publieke sector is er geen norm en komen we eigenlijk niet verder dan goed bedoeld amateurisme. Dat er ondanks dit alles toch mooie innovaties tot stand komen is de verdienste van een bevlogen voorhoede binnen de publieke sector. Door innovatie een plek te geven binnen de overheid krijgen deze publieke ondernemers veel meer ruimte. Naar mijn overtuiging is er onvoorstelbaar veel onbenut potentieel.” Daarom stelt Nauta voor de Rekenkamer om te vormen tot ‘Kamer voor Rekenschap en Innovatie’ en om gemeenten en provincies meer ruimte te geven om te experimenteren. Hij wijst er op dat de nationale worstelingen rond bijvoorbeeld het rekeningrijden in andere landen door voortrekkers in het lokaal of regionaal bestuur veel sneller zijn opgelost, zoals in Singapore en Londen -als “laboratoria voor de nationale overheid” – te zien is.

De nieuwe lector raadt publieke organisaties in dit verband daarom tevens aan “de kunst af te kijken van het bedrijfsleven. Bedrijven hebben de afgelopen honderd jaar geleerd om innovatie systematisch aan te pakken. Zo hebben ze geleerd om met hun meest betrokken klanten te innoveren.” Zo wordt nieuwe software al in een heel pril stadium voorgelegd aan zogenaamde ‘Beta-testers’. Die zoeken fouten in het programma en doen suggesties voor verbetering. “ Zo’n aanpak is prima te gebruiken binnen de publieke sector. Een hogeschool, een ziekenhuis of een ambtelijke dienst kan op zijn website een oproep plaatsen voor ‘beta-burgers’ die bereid zijn om nieuwe diensten te testen.”

Lees de reactie van VVD-leider Mark Rutte in zijn coreferaat op de pagina Lectoren van ScienceGuide.