Rinnooy Kan ten dele uitgevoerd

Het loongebouw van het onderwijs gaat zelf op de schop. De schalen en uitloop van de salarissen worden herzien. In plaats van een gestage opbouw van het inkomen over een relatief lange tijd, zouden docenten straks met een kortere opbouw op weg naar hun maximumsalaris te maken krijgen. Dat maakt het kiezen van een baan in het onderwijs aantrekkelijker, zo is de gedachte, omdat men sneller op een hoger inkomensniveau kan komen. Tevens wordt het dan meer aantrekkelijk via bijscholing en LLL-initiatieven het eigen opleidingsniveau te verhogen, omdat daar een herkenbaar materieel gewin tegenover zou staan.

Voor de docenten met het hoogste opleidingsniveau komt er nog een extra bonus in het salarisgebouw. Deze moet helpen om bijvoorbeeld meer gepromoveerden naar het VO te trekken. Dit type docent zou naast de snellere groei naar de maximale schalen ook nog een hoger eindniveau binnen de relevante schaal kunnen ontvangen. Om de zaak te dekken zal wel een verhoging van de collegegelden in enigerlei vorm door de Ministerraad besloten gaan worden, almede een reeks kleinere ingrepen in potjes voor het primair en voortgezet onderwijs. Ook zou het kabinet extra verlofdagen voor oudere docenten af willen schaffen als dekking van de 1 miljard salarisverhoging. De docenten boven de 50 zouden dan –iets beter betaald- meer moeten werken om hogere inkomens van hun collega’s mee te financieren. Het extra verlof was ooit bedoeld om ziekteverzuim, burnout en langdurige uitval –zeer kostbare posten binnen het onderwijs- te voorkomen en beperken.

De oppositie in de Kamer noemt deze optie nu al “een sigaar uit eigen doos van de eerste orde”, in de woorden van VVD’er Zijlstra. In het HO is de reactie nog geschrokken-voorzichtig. Bij de CAO- verkenningen is bijvoorbeeld uitvoerig besproken of en hoe men in het hbo de ‘seniorenregelingen’ zou kunnen inzetten om LLL-initiatieven en professionaliseringstrajecten impulsen te geven. HBO-raad voorzitter Terpstra zegt tegen ScienceGuide : “Dat is heel reëel, maar het is wel de eigen keuze van de sector, van sociale partners in het hbo, over de investeringen die men in het salarisoverleg in de eigen sector in kwaliteit wil doen. het heeft met het rapport-Rinnooy Kan dus niets te maken. Het gaat om het agenderen van concrete investeringen binnen de sector zelf.”

Minister Plasterk zou een andere route willen inslaan en streven naar een soort nationaal scholingsfonds onder de aegis van OCW. Dit zou gevuld worden met de ingrepen in de OCW- begroting om de 1 miljard bijeen te brengen en vervolgens middelen toewijzen aan scholingsinspanningen die de overheid aanspreken vanuit het Rinnooy Kan advies. Gelet op de relatief hogere salarissen voor het HO-docentencorps en de hoge vergrijzingsgraad, in het hbo met name, zou een bovenproportioneel gedeelte van de middelen voor zo’n fonds uit het HO – en hbo vooral – toevloeien. Of dan navenant –via trekkingsrechten bijvoorbeeld à la het K&S-fonds onder Ritzen- in het hbo en wo geïnvesteerd zou worden uit zo’n fonds, wordt niet voetstoots aangenomen.

De HBO-raad en de vakorganisaties voelen daarom niet zo veel voor zo’n ingreep in hun onderhandelingsvrijheid en bijbehorende centralisatie en bureaucratische rompslomp vanuit OCW. Zeker niet als deze de indruk moet wekken, dat de minister 1 miljard heeft vrijgespeeld voor extra’s aan salarissen, terwijl de oudere docent de facto de financier is, samen met de studenten. Daarmee kan worden vastgesteld, dat de aankondiging van minister Plasterk ten aanzien van het rapport Rinnooy Kan – “Ik ga dit uitvoeren”- niet geheel gehonoreerd is.

De SER-voorzitter zelf acht het “niet juist” dat alleen het hoger onderwijs of de OCW- begroting de dekking van de salarisverhogingen voor docenten zou leveren, kon ScienceGuide vorige week al melden. Dit brede maatschappelijke vraagstuk acht hij een zaak van het hele kabinet, waarin ook andere departementen moeten bijspringen. Hij deelde derhalve de inzet van de studenten en jongerenacties die hierop het kabinet als geheel aanspraken en uitdaagden tot een oplossing te komen.