HBO mag Levenlangleren niet aan amateurs overlaten

Trude Maas, van onder meer Philips, Schiphol en Twynstra Gudde, opent heden het collegejaar van de HAN met een aanzet tot een nieuwe strategie van het hbo. “Mijn zorg is dat het LevenLangLeren overgelaten blijft aan amateurs. Amateurs die denken dat ‘doceren’ vanzelf het wonder van het leren teweeg brengt. U weet wel beter.” Het hbo moet zorgen voor goede bachelors. “En daarbij hoort ook dat U ze voorbereidt op een Leven Lang Leren (LLL) . Naast het aanbrengen van een basis van inhoudelijke kennis en ervaring, moet U ze ook nog wapenen voor de toekomst in een veranderende wereld. En als ze bij het uitzwaaien denken, “zo, daar kom ik dus nooit meer binnen, dat was saai, dat heb ik nu lekker wel gehad…” dan heeft U ze dus niet goed voorbereid op dat LLL. Lol in leren hoort er ook bij in de 21e eeuw!

Voor mij is dat de essentie. U helpt ze aan een stevig fundament, en U leert ze ook hoe ze daarop verder kunnen bouwen. Is dat ook inderdaad de essentie van Uw discussie over competentiegericht leren? Dan zitten Uw studenten op rozen. Dan hebt U top docenten over de vloer. Dan steekt de HAN nu al boven het maaiveld uit.”

Snel verslijten
Maas is in haar betoog kritisch over het gehalte van de discussies over de kwaliteit en methodiek van het leren. “Het maaiveld heeft het nog nauwelijks over dat nieuwe “aap noot mies”, dat de basis moet vormen voor het Leven Lang Leren. Het maaiveld denkt OF dat je kennis van het ene hoofd in het andere kunt gieten (de klassieken) , OF dat je overal alles op kan zoeken en dat docenten daarom alleen nog maar coach hoeven te zijn (de modernen). Alletwee onzin.

Of je nu de ene school aanhangt of de andere, een ding is zeker: zo lever je professionals af die snel zullen verslijten en die op hun 45e al oud en belegen zijn. Goede docenten creëren dus eigenlijk hun eigen permanente markt en leiden hun studenten op voor Leven Lang Leren. En bij die docenten zullen studenten later graag bij komen tanken, op kruispunten van hun carrière.”

Vanuit deze invalshoek pleit Maas ervoor dat de hogescholen zich veel meer ‘op de markt van LLL’ zich gaan begeven, vanwege de noodzaak tot bij houden en verstreken van de kwaliteit van de professionals in de beroepspraktijk. Een noodzaak war het hbo trouwens zelf ook “een must” van moet maken. “HBO-instellingen kunnen een groot stuk van die LLL koek pakken.  Mijn drijfveer om U daar op te wijzen is vooral mijn zorg dat dat LLL overgelaten blijft aan amateurs. Amateurs die denken dat “doceren” vanzelf het wonder van het leren teweeg brengt. U weet wel beter. Dat is Uw vak immers: U heeft –naast vakkennis- verstand van leerprocessen, U heeft verstand van didactiek. Bij het vorm geven aan LLL binnen en  buiten arbeidsorganisaties, hebben we die vakkennis van U dus broodnodig.

Voor Uzelf  is LLL ook persoonlijk natuurlijk een must. Goede docenten werken bewust aan hun eigen persoonlijke ontwikkeling. Op het gebied van onderwijskunde en didactiek, en op het gebied van hun vak. Als ik Uw CvB was, zou ik voor alles investeren in de kwaliteit van de docenten en de lectoren. Betere investering valt er bijna niet te doen.”

HO loopt achter
Ook gaat Trude Maas, ook voorzitter van de RvT van Nuffic, nader in op het manifest van Nuffic en toppers uit HO en bedrijfsleven over een groter kosmopolitisme van het HO. Dit dreigt de boot te missen op de wereldmarkt van talent. “Ik heb al eerder uitgesproken dat ik me er over verbaas dat je nog steeds af kunt studeren zonder enige buitenlandervaring. Dat blijf ik doen, ook hier. Want de tegenbeweging van ‘sluit de grenzen’ is er ook en zet ons op achterstand.”

Maas zegt hierover onder meer; “Ik begrijp eerlijk gezegd niet dat het Hoger Onderwijs niet veel harder aan de weg timmert om de randvoorwaarden voor internationalisering beter voor elkaar te krijgen. U moet dat wel doen immers om Uw studenten goed voor te bereiden. Als U die boot mist, of te traag daarin bent, zult U dat van de alumni wel te horen krijgen. Gelukkig hebben we onze biculturele immigranten nog, die ons wel bij de les zullen houden. Maak daar goed gebruik van, zou ik zeggen. Maar het zal ons toch niet gebeuren dat straks de allochtone studenten de enige motor zijn voor de internationalisering?  Wat dat betreft loopt het onderwijs wel een paar jaar achter op het bedrijfsleven. Ik zou zeggen: wen er maar aan dat ook onderwijs internationaler wordt. Sterker: dat is leuk!”