‘BaMa’ in Nederland nog lang niet af

Onderzoekers van Cheps schreven op verzoek van het ministerie van Onderwijs een evaluatie van het bachelor-masterstelsel en het accreditatiestelsel in Nederland. Het bachelor-masterstelsel is in Nederland daadkrachtig ingevoerd, zo valt in het rapport te lezen.

Onduidelijke master
Tegelijk stellen de auteurs dat er nog veel werk aan de winkel is. Een aantal van hun voornaamste aanbevelingen:
-De bachelor moet als zelfstandige graad erkend worden, net als in Angelsaksische landen en sinds kort in Zwitserland. Schattingen zijn dat terwijl slechts 5% van de universitaire bachelors al de arbeidsmarkt op wil, hun kans op een baan 96% is, niet veel lager dan van de vroegere doctoraalstudenten.
-De ‘zachte knip’ tussen bachelor en master moet worden afgeschaft.
-De instroom in universitaire masterprogramma’s wordt steeds heterogener: een substantieel van de studenten komt van het hbo of uit het buitenland. Universiteiten moeten een toelatingsbeleid ontwikkelen dat daarbij past, en niet simpelweg vragen dat beginnende masterstudenten hetzelfde hebben gedaan als studenten van hun eigen bacheloropleiding. 
-Consensus over wat we willen met de masteropleiding ontbreekt.

Een discussie over wat het oogmerk van de master nu eigenlijk is, vinden de onderzoekers dan ook hard nodig. Tenminste over de volgende vragen: 1. Wat moet een masteropleiding inhouden en hoeveel hebben we ervan nodig? 2. Hoe verhoudt een master zich tot een topmaster? 3. Hoe pakken we hindernissen aan voor wat betreft de joint degrees?

Goed maar gemakzuchtig
Cheps heeft een aantal goed ingevoerde sleutelfiguren in omringende landen gevraagd hoe zij tegen het Nederlandse hoger onderwijs aankijken. Zij blijken een hoge pet op te hebben van het Nederlandse hoger onderwijs. Ook bewegen Nederlandse studenten zich gemakkelijk in het buitenland dankzij hun internationale oriëntatie en goede kennis van het Engels. Maar als ijverig staan ze zeker niet bekend. “The standards of Dutch higher education degrees are valued highly abroad; the practical certainty of solid basic quality backed up by what is generally seen as a rigorous accreditation process is a major factor in this trust.
 
In countries that as a rule have two-year master phases (in our sample: Denmark and Germany), the Dutch one-year master programmes are deemed too short to give the necessary competences to graduates. This is sometimes a negative factor in the recognition of Dutch higher Education abroad and it is one of the main factors making joint degree programme development with foreign higher education institutions difficult. Judgements about strengths and weaknesses of the typical Dutch students (or stereotypes?) include that they are proficient in English, and have an international outlook. Yet they have a less serious attitude towards studying.”
 
Weinig begrip voor Nederlandse binariteit
Ons binaire systeem blijkt buiten de landsgrenzen nauwelijks begrepen te worden: “The distinction between hbo and university degrees is not always understood completely and almost invariably given less importance than within the Netherlands. Notwithstanding information by Nuffic etc., higher education institutions and employers abroad often interpret the Dutch binary structure as more or less the same as the national distinctions, in countries that have different sectors in their higher education systems.

In countries without binary structures, the distinction is considered rather unimportant. Both for continued study (especially for Ph.D. programmes) and for employment in the private sector, the ultimate decision is with the receiving higher education institution or the receiving employer, and in those decisions as a rule individual curricula vitae are considered, not just the higher education degrees.”
 
Het rapport New Degrees in the Netherlands. Evaluation of the Bachelor-Master Structure and Accreditation in the Netherlands kunt u hier downloaden.