Hollands poldermodel is Frans

Secretaris der Natuur

De edelman Louis de Bonald (1754-1840) verzette zich tegen deFranse Revolutie. Hij zag die omwenteling als een opstand van hetindividu tegen de wil van God en de natuur. Als ‘secretaris dernatuur’ verafschuwde hij de revolutionaire ideeën over vrijheid,gelijkheid, democratie, kapitalisme en mensenrechten. Diedenkbeelden zouden volgens hem alleen maar oorlog en strijdveroorzaken tussen politieke partijen en tussen socialeklassen.

Alleen terugkeer naar de oude samenleving van gilden en standen,waarin werkgevers en werknemers ‘harmonieus’ met elkaar overleggen,kon volgens hem de maatschappij behoeden voor de gevaren vanstaatsalmacht en anarchie.

Ongeloof en Revolutie

Zijn pleidooi voor samenwerking, consensus en overleg maakt DeBonald tot de Franse uitvinder van het poldermodel. De ideeën vande katholieke denker werden in Nederland in de negentiende eeuwovergenomen door de priester Herman Schaepman en de protestantsevoorman Willem Groen van Prinsterer. Groen was niet voor niets deauteur van het baanbrekende geschrift ‘Ongeloof en Revolutie’, datals de stichtingsakte beschouwd kan worden van dechristendemocratie in ons land. 

Deze twee politici richtten bewegingen op als de ARP, de RKSP,christelijke vakcentrales en het christelijk en katholiekonderwijs, die ten grondslag liggen aan eigentijdseorganisaties als het CDA, het Nederlands ChristelijkWerkgeversverbond (VNO-NCW) en de vakcentrales FNV en CNV. Zokregen de denkbeelden van een offensief-conservatief Fransman ookin de drassige polder vaste voet aan de grond.

Dr Roeland Audenaerde is op 18 november op dit onderzoekgepromoveerd aan de Universiteit Leiden.