Gevaarlijke kometen in kaart
.jpg)
Onder de kop Near Earth Asteroids (NEAs) op de IAU-website vindtu een nieuw, chronologisch overzicht van mijlpalen van hetonderzoek naar ‘aardscheerders’. Bovendien is er een overzicht tevinden van aardscheerders die binnen de afstand Aarde-Maan langs deAarde scheerden of dat nog zullen doen in de eeuwentussen 1900 en 2200.
Eind aan dino’s
Een website die de aardscheerders in kaart probeert te brengenis geen overbodige luxe. Eens per ongeveer 200 jaar wordt de Aardegetroffen door een middelgrote planetoïde (diameter 40-1000 m) diegrote schade kan veroorzaken. En eens per circa 2 miljoen jaarslaat een planetoïde in die vergelijkbaar is met de planetoïde dieeen einde maakte aan het tijdperk van de dinosauriërs. Van de groteaardscheerders (diameter groter dan 1000 m) is nu zo’n 85% in kaartgebracht; van de middelgrote en kleinere planetoïden is datwaarschijnlijk slechts zo’n 1 procent.
De webpagina, die is samengesteld en wordt onderhouden door deNederlandse SRON-onderzoeker Karel A. van der Hucht, demonstreertdat er nog veel moet gebeuren. “De astronomische gemeenschap zalhaar inspanningen aanmerkelijk moeten vergroten, willen we binnentwintig jaar een min-of-meer compleet overzicht hebben van deplanetoïden die de aarde bedreigen,” zegt Van der Hucht. DeNederlandse onderzoeker is vertegenwoordiger van de IAU in hetUnited Nations Committee on the Peaceful Uses of Outer Space(UN-COPUOS), dat zich sterk maakt voor NEA-inventarisatie enmogelijke maatregelen tegen inslag.
Kans op inslag
Dagelijks regent er ongeveer 100 ton aan interplanetair gruis opde Aarde, veroorzaakt door gefragmenteerde kometen en planetoïden(zichtbaar als meteoren of “vallende sterren”). Een paar keer perjaar botst een planetoïde ter grootte van een auto met deaardatmosfeer en verbrandt als een vuurbal. Maar objecten groterdan circa 25 meter verbranden slechts gedeeltelijk, waardoorbrokstukken het aardoppervlak kunnen bereiken: meteorieten. Eensper circa 200 jaar wordt de Aarde getroffen door een planetoïde meteen diameter van 40 tot 1000 m, die lokaal grote schade kanveroorzaken. En in het geval van een inslag in zee komen daar detsunamis bij, over een nog veel groter gebied.
Eens per circa 2 miljoen jaar wordt de Aarde getroffen door eenplanetoïde met afmetingen groter dan 1000 m. Zoals 65 miljoen jaargeleden, toen de inslag van een reusachtige planetoïde (met eengeschatte diameter van 10 km) de Chicxulub-krater (diameter circa265 km) veroorzaakte in Yucatan, Mexico, en een einde maakte aanhet tijdperk van de dinosauriërs. Voor de Amerikaanse overheid isdit reden genoeg om alle planetoïden die in de buurt van de Aardekunnen komen en die een diameter hebben van meer dan 140 m, teinventariseren en nauwlettend te blijven volgen. En op kortetermijn zal de grens bij 40m of 25 m gelegd moeten worden.
Miljoenen aardscheerders
Van de aardscheerders groter dan 1000 m zijn er nu ruim 800bekend, ongeveer 85% van het geschatte aantal. Van deaardscheerders met diameters tussen de 1000 m en 140 m zijn ercirca 6200 bekend, grofweg 25% van het geschatte aantal. Het aantalaardscheerders met afmetingen tussen 140 m en 25 m wordt geschat opcirca 11 miljoen, waarvan momenteel slechts zo’n 1% bekend is. Hetzijn vooral Amerikaanse observatoria die speuren naarplanetoïden.
In de jaren ’70 was een groep Leidse astronomen zeer actiefbetrokken bij het ontdekken van planetoïden. In de jaren ’80 heeftde Nederlands/Brits/Amerikaanse infrarood satelliet IRAS ruim 4000planetoïden waargenomen, waaronder een enkele aardscheerder. Sindseind 2009 ontdekt de Amerikaanse infrarood satelliet WISEtientallen aardscheerders per maand.
Hier vindt u de website http://www.iau.org/public/nea
