D66 schuift weg van leenstelsel

Henk Pijlman zegt tegen Hanzemag dat een leenstelsel volgens hem ten onrechte het predikaat ‘sociaal’ krijgt. De jongste cijfers van het CPB laten zien dat de instroom van HBO-studenten per jaar zal afnemen met 7700. “Je kunt op je klompen aanvoelen dat dat vooral jongeren uit de lagere milieus zijn,” stelt Pijlman, die tegenover ScienceGuide zijn standpunt nader toelicht.

Ontmoedig eerste generatie niet

“Ik heb er op gewezen invoering kan leiden tot een afname van de instroom van 7700 per jaar. Als je een leenstelsel wil inrichten, dan moet je er voor zorgen dat juist de instroom van eerste generatiestudenten bijvoorbeeld niet wordt ontmoedigd. Je kunt bijvoorbeeld de faciliteiten zoals ze er nu zijn handhaven voor mensen in de laagste inkomensgroep.”

Pijlman, die zich eerder uitsprak ten faveure van een sociaal leenstelsel, toont zich nu zeer kritisch over de reeks bezuinigingen die vooral de HBO-student treft en voor hem allesbehalve ‘sociaal’ te noemen zijn. “Ik denk dat zeker in combinatie met het afschaffen van het OV-reisrecht studenten veel slechter af zijn.“

“Met name in het HBO waar veel studenten moeten reizen voor stages, is dit een extra belemmering. Ik denk dan ook dat je de maatregelen rond OV, de basisbeurs en de tweede studie in samenhang moet zien. Je moet gewoon rekening houden met de financiële positie van de student.” Zolang een leenstelsel rekening houdt met die positie, ziet Pijlman dat als een redelijke maatregel.

Volksopstand?

“Studeren wordt weer iets dat is voorbehouden aan de rijken,” stelt Pijlman over de plannen van Bussemakerer.“ Stel je voor dat werkend Nederland te horen kreeg dat ze het voortaan met €250 per maand minder moeten doen. Dan zou er een volksopstand uitbreken. Maar met studenten schijnt dat zomaar te kunnen.”

Hij plaatste zich met zijn veel positievere uitspraken in september nog tegenover zijn collega’s in het HBO, Ron Bormans en HBO-raad voorzitter, partijgenoot en prominent D66-senator Thom de Graaf. Rotterdam-voorzitter Bormans stelde toen juist: “Lenen schrikt af en demotiveert. Dat is zeker voor een stad als Rotterdam een verkeerde keus.”

Met Pijlman is na De Graaf opnieuw een invloedrijke D66’er zeer afstandelijk of zelfs negatief geworden over een beleidsconcept, dat in het verkiezingsprogramma van hun partij als een van de meest markante hervormingen werd gepresenteerd. Nu het kabinet met constructieve oppositiepartijen tot een brede deal poogt te komen, is deze ontwikkeling binnen die partij voor de regerinscoalitie een extra obstakel aan het worden. Pechtold zal zijn prijs willen en kunnen verhogen, zoals ScienceGuide eerder al kon melden.

Voor minister Bussemaker moet dit een bijzonder zorgelijk signaal zijn. Zij moet in de Senaat steun zien te verwerven en dacht wellicht te kunnen rekenen op pro-leenstelsel-partijen als GroenLinks en D66. Met deze herpositionering van Henk Pijlman – na de felle afwijzing al door Jesse Klaver vanuit GroenLinks –  wordt de kans steeds groter dat zij ook op D66 niet kan bouwen en haar lot in handen van Elco Brinkman is gelegd.