Minister tikt VSNU op de vingers

Vorig jaar stelde het overlegorgaan van de onderzoeksscholen SODOLA dat zij geld misliepen. De Tweede Kamer had aan de minister gevraagd of zij er op wil toezien dat het deel van de eerste geldstroom wat vrij gespeeld is voor de onderzoeksscholen hier ook effectief aan besteed wordt. Dat is nu niet altijd het geval. Instellingen zijn onderling vaak verdeeld over de bekostiging van deze onderzoeksgelden.

Nieuwe afspraken

Dat heeft er voor gezorgd dat een aantal onderzoeksscholen in financiële problemen zijn gekomen. Er zijn nu nieuwe afspraken gemaakt over de financiering van de coördinatiekosten. Vanaf 2013 is het geld voor de onderzoeksscholen niet meer geoormerkt geld, maar budgetneutraal toegevoegd aan de rijksbijdrage. Volgens de minister brengt dat wel verantwoordelijkheden met zich mee.

“Dit ontslaat de instellingsbesturen echter niet van de wettelijke opdracht om – indien instellingen kiezen voor een onderzoekschool tussen twee of meer universiteiten de financiële middelen ter beschikking te stellen aan het bestuur van de onderzoekschool. Ongeacht de wijze waarop de rijksoverheid de rijksbijdrage vanwege onderzoek berekent, heeft het instellingsbestuur dan ook de verantwoordelijkheid voor de financiële ondersteuning van deze onderzoekschool.”

De minister heeft er bij de VSNU op aangedrongen om er op toe te zien dat deze gelden ook daadwerkelijk geïnvesteerd worden in de onderzoeksscholen. Want hier bestaat niet altijd duidelijkheid over. Het komt er volgens de minister samengevat op neer:“Dat er sprake is van een voortdurende herbezinning van universiteiten op de meerwaarde van interuniversitaire onderzoekscholen als één van de wezenlijke organisatievormen van de wetenschapsbeoefening, én er is sprake van beperkte transparantie inzake de financiering van de onderzoekscholen die universiteiten in stand willen blijven houden.”

Instellingen zelf verantwoordelijk

De VSNU en het netwerk van onderzoeksscholen SODOLA hebben in een gesprek met de minister het belang onderkent van de onderzoeksscholen. Dat gesprek heeft Bussemaker bevestigd in het beeld dat de onderzoeksscholen een meerwaarde hebben. “Daarmee stel ik vast dat de positionering en financiering van onderzoekscholen – in elk geval voor de komende jaren – een heldere basis kent.”

De minister komt daarom tot een aantal concrete maatregelen. Allereerst wordt de “primaire verantwoordelijkheid voor de vormgeving en kwaliteitsbewaking van interuniversitaire onderzoekscholen en de daar aan verbonden graduate schools bij de instellingen zelf” gelegd.

Instellingen zijn zelf verantwoordelijk voor de financiering, deze moet helder en overzichtelijk zijn volgens Bussemaker. “Universiteiten die ervoor kiezen een onderzoekschool in stand te houden zijn ook verantwoordelijk voor de financiering.” In aanvulling op de financiering door universiteiten van de personele en materiële lasten vanwege het onderzoek dat binnen het raamwerk van onderzoekscholen plaatsvindt, is ook voldoende financiering van de coördinatie- en organisatiekosten nodig. Tevens is het gewenst dat deze financiering helder en eenvoudig is.

Universiteiten moeten hier ook verslag over doen in het jaarverslag, zodat kan worden nagegaan of het geld ook echt besteed wordt aan de onderzoeksscholen. “De penvoerende instelling van een onderzoeksschool legt hierover verantwoording af in het jaarverslag wat de gelegenheid geeft de uitvoering van deze afspraak te volgen en universiteiten aan te spreken op de gemaakte keuzes.”

U leest hier de gehele brief