Bewegen houdt de geest lenig

Artsen vermoeden al langer dat beweging beschermt tegen geheugenverlies en andere cognitieve stoornissen later in het leven, maar het was nog niet bekend hoe dat kwam. Neurologen van het UMC St Radboud tonen nu voor het eerst aan dat mensen die meer bewegen een hogere kwaliteit witte stof in de hersenen hebben. Deze witte stof bestaat uit zenuwbundels van miljoenen vezels die verschillende hersengebieden met elkaar verbinden, zoals het gebied dat een obstakel signaleert met het gebied dat opdracht geeft te gaan lopen of het gebied voor herinneringen met dat van de spraak.

Sporten goed voor frontaal kwab

De Nijmeegse neurologen volgen sinds 2006 een groep van 503 patiënten die een TIA of een beroerte hebben gehad. De patiënten, allen tussen de 50 en 85 jaar, zijn onderzocht met een speciale MRI scans die ook hele kleine aantastingen van de hersenen kan zien, die op een normale MRI niet te zien zijn. Ook vulden ze vragenlijsten in, onder meer over hun bewegingspatroon, opleiding, sociale positie en ziektegeschiedenis.

Onderzoeksleider en neuroloog Frank Erik de Leeuw: “We vonden dat mensen die meer bewegen, gemiddeld een betere kwaliteit witte stof in de hersenen hadden. Opvallend was ook dat lichamelijke inspanning het meest effect bleek te hebben op het voorste deel van de hersenen. Daar zit de frontaal kwab, verantwoordelijk voor keuzes maken, vooruit denken, beheersing van impulsen en het initiëren van handelingen, zowel op cognitief als motorisch vlak.

Traag lopen én traag spreken                                                       

Volgens de Leeuw is nog niet alles helder. “We weten niet waarom die lichamelijke inspanning juist voorin de hersenen effect heeft. Wel weten we dat als oudere mensen traag gaan spreken of langzamer gaan lopen dit gebied vaak aangetast is. Wat logisch is, want daar lopen juist veel zenuwbanen die bij zulke functies geactiveerd moeten worden.”

De Nijmeegse neurologen gaan op korte termijn van start met vervolgonderzoek naar de vraag of microbeschadigingen van de zenuwbundels ook voorspellend kunnen zijn voor het ontstaan van dementie of bijvoorbeeld de ziekte van Parkinson.